EHBO bij hyperventilatie-aanval (ademhalingsproblemen)

Bij hyperventilatie ervaart de patiënt ademhalingsproblemen, zoals een snelle en diepe ademhaling, flauwvallen en angst. Door de diepe ademhaling daalt het koolzuurgehalte in het bloed onder de normale spiegel. Vaak is hyperventilatie te wijten aan angst of stress, maar ook enkele ernstige ziekten kunnen leiden tot een hyperventilatie-aanval. De symptomen verdwijnen meestal door letterlijk en figuurlijk weer op adem te komen, wat op een aantal eenvoudige manieren mogelijk is. Niettemin is het raadzaam om contact op te nemen met de huisarts, omdat een hyperventilatie-aanval een symptoom kan zijn van een onderliggende aandoening.

• Epidemiologie
• Fysiologische mechanismen bij hyperventilatie
• Oorzaken van hyperventilatie
• Psychologische factoren en hyperventilatie
• Neurologische en metabole factoren bij hyperventilatie
• Ademhalingscontrole en het effect van hyperventilatie
• Oorzaken van hyperventilatie
• Risicofactoren
• Symptomen: Problemen met ademhaling
• Fysiologische reacties van het lichaam op hyperventilatie
• Differentiële diagnose van hyperventilatie
• Langetermijngevolgen van chronische hyperventilatie
• Effecten van hyperventilatie op het cardiovasculaire systeem
• Alarmsymptomen van hyperventilatie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van hyperventilatie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van hyperventilatie
• Eerste hulp bij een hyperventilatie-aanval
• Medische hulp inschakelen
• EHBO: Zeker niet doen
• Praktische tips voor het omgaan met een hyperventilatie-aanval
• Blijf rustig en geef geruststelling
• Laat de patiënt langzaam en gecontroleerd ademhalen
• Gebruik een papieren zak om ademhaling te reguleren
• Moedig de patiënt aan om te zitten of liggen
• Vermijd het geven van water of eten tijdens een aanval
• Blijf in de buurt totdat de aanval voorbij is
• Herken de triggers en werk aan langdurige beheersing
• Raadpleeg een arts als aanvallen vaak voorkomen
• Misvattingen rond EHBO bij hyperventilatie-aanval
• Je moet de persoon laten ademen in een zak
• De persoon moet worden geadviseerd om snel en diep te ademen
• De aanval gaat altijd vanzelf over, dus hulp is niet nodig
• Je moet de persoon onmiddellijk fysiek vastpakken om ze te kalmeren
• Hyperventilatie is altijd een teken van ernstige ziekte
• De persoon moet onmiddellijk medische hulp krijgen na elke hyperventilatie-aanval
• Je moet iemand met hyperventilatie altijd op de grond leggen

Epidemiologie

Hyperventilatie komt veel voor in de algemene bevolking en kan op elke leeftijd optreden. Studies tonen aan dat ongeveer 5% tot 10% van de mensen op enig moment in hun leven hyperventilatie ervaart. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en kan zowel bij kinderen als volwassenen worden gezien. Hyperventilatie kan episodisch zijn of chronisch voorkomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de frequentie van de aanvallen.

Fysiologische mechanismen bij hyperventilatie

Hyperventilatie is een ademhalingsstoornis waarbij de patiënt sneller en dieper ademt dan normaal, wat leidt tot een verstoring in de balans van zuurstof- en kooldioxideconcentraties in het bloed. Het fysiologische mechanisme achter hyperventilatie begint met een overmatige ademhaling die het koolzuurgehalte in het bloed verlaagt, een toestand die bekendstaat als hypocapnie. Dit kan leiden tot symptomen zoals duizeligheid, tintelingen in de handen en lippen, en in ernstige gevallen flauwvallen. De ademhaling wordt vaak versneld als reactie op angst, stress, of fysieke inspanning, maar kan ook veroorzaakt worden door medische aandoeningen zoals longaandoeningen of metabole verstoringen.

