Waarom slapen we?

Wat is toch die toestand die mensen aannemen in 's nachts? Wij noemen het slapen. Maar waarom hebben wij die slaap nodig?

Slapen

Gemiddeld 1/3 van ons leven brengen we slapend door. Dit is natuurlijk per persoon verschillend. De een heeft genoeg aan zeven uur slaap per nacht, maar de andere is er bijvoorbeeld negen nodig. Slaap wordt omschreven als een terugkerend ritueel die mensen aannemen om lichaam en geest tot rust te brengen. Tijdens het slapen vertragen onze hersengolven, ontspannen we onze spieren en neemt onze ademhaling en hartslag af. De mensheid weet niet beter of het afzonderen van de wereld is een eerste levensbehoefte die nodig is om tot rust te komen.

Niet slapen

Niet slapen of te weinig slapen zal vermoeidheid opleveren, maar uiteindelijk kan slaapgebrek leidingen tot grotere risico’s. Het tast ons geheugen aan. Het concentratievermogen wordt minder, het reactievermogen verminderd en het beïnvloed onze besluitvaardigheid. Daarnaast worden we emotioneler en heeft het grote invloed op onze gezondheid.

Cyclus

De nacht kan worden opgedeeld in 5 cyclussen van elk 90 tot 120 minuten die elkaar opvolgen. 1 cyclus bestaat uit 5 fasen. Bij face 1 t/m 4 is de oogbeweging langzaam (ook wel NREM – Non Rapid Eye Movement – genoemd). In de laatste fase (fase 5) is de oogbeweging sneller (ook wel REM – Rapid Eye Movement – genoemd).

Fase 1

De overgangsfase tussen waken en slapen. De hersenactiviteit neemt af en je ogen worden vermoeid.

Fase 2

Het begin van de “echte” slaap. In deze fase hoor je niet meer alle geluiden om je heen, maar is het gevoel als je wordt gewekt, dat je nog niet hebt geslapen. De periode van fase 2 duurt ongeveer 42 tot 54 minuten.

Fase 3

Deze fase is een overgangsfase naar de diepe slaap. Je hartritme daalt, je ademhaling is regelmatig en je spieren ontspannen volledig. Fase 3 duurt ongeveer 3 tot 8 minuten.

Fase 4

De laatste fase van de NREM. Ademhaling en hartritme zijn op zijn laagst. Deze fase zorgt tevens voor fysiek herstel. De fase duur 15 tot 18 minuten. Als je in deze fase wakker zou worden heb je tijd nodig om te beseffen waar je bent.

Fase 5

De laatste fase van onze slaap. De REM fase. In deze fase is de hersenactiviteit het grootst. De hersenen verwerken informatie en geheugenfuncties. Tevens ben je aan het dromen. In deze fase zijn de spieren in je lichaam zo ontspannen dat je nagenoeg verlamd bent. De bloeddruk stijgt en je ademhaling en hartslag zijn onregelmatig. De remslaap duurt 18 tot 24 minuten.

Hoeveel slaap is iemand nodig?

Dit verschilt van persoon tot persoon. Het beste is dat te bepalen door je eigen gevoel. Wanneer je overdag fris voelt heb je voldoende slaap behaald, wanneer dat niet het geval is, zul je nog wat meer moeten slapen. Om een goede nachtrust te behalen is het van belang dat iemand voor het slapen gaat even niets meer doet. Hierdoor kun je na een zware dag waarin je van alles gedaan hebt, alvast tot rust komen en dit kan je slaap alleen maar bevorderen.

Slaapstoornis

Naast slapen kennen we ook een aantal slaapstoornissen die onder te verdelen zijn in:

• Primaire stoornissen worden vaak niet veroorzaakt door lichamelijke of psychologische problemen. Hierbij wordt het slaapprobleem een hoofdprobleem
• Secundaire stoornissen worden vaak veroorzaak door een samenhang van slecht slapen en een psychisch probleem of klachten.

De primaire stoornissen zijn onder te verdelen in parasomnieën en dyssomnieën.

• Bij paradomnieën doen zich ongewenste verschijnselen voor als slaapwandelen, nachtmerries, tandenknarsen of praten in de slaap.
• Bij dyssomnieën gaat het om de kwaliteit van slaap, de lente van slaap en de tijdstippen van inslapen en ontwaken.

De dyssomnieën zijn te onderscheiden in:

• Slapeloosheid doordat je moeite hebt met het inslapen en doorslapen
• Daartegenover staan stoornissen waarbij je teveel slaapt. Dit heet hypersomnieën.
• Verstoring van het slaap-waak ritme.

Regelmaat

Onze biologische klok is ingesteld op 24 uur. Regelmaat is daarom belangrijk voor een goede nachtrust en het aanpakken van slaapproblemen. Regelmatige bedtijden in combinatie met het opbouwen van dag met licht en het afbouwen van de dag door ontspanning en weinig licht.