Endoscopie: onderzoek en kijkoperatie

Een edoscopie betekent in het lichaam kijken. Dit gebeurt met behulp van een edoscoop. Er zijn tien verschillende vormen van edoscopie. Een edoscopie word ook wel een kijkoperatie genomend, omdat er gelijktijdig een operatie kan plaatsvinden: Een kijkoperatie wordt ook wel endoscopie genoemd. Er zijn meerdere vormen van endoscopie.

De term endoscopie

Met endoscopie kan de arts in het lichaam kijken met behulp van een instrument. Dit instrument wordt via natuurlijke lichaamsopeningen ingebracht, waarna men naar het orgaan kan kijken. Alleen bij het bekijken van de buikholte, maakt men een sneetje in de buikwand. Tijdens het bekijken kan men ook gelijktijdig weefsel of poliepen verwijderen.

Vormen van endoscopie

Er zijn tien verschillende vormen van endoscopie:

rectoscopie

Het kijken in de endeldarm. De laatste vijftien centimeter van de dikke darm wordt onderzocht. Bij sigmoïdoscopie word de endeldarm en het laatste gedeelte van de dikke darm onderzocht. Onderzoek van de dikke darm heet colonoscopie. De darm moet volledig leeg en schoon zijn voor het onderzoek. De patiënt krijgt meestal een dieet en laxeermiddelen. Soms vind er ook vooraf een darmspoeling plaats. Voor het onderzoek ligt de patiënt op zijn zij met de knieën opgetrokken, of zit in gebukte houding op een speciale tafel met ondersteuning. Het onderzoek zelf doet meestal geen pijn maar kan wel een opgeblazen gevoel geven doordat er lucht in de darm komt. Soms geeft men bij pijn een injectie die ontspant. Na de behandeling kan er wat bloedverlies optreden. Indien dit niet veel is en uiteindelijk stopt, is het niet noodzakelijk om dit bij de arts te melden.

cystoscopie

Het kijken in de blaas. Bij een cystoscopie word er inwendig naar de blaas en naar de plasbuis gekeken. Voor het onderzoek word er vaak nog wat urine opgevangen voor nader onderzoek. De patiënt ligt tijdens het onderzoek op een scopietafel, waar de benen in speciale steunen rusten. Hiertoe ligt de patiënt met gespreide benen. In de plasbuis word een verdovend middel gespoten, wat eruit ziet als een soort gelei. Hierdoor glijdt de cystoscoop ook makkelijker naar binnen. Via een zak die verbonden zit aan de cystoscoop word er een vloeistof in de blaas gespoten. Dit kan ervoor zorgen dat de patiënt aandrang tot plassen voelt. De vloeistof zorgt ervoor dat de blaas zich open vouwt zodat deze beter bekeken kan worden. Men spuit de blaas nooit helemaal vol, anders moet de patiënt daadwerkelijk plassen. Na het onderzoek moet de patient de vloeistof zelf weer uitplassen. Soms zit er na het onderzoek wat bloed bij de urine. Ook kan het plassen branderig aanvoelen.

oesofagoscopie

Het kijken in de slokdarm. Tijdens een oesofagoscopie kunnen slokdarm en maag worden onderzocht. Voor de behandeling moet slokdarm en maag goed leeg zijn. Tot zes tot acht uur voor het onderzoek mag er daarom niet meer gegeten worden. Tijdens het onderzoek word de gastroscoop achter in de keel aangebracht. De patiënt moet vervolgens slikken. Hierdoor kan hij gaan kokhalzen. Dit is een normaal verschijnsel. Door te ontspannen en rustig adem te halen lukt het uiteindelijk wel. Daarna kan de buis verder worden doorgeschoven. Er word vervolgens lucht naar binnen gespoten. Hierdoor ontvouwen de slokdarm, twaalfvingerige darm en de maag zich beter en kan er ook beter worden gekeken. De patiënt kan nu wat misselijk worden of moeten kokhalzen. Na de behandeling kan de keel wat rauw aanvoelen. E kan winderigheid ontstaan door de lucht die in het lichaam terecht is gekomen.

laryngoscopie

Het kijken in de keel en stembanden. Tijdens het onderzoek worden het strottenhoofd, de stembanden en het bovenste gedeelte van de luchtpijp onderzocht. Een faryngoscopie is het kijken in de mond en keelholte, de neus en keelholte en de ingang van de slokdarm. Afhankelijk van het soort onderzoek moet men nuchter zijn of hoeft dit juist niet. Vaak word er geen verdoving gegeven of anders een verdovende spray in de keel of een gaasje met verdovend middel erop in de neus. Het onderzoek vind via de mond of via de neus plaats. Het inbrengen in de neus kan een vervelend gevoel geven en de ogen kunnen ook gaan tranen. Via de mond kijkt de arts vaak met een spiegeltje.