Oorzaken van hyperventilatie

Hyperventilatie kan veroorzaakt worden door verschillende factoren. De meest voorkomende oorzaak is psychologische stress, angst of paniek, waarbij het lichaam in een vecht-of-vluchtreactie komt en de ademhaling versnelt. Dit is een normale fysiologische respons, maar bij sommige mensen wordt deze reactie uitgelokt zonder duidelijke aanleiding, wat kan leiden tot terugkerende hyperventilatie-aanvallen. Ook medische aandoeningen kunnen bijdragen aan hyperventilatie. Bijvoorbeeld, longziekten zoals astma of COPD kunnen de ademhaling verstoren en leiden tot hyperventilatie. Andere oorzaken kunnen metabole afwijkingen zijn, zoals een laag koolzuurgehalte door een verstoring in de zuur-basebalans van het bloed. In sommige gevallen kan hyperventilatie een symptoom zijn van ernstige aandoeningen zoals hartziekten of hersenaandoeningen.

Psychologische factoren en hyperventilatie

Psychologische factoren spelen een significante rol bij hyperventilatie. Angststoornissen, paniekstoornissen en chronische stress kunnen leiden tot herhaalde hyperventilatie-aanvallen. Bij een paniekaanval, bijvoorbeeld, is het gebruikelijk dat de patiënt zich overweldigd voelt door angst en fysieke symptomen zoals hartkloppingen, duizeligheid en ademhalingsproblemen ervaart. Deze symptomen kunnen de ademhaling verder verergeren, wat resulteert in een vicieuze cirkel van hyperventilatie. Stressvolle situaties op het werk of in het persoonlijke leven kunnen ook bijdragen aan de frequentie van hyperventilatie-aanvallen. Het is belangrijk om de psychologische oorzaak van de hyperventilatie aan te pakken, bijvoorbeeld door middel van therapie zoals cognitieve gedragstherapie, om de frequentie van aanvallen te verminderen.

Neurologische en metabole factoren bij hyperventilatie

Naast psychologische factoren kunnen neurologische en metabole aandoeningen bijdragen aan hyperventilatie. Aandoeningen van het zenuwstelsel, zoals epilepsie of hersenschudding, kunnen leiden tot verstoringen in de ademhaling. Ook aandoeningen die de zuur-basebalans van het lichaam beïnvloeden, zoals nierziekten of endocriene stoornissen, kunnen hyperventilatie veroorzaken. Bij een te lage concentratie van koolzuur in het bloed (door bijvoorbeeld een respiratoire alkalose) kan het lichaam proberen het tekort aan kooldioxide te compenseren door te hyperventileren. Het is essentieel om deze onderliggende oorzaken van hyperventilatie goed te diagnosticeren, zodat de juiste behandeling kan worden gestart.

Ademhalingscontrole en het effect van hyperventilatie

Bij gezonde mensen is de ademhalingsfrequentie en -diepte doorgaans goed gereguleerd door het ademhalingscentrum in de hersenen. Bij hyperventilatie wordt dit systeem verstoord. De hersenen reageren vaak overgevoelig op veranderingen in de zuurstof- en koolzuurspiegels in het bloed, wat resulteert in een overdreven snelle ademhaling. Dit leidt tot een daling van het koolzuurgehalte, wat op zijn beurt verstoringen veroorzaakt in de balans van elektrolyten, zoals calcium en kalium, wat weer bijdraagt aan symptomen zoals spierspasmen en duizeligheid. Het herstel van een normale ademhaling vereist vaak bewust ademhalen of technieken die het koolzuurgehalte in het bloed weer op peil brengen, zoals het ademen in een papieren zak.

