Hoestprikkel onderdrukken: drie verschillende middelen

Hoesten ontstaat doordat de luchtwegen geprikkeld worden. Dit kan komen doordat slijm de luchtwegen blokkeert maar je kunt ook last hebben van bijvoorbeeld een prikkelhoest of kriebelhoest. Het hoesten waar dit toe leidt is niet functioneel – je hoest er geen slijm mee op – maar het is wel vervelend en kan tot bijkomende klachten leiden. In dat geval kun je een hoestprikkeldempende of hoestprikkelonderdrukkende hoestdrank of dragees gebruiken. Deze geven doorgaans snel verlichting van de klachten.

Gebruik van een hoestprikkelonderdrukker

• Wat is een hoestprikkel?
• Verschillende soorten hoest
• Hoesten kan leiden tot bijkomende klachten
• Verschillende soorten hoest voorkomen
• Middelen ter onderdrukking van de hoestprikkel

Wat is een hoestprikkel?

Hoest is iets dat ontstaat als gevolg van een prikkeling van de luchtwegen. De luchtwegen horen schoon en vrij van obstakels te zijn. Zijn er wel obstakels dan wordt door de hersenen het signaal afgegeven om te gaan hoesten. Er wordt dan een hoestprikkel afgegeven. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer je je in eten of drinken verslikt. Ben je verkouden of grieperig dan is slijm vaak de boosdoener. Tijdens een verkoudheid of griep draaien de slijmvliezen in de neus en keel overuren en produceren veel slijm. Dit gaat onvermijdelijk de luchtwegen blokkeren waardoor er gedurende de dag vaak hoestprikkels afgegeven worden. Door te hoesten zorg je ervoor dat je luchtwegen met kracht schoongeveegd worden. De hoestprikkel is op die manier een beschermingsmechanisme van het lichaam. Bij veel slijmproductie gebeurt het dan regelmatig dat er een hele klodder slijm mee omhoog komt. Deze kun je dan het beste uitspugen in een tissue of in de gootsteen.

Verschillende soorten hoest

Er zijn verschillende soorten of typen hoest. Reeds beschreven is de slijmhoest, die vaak veroorzaakt wordt door het verkoudheidsvirus of het griepvirus. Waar het soms makkelijk is om veelvuldig slijm op te hoesten, kan het ook gebeuren dat het slijm meer vastzit en het veel moeite kost om dit 'los te hoesten'. Dit slijm is dan vaak redelijk dik en wat donkerder van kleur.

Er zijn daarnaast verschillende soorten hoest die niet of nauwelijks leiden tot het naar boven komen van slijm. Dit zijn bijvoorbeeld de kriebelhoest, de prikkelhoest, de droge hoest en de rochelhoest. Dit zijn allemaal soorten hoest die ontstaan als gevolg van iets anders dan slijm in de luchtwegen. Kriebelhoest en prikkelhoest kunnen bijvoorbeeld ontstaan door blootstelling aan droge of vervuilde lucht of door allergie. Een rochelhoest komt vaak voor bij mensen die jaren lang gerookt hebben waardoor hun longen in slechte conditie zijn. Het kan ook horen bij luchtwegaandoeningen als astma en COPD, waarbij een ontstekingsreactie de boosdoener is.

Hoesten kan leiden tot bijkomende klachten

Hoesten is soms zeer functioneel omdat het een belemmering van de luchtweg kan oplossen. Het kan echter ook voor extra klachten zorgen. Veelvuldig moeten hoesten kan ervoor zorgen dat je moeilijk in slaap komt of vaak wakker wordt. Hoesten kost daarnaast ook veel energie als je ziek bent. Het vervelendste is echter nog wel dat hoesten voor pijn kan zorgen. Het kan keelpijn veroorzaken en de pijn van onderliggende klachten versterken zoals hoofdpijn bij een holte-ontsteking. Bij veel of langdurig hoesten kunnen ook spieren in de zij verrekt worden of zelfs scheuren zoals in het geval van een tussenribspier. Hoesten is daarnaast de meest voorkomende oorzaak van keelpijn doordat het voor irritatie in de keel zorgt, die daarbij ook rood en gezwollen kan worden.

Verschillende soorten hoest voorkomen

Afhankelijk van het soort hoest waar je mee te maken hebt kun je een middel gebruiken om de hoestprikkel te voorkomen of te onderdrukken. Heb je last van een slijmhoest dan kun je een slijmoplossende hoestdrank gebruiken. Deze voorkomt dat slijm de luchtwegen dusdanig irriteert dat een hoestprikkel zal worden afgegeven.

Heb je last van een niet-functionele hoest – een hoest die er niet toe dient om obstakels uit de weg te ruimen – zoals een prikkelhoest of kriebelhoest dan kan het raadzaam zijn om een hoestprikkelonderdrukker te gebruiken. Er zijn drie soorten middelen die daarvoor aangewend kunnen worden en tevens vrij verkrijgbaar zijn.

Middelen ter onderdrukking van de hoestprikkel

Het bekendste hoestprikkelonderdrukkende of hoestprikkeldempende middel is noscapine. Dit is verkrijgbaar in stroop of hoestdrank. Na inname geeft het vrijwel direct verlichting van de klachten en kan meerdere keren per dag gebruikt worden. Het wordt geadviseerd dit middel te gebruiken bij ongecompliceerde luchtwegklachten, waaronder een acute droge hoest bij verkoudheid, keelontsteking of griep. Middelen die noscapine bevatten zijn onder meer Bisolnex, Natterman Noscasan en Roter Noscapect. Deze zijn allen vrij verkrijgbaar bij de drogist, apotheek en online. Je hebt hier dus geen recept van de dokter voor nodig.

Een andere hoestprikkelonderdrukker is dextromethorfan. Dextromethorfan wordt geadviseerd om de hoestprikkel te onderdrukken bij een kriebelhoest of prikkelhoest. Het kan worden ingenomen in de vorm van capsules of dragees met vertraagde afgifte. Zo houdt de werking zo'n zes uur aan. Dextromethorfan is merkloos en als Daro Retard Dextromethorfan vrij verkrijgbaar.

Een derde middel dat werkt als hoestprikkelonderdrukker is codeïne. Codeïne wordt doorgaans primair gebruikt als pijnstiller. Omdat het ook de hoestprikkel kan dempen wordt het gebruikt als ingrediënt van de hoestdrank Bronchicum Extra Sterk van Nattermann, dat tevens vrij verkrijgbaar is bij drogist, apotheek en online.