otoscopie

Het kijken in het oor. Bij otoscopie word het uitwendige oor en het trommelvlies bekeken. De otoscoop is een oorspiegel met een lampje erin. Het oor word omhoog en naar achteren getrokken. Daarna duwt hij de otoscoop in de gehoorgang. Dit is geheel pijnloos. Ook daarna heeft men geen klachten.

rhinoscopie

Het kijken in de neusholte. Tijdens het onderzoek kan de neusholte bekeken worden op drie verschillende manieren. De eerste twee methoden gebeurt met een speciale spiegel, die via de neusholte word ingebracht. Wanneer het probleem dieper ligt, word er met behulp van endoscopie gekeken. Het onderzoek kan via de neus of via de keel worden gedaan. Een verdoving is meestal niet nodig.

bronchoscopie

Het kijken in de luchtwegen. Tijdens het onderzoek kunnen de gehele luchtwegen bekeken worden. Voor het onderzoek moet de patiënt nuchter zij en mag een bepaald aantal uren van te voren niks meer eten of drinken. Meestal word er van te voren een spray ingebracht, zodat het kokhalzen word onderdrukt. Via de mond of de neus word de endoscoop naar binnen gebracht. Vaak word tijdens het naar binnen brengen steeds weer opnieuw een stukje verdoofd om het hoesten tegen te gaan. De patiënt kan gewoon adem blijven halen maar krijgt wel extra zuurstof toegediend. Na het onderzoek kan de keel een aantal dagen rauw en hees aanvoelen. Ook slikken kan pijnlijk zijn. Soms kan men bloed ophoesten. Het hoesten moet zoveel mogelijk onderdrukt worden om de bloedingen te beperken.

gastroscopie

Het kijken in de maag. Een gastroscopie word ook wel een oesofagoscopie genoemd. Deze twee worden veelal samen genomen. Een oesofagoscopie is in feite het bekijken van de slokdarm, terwijl een gastroscopie gericht is op de maag. Toch is het onderzoek hetzelfde. Men moet van te voren nuchter zijn, dit betekent dat er een aantal uren van te voren niks meer gegeten of gedronken mag worden. Vaak word er een verdovende spray toegediend. De gastroscoop word achter in de keel aangebracht waarna aan de patiënt word gevraagd om te slikken. Dit kan soms moeilijkheden geven in de vorm van kokhalzen. Door te ontspannen en goed te blijven adem halen lukt het allemaal wat sneller. Vervolgens kan de arts de maag goed bekijken door wat lucht naar binnen te spuiten, dit geeft als resultaat dat de maag zich openvouwt. De patiënt kan een vol gevoel hebben en moeten boeren. Na het onderzoek kan de patiënt last hebben van winderigheid. Ook kan de keel wat rauw aanvoelen.

colposcopie

Het kijken in de vagina. De baarmoeder en baarmoederhals kunnen bekeken worden. Tijdens het onderzoek word een eendenbekbekbek ingebracht. Voor de ingang van de schede plaatst de arts een colposcoop, dit ziet eruit als een verrekijker. Hierdoor ziet de arts het weefsel sterk vergroot. Het weefsel word nat gemaakt met een azijnoplossing, wat het bekijken makkelijker maakt. Die azijnoplossing kan een prikkelend gevoel geven. Soms treedt er na het onderzoek een lichte bloeding op.

laparoscopie

Het kijken in de buikholte. Alle organen die in de buikholte liggen kunnen hiermee bekeken worden. Van te voren moet de patiënt nuchter zijn en mag enkele uren voor de behandeling niks meer eten of drinken. De arts maakt hierbij een sneetje van ongeveer 1 cm, net iets onder de navel. Door het gaatje word de laparoscoop gestoken, waarna er een koolzuurgas naar binnen word gespoten. Zo ontstaat er meer ruimte in de buikholte. Bijna altijd gebeurt dit onder algehele narcose. Deze methode word nogal veel bij vrouwen gebruikt in de gynaecologie. Maar ook de gal en lever kunnen hiermee onderzocht worden. Na de behandeling voelt men zich soms slaperig, lusteloos, buik of rugpijn. Dit is geheel afhankelijk van welk soort onderzoek of behandeling er heeft plaats gevonden. Men blijft vervolgens een tot enkele dagen in het ziekenhuis om te herstellen. Daarna mag men thuis verder herstellen. In geval van werk moet er wel rekening worden gehouden met enige weken afwezigheid, afhankelijk va het soort operatie of onderzoek.

Kijkoperatie

Endoscopie wordt ook wel kijkoperatie genoemd, omdat er tegelijkertijd gekeken wordt en geopereerd via hetzelfde instrument.