Oorzaken van hyperventilatie

Hyperventilatie kan worden veroorzaakt door een verscheidenheid aan factoren, waaronder:

• Angst en stress: De meest voorkomende oorzaak van hyperventilatie is acute angst of paniek, vaak als onderdeel van een paniekaanval of een stressvolle situatie.
• Fysieke inspanning: Intensieve lichamelijke activiteit kan leiden tot verhoogde ademhalingsfrequentie.
• Medische aandoeningen: Aandoeningen zoals astma, COPD, longembolie en sommige infecties kunnen hyperventilatie veroorzaken.
• Metabole stoornissen: Problemen zoals een verstoorde elektrolytenbalans kunnen leiden tot veranderingen in ademhalingspatronen.
• Hormonale veranderingen: Hormonale schommelingen, zoals tijdens zwangerschap of menstruatie, kunnen hyperventilatie beïnvloeden.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het ontwikkelen van hyperventilatie zijn onder andere:

• Psychische aandoeningen: Personen met angststoornissen, paniekstoornissen of andere psychische aandoeningen hebben een verhoogd risico.
• Chronische stress: Langdurige blootstelling aan stress kan het risico op hyperventilatie verhogen.
• Fysieke conditie: Mensen die regelmatig lichamelijke oefeningen doen, kunnen vatbaarder zijn voor hyperventilatie tijdens intensieve trainingen.
• Onderliggende medische aandoeningen: Aandoeningen zoals astma of hartproblemen kunnen bijdragen aan hyperventilatie.
• Leeftijd en geslacht: Jonge volwassenen en vrouwen hebben een hogere kans om hyperventilatie te ervaren.

Symptomen: Problemen met ademhaling

De patiënt ervaart bij een hyperventilatie-aanval een beklemd gevoel op de borst en benauwdheid. Hierdoor ontwikkelt hij een snelle, ondiepe en hijgende ademhaling. Tijdens de aanval lijkt het voor de patiënt alsof hij te weinig zuurstof binnenkrijgt, wat de snelle ademhaling verklaart. Hij heeft echter geen zuurstofgebrek, maar het koolzuurgehalte in het bloed is laag, wat de symptomen veroorzaakt. Het gebied rond de mond kan stijf en gevoelloos aanvoelen. Tintelingen (paresthesieën) en krampen komen ook voor in de handen (vingers) en voeten (tenen). Door de krampen kunnen de vingers de vorm van “klauwvingers” aannemen. Duizeligheid, draaierigheid, flauwvallen, hartkloppingen (palpitaties), koorts, rillingen en een tijdelijk gebrek aan bewegingsvermogen zijn andere mogelijke lichamelijke symptomen van hyperventilatie. Psychische symptomen kunnen verwardheid en extreme angst of ongerustheid omvatten. Niet al deze symptomen zijn bij elke patiënt aanwezig, maar benauwdheid en ademhalingsproblemen komen vaak voor.

Fysiologische reacties van het lichaam op hyperventilatie

Hyperventilatie heeft aanzienlijke fysiologische gevolgen voor het lichaam, die variëren van mild tot ernstig. Bij een milde aanval kan de patiënt een gevoel van duizeligheid of lichtheid in het hoofd ervaren, vaak gepaard met tintelingen in de vingers en rond de lippen. Deze symptomen ontstaan door het verlaagde koolzuurgehalte in het bloed, wat leidt tot vasoconstrictie, of het vernauwen van bloedvaten, vooral in de hersenen. In ernstigere gevallen kunnen patiënten flauwvallen, wat het gevolg is van een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen. Langdurige of herhaalde aanvallen kunnen ook leiden tot psychische effecten, zoals chronische angst of een verhoogde gevoeligheid voor stress, omdat de patiënt zich zorgen maakt over de mogelijkheid van een nieuwe aanval.

