Indicaties van benzodiazepines (kalmeringsmiddelen)

Benzodiazepines, ook wel kalmeringsmiddelen genoemd, worden met name gebruikt in de behandeling van angstklachten. Deze medicijnen worden echter bij nog veel meer stoornissen en klachtenpatronen toegepast, zoals slaapstoornissen, ontwenningsverschijnselen en epilepsie.

Wat zijn benzodiazepines?

Benzodiazepines, in de volksmond ook wel kalmeringsmiddelen genoemd, zijn medicijnen die je helpen te kalmeren of beter te slapen. Benzodiazepines worden met name voorgeschreven wanneer men erg gespannen of angstig is, of wanneer men niet kan slapen. Er zijn verschillende vormen en soorten van benzodiazepines. Wat typerend is is dat de namen van deze middelen allen op "pam" eindigen. Voorbeelden hiervan zijn oxazepam, temazepam en diazepam.

De werking van benzodiazepines

Benzodiazepines remmen de activiteit in bepaalde delen in de hersenen. Hierdoor hebben zij een kalmerend en ietwat spierverslappend effect. Het gevolg is dat men zich rustiger, wat loom en slaperig voelt. Benzodiazepines werken kort na inname al en de duur van de werking is afhankelijk van de soort benzodiazepine die men gebruikt. Aangeraden wordt om benzodiazepines enkel te gebruiken als tijdelijk kalmeringsmiddel en in situaties waarin het echt niet anders kan. Benzodiazepines zijn namelijk verslavend en lossen de oorzaak van het probleem dat ten grondslag ligt aan de klachten niet op.

Indicaties van benzodiazepines

De primaire indicatie van benzodiazepines is overmatige angst en spanning. Ook bij een depressie waarbij men angstklachten heeft kunnen benzodiazepines voorgeschreven worden. Er zijn echter nog meer aandoeningen en klachtenpatronen waarbij benzodiazepines voorgeschreven kunnen worden, welke hieronder opgesomt staan.

Slaapstoornissen

Een grote groep mensen heeft in meer of mindere mate last van slaapklachten. Deze klachten kunnen het niet in slaap kunnen komen betreffen, het juist overmatig slapen of een andere slaapstoornis betreffen. In eerste instantie wordt er hierbij gekeken naar de zogenaamde slaaphygiëne. Met slaaphygiëne worden die factoren bedoeld die een gezonde slaap stimuleren, zoals een vast slaap- en waakritme, rustige activiteiten vlak voor het slapengaan en dergelijke.

Benzodiazepines worden met name voorgeschreven aan mensen die slaapklachten hebben die van voorbijgaande aard zijn. Hierbij kan je denken aan het niet kunnen slapen tijdens een vliegreis (jetlag), zeer onregelmatig werk en acute stress (tentamenvrees en dergelijke).

Alcoholisme en afkickverschijnselen

Het stoppen met alcohol kan gepaard gaan met hevige afkickverschijnselen. Deze ontwenningsverschijnselen kunnen, evenals een delirium tremens, voorkomen worden door een benzodiazepine (met name diazepam wordt hierbij vaak voorgeschreven).

Katatonie

Katatonie is een klachtenpatroon waarbij verschillende symptomen centraal staan, waaronder stereotype bewegingen, trillingen, mutisme en onrust. Dit cluster van symptomen kan door diverse aandoeningen veroorzaakt worden.

Benzodiazepines, met name lorazepam, kunnen voorgeschreven worden om een gedeeltelijk of volledig herstel te bewerkstelligen. Naar behandeling met lorazepam is het meest onderzoek uitgevoerd, maar ook midazolam, diazepam en clonazepam worden gebruikt.

Acute onrust/agitatie

In sommige gevallen vormt iemand een gevaar voor zichzelf en/of de omgeving door zijn of haar onrust en opwinding. Dit komt met name voor bij personen met een delier of een ernstige psychose. In een dergelijk geval kunnen benzodiazepines voorgeschreven worden om de persoon te kalmeren zodat verdere behandeling mogelijk is.

Epilepsie

Benzodiazepines worden soms ook voorgeschreven aan personen met epilepsie. Met name een status epilepticus wordt behandeld met deze medicijnen. Een status epilepticus is een toestand waarbij iemand continu aanhoudende epileptische aanvallen heeft zonder dat men tussendoor het bewustzijn weer hervindt.