De overgang als derde puberteit

Geestelijk kunnen vrouwen in de overgang een soort puberteit meemaken met verschijnselen als wisselende stemmingen, woedeuitbarstingen, drang om je los te maken van je omgeving. Dit kun je vergelijken met de puberteit. De eerste puberteit beleef je al in de peutertijd: de beruchte 'neeperiode' met driftbuien en alles zelf willen doen. De 'echte' puberteit is ergens tussen de 11 en 18 jaar. Dit artikel gaat over de derde puberteit: het geestelijke proces tijdens de overgang.

Overeenkomsten tussen de 'echte' en de derde puberteit

Ook in lichamelijk opzicht kun je de overgang vergelijken met de puberteit, maar dan in omgekeerde volgorde. Tijdens de 'echte' puberteit komen allerlei processen op gang doordat de eicellen gaan rijpen. Tijdens de overgang zijn er lichamelijke veranderingen omdat de eicellen op raken. In beide gevalen is er sprake van sterke hormoonschommelingen en van grote lichamelijke en geestelijke veranderingen.

Signalen van de derde puberteit

Tijdens de overgang doen vrouwen soms onverwachte dingen. De een doet niets liever dan zich terugtrekken en zendt signalen uit die te vertalen zijn als: 'Laat me met rust!' De ander gooit misschien de kop in de wind en wil niets liever dan de last van man, kinderen (vaak ook pubers!) en werk van zich afgooien. Deze vrouw gaat op zoek naar een nieuwe baan, een nieuwe hobby en soms zelfs een nieuwe partner. Eigenlijk zoekt zij een nieuw leven.

'En nu draait het eens om mij!'

In alle puberteitsfasen in een mensenleven draait het om het eigen ik. Vrouwen in de overgang kunnen opeens egocentrisch zijn of lijken. Het egocentrische deel van jezelf, dat je diep had weggestopt, mag ineens naar voren komen. Soms gaat dat ook gepaard met gevoelens van woede en weerzin. Dit gevoel kan vooral bovenkomen als jij altijd voor anderen hebt gezorgd: je man, je kinderen. Of je hebt de taken van werk en gezin altijd superplichtsgetrouw gecombineerd. Je kunt nu de neiging krijgen de boel de boel te laten, thuis of op je werk: ze zoeken het maar uit zonder jou! Of je wilt nu wel eens eindelijk die eigen kamer in huis, een plek waar je met rust wordt gelaten.

En dan zit je klem: je bent de sandwichgeneratie!

Helaas staat de tredmolen van het leven vaak haaks op die behoefte. Net als je denkt dat je wat meer vrijheid voor jezelf krijgt omdat je kinderen gaan uitvliegen, worden je ouders ziek en hulpbehoevend. In deze levensfase, waarin je genoeg kunt hebben van alle zorgen en verplichtingen, komen er weer nieuwe verplichtingen.

Veel vrouwen in de overgang zitten in de zogenaamde sandwichgeneratie : ze vormen het plakje beleg tussen de boterham van hun opgroeiende kinderen en die van hun oude ouders. Zo kun je je geplet voelen tussen de wensen en behoeften van de jongere en de oudere generatie. Waar blijf je zelf als je voor iedereen moet zorgen?

Eén troost: het gaat echt over!

Het klinkt als een cliché, maar ook deze periode gaat weer over. De overgang duurt niet eeuwig. Er komt een dag dat je weer in rustiger vaarwater belandt. Op die dag zul je constateren dat je de ergste emotionele stormen achter de rug hebt. Op die dag heb je de nieuwe levensfase geaccepeerd en sta je open voor de positieve kanten van de menopauze.