Differentiële diagnose van hyperventilatie

Hoewel hyperventilatie vaak het gevolg is van angst of stress, is het belangrijk om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld, hart- of longziekten kunnen leiden tot kortademigheid en het gevoel van ademhalingsmoeilijkheden, wat zich kan uiten als hyperventilatie. Het is essentieel dat zorgverleners een grondige medische evaluatie uitvoeren om andere oorzaken van ademhalingsproblemen uit te sluiten, zoals een hartinfarct, astma-aanvallen, longembolie of ernstige metabole verstoringen. Dit kan door middel van lichamelijk onderzoek, bloedtesten en beeldvormingstechnieken.

Langetermijngevolgen van chronische hyperventilatie

Hoewel een enkele hyperventilatie-aanval meestal niet ernstig is, kan chronische hyperventilatie op de lange termijn gezondheidsproblemen veroorzaken. Herhaalde aanvallen kunnen leiden tot aanhoudende symptomen zoals vermoeidheid, angst, en concentratieproblemen. Ook kunnen mensen die regelmatig hyperventileren veranderingen in hun ademhalingspatroon ontwikkelen, wat kan bijdragen aan een overmatige ademhaling zelfs in rust. Het lichaam kan dan wennen aan een constante staat van hypocapnie, wat het moeilijker maakt om normaal adem te halen zonder bewust ademhalingsbeheer. In ernstige gevallen kan chronische hyperventilatie bijdragen aan langdurige stressgerelateerde aandoeningen, zoals angststoornissen of depressie.

Effecten van hyperventilatie op het cardiovasculaire systeem

Hyperventilatie heeft ook invloed op het cardiovasculaire systeem. De veranderingen in het koolzuurgehalte in het bloed leiden tot veranderingen in de bloeddruk en hartslag. Bij sommige patiënten kan hyperventilatie leiden tot een verhoging van de hartslag (tachycardie), wat kan bijdragen aan gevoelens van angst of paniek. Langdurige of herhaalde aanvallen kunnen, in combinatie met chronische stress, bijdragen aan verhoogde bloeddruk en zelfs een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het is belangrijk dat patiënten die frequent hyperventileren, de invloed hiervan op hun cardiovasculaire gezondheid in de gaten houden en preventieve maatregelen nemen om stress te verminderen en hun algehele gezondheid te verbeteren.

Alarmsymptomen van hyperventilatie

Alarmsymptomen die kunnen wijzen op een ernstiger onderliggende aandoening bij hyperventilatie zijn onder andere:

• Intense pijn op de borst: Kan wijzen op een hartprobleem.
• Langdurige ademhalingsproblemen: Die niet verbeteren met gebruikelijke technieken.
• Extreme zwakte of verwardheid: Kan duiden op een ernstige medische aandoening.
• Ernstige duizeligheid of flauwvallen: Indien gepaard met verlies van bewustzijn.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van hyperventilatie wordt vaak gesteld op basis van klinische symptomen en medische geschiedenis. Verdere diagnostische onderzoeken kunnen noodzakelijk zijn om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten:

• Medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek: Artsen zullen vragen stellen over de frequentie, duur en ernst van de symptomen.
• Echocardiografie: Kan worden gebruikt om hartproblemen uit te sluiten.
• MRI-scan: Kan nuttig zijn bij het onderzoeken van long- of hersenproblemen.
• Elektrocardiografie: Meet de elektrische activiteit van het hart om mogelijke hartproblemen te identificeren.
• Röntgenfoto van de borstkas: Kan helpen bij het beoordelen van long- en hartstructuren.

Behandeling van hyperventilatie

De behandeling van hyperventilatie richt zich op het verlichten van symptomen en het adresseren van de onderliggende oorzaak:

• Ademhalingstechnieken: Het leren van ademhalingsoefeningen zoals het ademen door de neus of het volgen van een langzaam ademhalingsritme kan helpen.
• Cognitieve gedragstherapie: Kan nuttig zijn bij angstgerelateerde hyperventilatie.
• Medicatie: In sommige gevallen kunnen medicaties worden voorgeschreven om angst te verminderen of andere medische aandoeningen te behandelen.
• Behandeling van onderliggende aandoeningen: Indien hyperventilatie een symptoom is van een andere aandoening, moet deze aandoening ook worden behandeld.

Prognose

De prognose voor hyperventilatie is doorgaans goed, vooral wanneer de oorzaak effectief wordt aangepakt. De meeste patiënten ervaren aanzienlijke verlichting van hun symptomen met behulp van ademhalingstechnieken en psychologische ondersteuning. Chronische hyperventilatie kan echter meer complexiteit met zich meebrengen en kan langdurige behandeling vereisen.

Complicaties

Als hyperventilatie niet wordt behandeld of als het een symptoom is van een ernstiger aandoening, kunnen de volgende complicaties optreden:

• Langdurige angst- of paniekstoornissen: Als hyperventilatie vaak voorkomt, kan dit leiden tot aanhoudende angst of paniek.
• Verhoogde hartfrequentie: Kan bijdragen aan hartproblemen op de lange termijn.
• Hyperventilatiesyndroom: Een toestand waarbij chronische hyperventilatie leidt tot aanhoudende symptomen en problemen.

Preventie van hyperventilatie

Preventieve maatregelen om hyperventilatie te voorkomen zijn onder andere:

• Stressmanagement: Technieken zoals mindfulness, meditatie en yoga kunnen helpen bij het verminderen van stress en angst.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Kan helpen bij het bevorderen van een gezonde ademhalingspatroon en verminderen van stress.
• Behandeling van angststoornissen: Psychologische therapieën kunnen helpen bij het beheren van angst en het voorkomen van hyperventilatie-aanvallen.

Eerste hulp bij een hyperventilatie-aanval

Rust inbrengen
Als hulpverlener is het belangrijk om zelf rustig te blijven en de patiënt gerust te stellen. De ademhaling normaliseert zich meestal vanzelf binnen enkele minuten na een hyperventilatie-aanval. Houd kijklustigen op afstand, omdat zij een bijkomende stressfactor voor de patiënt kunnen vormen.

Door de neus ademen
Het kan helpen om de patiënt af te leiden en hem door de neus te laten ademen. Zet de patiënt bij voorkeur voorovergebogen op een stoel met beide voeten stevig op de grond. Laat de patiënt de knieën naast elkaar plaatsen en de armen op de bovenbenen leggen. Laat hem door de neus ademen, bij voorkeur door één neusgat tegelijk. Dit kan de ademhaling vergemakkelijken. Zorg ervoor dat de patiënt niet van de stoel valt tijdens deze ademhalingsoefening.

Getelde ademhaling volgen
Tel luidop een langzaam ademhalingsritme en moedig de patiënt aan zijn ademhaling aan te passen aan het trage ritme van de tel. Blijf bij de patiënt totdat zijn ademhaling weer normaal is en het koolzuurgehalte in het bloed is hersteld. De symptomen van hyperventilatie verdwijnen meestal geleidelijk binnen enkele minuten.

Medische hulp inschakelen

Als de hulpverlener vermoedt dat de patiënt lijdt aan een andere, onderliggende aandoening die de hyperventilatie veroorzaakt, zoals shock, is medische hulp noodzakelijk. Medische hulp is ook nodig als de patiënt moeilijk te kalmeren is, als er pijn optreedt, of als de ademhalingsproblemen aanhouden.

EHBO: Zeker niet doen

Stimuleer de patiënt niet om in een papieren of plastic zak te ademen, vooral als hij hiertegen weerstand biedt, omdat dit de angst kan verergeren. Ademen in een papieren of plastic zak is bovendien niet echt aanbevolen en kan zelfs onbetrouwbaar zijn. Dit kan bij patiënten met een onderliggende ernstige oorzaak van hyperventilatie tot levensgevaarlijke complicaties leiden. Bij echte zuurstofproblemen kan deze methode de symptomen juist verergeren. Langdurig gebruik van een papieren of plastic zak kan bovendien leiden tot zuurstofnood bij de patiënt.

Praktische tips voor het omgaan met een hyperventilatie-aanval

Een hyperventilatie-aanval kan optreden wanneer iemand te snel en te diep ademhaalt, wat resulteert in een verstoorde balans tussen zuurstof en kooldioxide in het lichaam. Dit kan leiden tot symptomen zoals duizeligheid, tintelingen in de handen of voeten, een benauwd gevoel en soms paniek. Hyperventilatie kan door verschillende oorzaken worden getriggerd, zoals stress, angst of lichamelijke inspanning. Het is belangrijk om de juiste stappen te nemen om een hyperventilatie-aanval effectief te behandelen en de patiënt te kalmeren. Hieronder staan praktische tips voor het bieden van Eerste Hulp Bij Hyperventilatie.

Blijf rustig en geef geruststelling

De eerste stap bij het bieden van hulp bij een hyperventilatie-aanval is om de patiënt gerust te stellen. Hyperventilatie kan vaak gepaard gaan met gevoelens van paniek en angst, wat de situatie verergert. Het is belangrijk om kalm en empathisch te blijven. Spreek op een rustige toon en herinner de patiënt eraan dat de aanval tijdelijk is en dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. Zeg dingen zoals: "Je bent veilig, dit zal snel voorbijgaan." Het creëren van een rustige sfeer helpt de patiënt om zich minder angstig te voelen en kan de aanval verlichten.

Laat de patiënt langzaam en gecontroleerd ademhalen

Het belangrijkste bij het behandelen van een hyperventilatie-aanval is het herstellen van de ademhaling. Vraag de patiënt om langzaam en gecontroleerd te ademen, door diep in te ademen en daarna langzaam uit te ademen. Moedig de patiënt aan om de ademhaling in de buik te richten (diaphragmatische ademhaling) in plaats van oppervlakkig door de borst te ademen. Dit helpt om de zuurstof- en kooldioxidebalans in het lichaam weer in evenwicht te brengen. Een handige techniek is de 4-7-8 ademhaling: adem vier seconden in door de neus, houd zeven seconden vast en adem acht seconden uit door de mond. Herhaal dit enkele keren totdat de patiënt zich kalmeert.

Gebruik een papieren zak om ademhaling te reguleren

Als de patiënt moeite heeft met het kalmeren van de ademhaling, kan het gebruik van een papieren zak helpen. Laat de patiënt de zak voor zijn mond houden en langzaam in- en uitademen. Dit kan helpen om de inademing van extra kooldioxide te bevorderen, wat de zuurstof- en kooldioxidebalans herstelt. Zorg ervoor dat het een papieren zak is, geen plastic, omdat de patiënt anders niet goed kan ademen. Let er wel op dat je deze techniek niet gebruikt als de patiënt tekenen van een hartaanval vertoont of als ze bewusteloos zijn, in dat geval moet je onmiddellijk medische hulp inschakelen.

Moedig de patiënt aan om te zitten of liggen

Als de patiënt staat, kan dit de symptomen van hyperventilatie verergeren, doordat het lichaam meer moeite heeft om de bloeddruk te reguleren. Vraag de patiënt om te gaan zitten of liggen in een comfortabele positie. Dit zorgt ervoor dat de patiënt zich meer ontspannen voelt en helpt om duizeligheid of het gevoel van flauwvallen te verminderen. Laat de patiënt niet plotseling opstaan, omdat dit de symptomen van hyperventilatie kan verergeren. Het is belangrijk om te wachten tot de patiënt zich voldoende gekalmeerd voelt voordat ze weer rechtop staan.

Vermijd het geven van water of eten tijdens een aanval

Hoewel het verleidelijk kan zijn om de patiënt water of eten aan te bieden, is het belangrijk om dit tijdens een hyperventilatie-aanval te vermijden. Het kan moeilijk zijn voor de patiënt om te slikken of te ademen terwijl ze in paniek zijn, en dit kan het herstel vertragen. Het is beter om de patiënt aan te moedigen om zich te concentreren op ademhalingsoefeningen totdat de aanval is afgenomen. Pas als de patiënt zich beter voelt en volledig gekalmeerd is, kan water op een rustige manier worden aangeboden.

Blijf in de buurt totdat de aanval voorbij is

Het is belangrijk om in de buurt te blijven van de patiënt totdat de hyperventilatie-aanval voorbij is. De meeste aanvallen duren maar een paar minuten, maar in sommige gevallen kan het wat langer duren. Houd de patiënt goed in de gaten en bied steun waar nodig. Als de patiënt zich opnieuw angstig of gestrest voelt, blijf dan kalm en herhaal de ademhalingstechnieken. Als de aanval langer dan 20 minuten duurt of de patiënt ernstige symptomen ervaart, zoals pijn op de borst, verwarring, of verlies van bewustzijn, moet onmiddellijk medische hulp worden ingeschakeld.

Herken de triggers en werk aan langdurige beheersing

Na de aanval is het nuttig om met de patiënt te praten over mogelijke triggers van de hyperventilatie-aanval. Dit kunnen bijvoorbeeld stressvolle situaties, angst, of fysieke overbelasting zijn. Het identificeren van deze triggers kan helpen om toekomstige aanvallen te voorkomen. Indien nodig, kan professionele therapie, zoals cognitieve gedragstherapie, helpen om met de onderliggende angst of stress om te gaan. Het aanleren van ontspanningstechnieken, zoals meditatie, mindfulness of ademhalingsoefeningen, kan ook nuttig zijn om hyperventilatie op lange termijn te beheersen.

Raadpleeg een arts als aanvallen vaak voorkomen

Als de patiënt regelmatig hyperventilatie-aanvallen ervaart, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Chronische hyperventilatie kan wijzen op onderliggende medische of psychologische aandoeningen, zoals angststoornissen, paniekaanvallen of andere ademhalingsproblemen. Een arts kan helpen bij het vaststellen van de oorzaak en een behandelplan voorstellen. Dit kan het gebruik van medicatie omvatten of begeleiding bij het leren omgaan met stress en angst. Het is belangrijk om professionele hulp in te schakelen als de aanvallen frequent of ernstig zijn.

Misvattingen rond EHBO bij hyperventilatie-aanval

Er bestaan verschillende misvattingen over de juiste manier om EHBO te bieden bij hyperventilatie. Deze misvattingen kunnen onbedoeld de situatie verergeren in plaats van helpen. Het is van groot belang om goed geïnformeerd te zijn over hoe je adequaat kunt handelen om iemand met een hyperventilatie-aanval te ondersteunen.

Je moet de persoon laten ademen in een zak

Een veelvoorkomende misvatting is dat je iemand met een hyperventilatie-aanval moet laten ademen in een papieren zak om het kooldioxide-niveau te herstellen. Dit kan echter gevaarlijk zijn, omdat het kan leiden tot een verder verlaagde hoeveelheid zuurstof in het bloed. Het beste wat je kunt doen, is de persoon rustig laten ademen, zonder beperkingen, en ervoor zorgen dat de omgeving rustig is. Het is belangrijk te begrijpen dat het ademen in een zak vaak de situatie verergert in plaats van te helpen, en dit is niet een geschikte EHBO-methode voor iemand die lijdt aan een dergelijke aanval.

De persoon moet worden geadviseerd om snel en diep te ademen

Er is een misverstand dat mensen met hyperventilatie snel en diep moeten ademen om de aanval te stoppen. Dit vergroot echter alleen het probleem. Het verhogen van de ademhalingsfrequentie en -diepte kan het zuurstof- en kooldioxideevenwicht in het bloed verstoren. Het beste advies is om rustig adem te halen, met de focus op langzame en diepe ademhalingen, zodat de balans hersteld kan worden. Door de ademhaling te stabiliseren, wordt het mogelijk om de symptomen te verlichten. Het is cruciaal om de ademhaling te kalmeren, en dit kan door rust, kalmte en het vermijden van paniek.

De aanval gaat altijd vanzelf over, dus hulp is niet nodig

Er bestaat de misvatting dat hyperventilatie altijd vanzelf zal stoppen zonder tussenkomst. Hoewel dit vaak het geval is, kunnen ernstige of langdurige aanvallen medische hulp vereisen, vooral als de symptomen aanhouden of verergeren. Het is belangrijk om de persoon rustig te houden en indien nodig professionele hulp in te schakelen. In gevallen waarbij de aanval zich herhaalt of langdurig aanhoudt, kan een arts of gespecialiseerde zorg noodzakelijk zijn. Indien de aanval gepaard gaat met andere symptomen zoals pijn, koorts, of ongemakken in het hart, is het raadzaam snel medische hulp in te schakelen.

Je moet de persoon onmiddellijk fysiek vastpakken om ze te kalmeren

Sommige mensen denken dat het nodig is om iemand met hyperventilatie fysiek vast te houden om hen te kalmeren. Dit kan echter averechts werken. Het vasthouden van de persoon kan stress en angst vergroten, wat de situatie verergert. Het beste is om kalm te blijven en de persoon gerust te stellen met woorden en een rustige houding. Het doel is om de ademhaling te stabiliseren en de persoon in een rustige omgeving te plaatsen, waardoor paniek kan worden verminderd.

Hyperventilatie is altijd een teken van ernstige ziekte

Er is een misvatting dat hyperventilatie altijd wijst op een ernstige medische aandoening zoals een hartaanval. In werkelijkheid komt hyperventilatie vaak voor bij stress of angst, en is het meestal geen symptoom van een levensbedreigende situatie. Het is belangrijk om te weten dat hyperventilatie vaak tijdelijk is en niet altijd wijst op een onderliggende ziekte. Hyperventilatie kan zelfs optreden door andere factoren zoals allergieën of insectenbeet, wat kan leiden tot tijdelijke ademhalingsproblemen. Het is essentieel om de oorzaak van de symptomen goed in kaart te brengen.

De persoon moet onmiddellijk medische hulp krijgen na elke hyperventilatie-aanval

Veel mensen denken dat medische hulp altijd nodig is na een hyperventilatie-aanval. In veel gevallen is dit niet waar. De meeste mensen herstellen van een hyperventilatie-aanval zonder medische tussenkomst, vooral als de aanval snel stopt. Het is belangrijk om rustig te blijven en de persoon te ondersteunen tot de symptomen afnemen. Als de aanval langer dan 20 minuten aanhoudt, of als er andere ernstige symptomen optreden zoals spieren die beginnen te verkrampen, kan het nodig zijn om medische hulp in te schakelen. Het monitoren van de toestand van de persoon is cruciaal om te bepalen of er verdere acties moeten worden ondernomen.

Je moet iemand met hyperventilatie altijd op de grond leggen

Er wordt vaak gedacht dat je iemand met hyperventilatie altijd op de grond moet leggen om ze te kalmeren. Dit is echter niet altijd nodig. Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat de persoon zich op hun gemak voelt en een ontspannen houding aanneemt. Het kan helpen om ze een stoel of steun te bieden om op te zitten, zodat ze zich meer gecontroleerd voelen en de ademhaling kunnen stabiliseren. Het is beter om iemand rechtop te laten zitten en ze op adem te laten komen, omdat dit de luchtwegen helpt te openen.

Met de juiste kennis en technieken kun je snel en effectief hulp bieden aan iemand met een hyperventilatie-aanval, waardoor de situatie gemakkelijker onder controle kan worden gebracht.

Lees verder

• Hyperventilatie: Snelle & diepe ademhaling, vaak door ziekte
• Ademhalingsproblemen: Oorzaken van moeite met ademen