Euthanasie voor ongeneeslijk, niet aanspreekbare zieke mag

Sinds 2002 is actieve euthanasie niet meer strafbaar als er een weloverwogen en vrijwillig verzoek door de patiënt is. Dat betekent dat er communicatie tussen de patiënt en arts moet zijn. Voor die tijd kregen patiënten die niet meer aanspreekbaar waren en geen communicatie met de arts over euthanasie hadden gehad geen euthanasie. Maar inmiddels zijn er andere richtlijnen opgesteld voor niet aanspreekbare patiënten. In medische termen: voor mensen met een verlaagd bewustzijn. De arts is niet meer strafbaar als hij kan zien dat de patiënt reageert op pijnprikkels en vragen. Om de verlaging van het bewustzijn te onderzoeken, wordt bij patiënten die op korte termijn kunnen sterven de Glasgow Coma Scale (GCS) gebruikt. De resultaten daarvan worden samengebracht en leveren een bepaalde EMV-score op die bepalend zijn voor het wel of niet uitvoeren van euthanasie.

Zorgvuldigheidsregels bij euthanasie

Voordat iemand euthanasie kan krijgen en een arts euthanasie mag verrichten, moet er eerst aan de zorgvuldigheidsregels zijn voldaan.

De arts moet:

• Euthanasie melden.
• 100% zeker weten dat de patiënt vrijwillig en weloverwogen tot de beslissing is gekomen.
• 100% zeker weten dat de patiënt uitzichtloos en ondraaglijk lijdt.
• De patiënt hebben voorgelicht over zijn/haar situatie en de vooruitzichten.
• Met de patiënt tot de overtuiging zijn gekomen dat er voor de situatie geen redelijke andere oplossing is.
• Met minimaal één andere onafhankelijke arts hebben overlegd. Die andere arts moet de patiënt hebben gezien en schriftelijk zijn oordeel geven over de zorgvuldigheidseisen.
• De euthanasie medisch zorgvuldig uitvoeren

Voor veel artsen nog te veel onduidelijkheden

Toch weigeren diverse artsen nu nog om euthanasie toe te passen, omdat er volgens hen nog te veel onduidelijkheden zijn. Zij willen niet het risico lopen om strafrechtelijk te worden vervolgd, omdat zij strafbare feiten zouden hebben begaan..

Wanneer is een arts wel of niet strafbaar bij het uitvoeren van euthanasie

Niet strafbaar

Een patiënt is ongeneeslijk en uitzichtloos ziek, heeft ondraaglijke pijnen. Er zal nooit meer een verbetering in deze toestand op kunnen treden. De patiënt wil niet meer verder leven en heeft met de huisarts een bepaalde dag afgesproken, waarop euthanasie zal worden uitgevoerd. Alles gaat zoals is afgesproken en de patiënt zal bewust zijn van de op handen zijn de euthanasie.

Was strafbaar

Een patiënt is ongeneeslijk en uitzichtloos ziek, heeft ondraaglijke pijnen. Er zal nooit meer een verbetering in deze toestand op kunnen treden. De patiënt wil niet meer verder leven en heeft met de huisarts een bepaalde dag afgesproken, waarop euthanasie zal worden uitgevoerd. Maar op de afgesproken dag ligt de patiënt in coma en reageert niet meer op pijnprikkels. Als de arts nu euthanasie zou verrichten is hij strafbaar. Waarom? Bij euthanasie moet sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. En hier ligt het gevoelige punt. Lijden betekent: smart ervaren. En ervaren betekent dat er een vorm van bewustzijn is. In het bovengenoemde voorbeeld lijkt de patiënt geen vorm van bewustzijn te hebben.

Veranderde richtlijnen voor niet aanspreekbare patiënten

Patiënten die niet meer aanspreekbaar waren en geen communicatie met de arts over euthanasie hadden gehad, kregen geen euthanasie. Inmiddels zijn de richtlijnen veranderd voor niet aanspreekbare patiënten. In medische termen: voor mensen met een verlaagd bewustzijn.

Niet meer strafbaar

De arts is niet meer strafbaar als hij kan zien dat de patiënt reageert op pijnprikkels en vragen. Om de arts te helpen bij het vaststellen of de patiënt pijn ervaart heeft de artsenorganisatie KNMG de richtlijnen aangepast. Dit op verzoek van het ministerie van justitie. Deze richtlijnen gaan volgens een bepaald puntensysteem. Het aantal punten is afhankelijk van de reactie van de patiënt op vragen en pijnprikkels.

Glasgow Coma Scale (GCS) en EMV-Score

Om de verlaging van het bewustzijn te onderzoeken, gebruikt men bij patiënten die op korte termijn kunnen sterven de GCS. Deze bestaat uit het kijken naar drie reacties. De resultaten daarvan worden samengebracht en leveren een bepaalde EMV-score op.

De drie reacties binnen de Glasgow Coma Scale

De EMV-score, verlaagd bewustzijn en het wel of niet uitvoeren van euthanasie

De resultaten van de GCS uitslag brengt men nu samen, waardoor een EMV- score wordt bepaald. Deze score geeft de mate van verlaagd bewustzijn aan en is voor de arts een leidraad om euthanasie wel of niet te verrichten.

De verlaagd bewustzijn scorelijst EMV 3 t/m 12

Bij veel mensen bestaat het idee dat ze recht hebben op euthanasie, maar een arts kan nooit worden verplicht om aan euthanasie mee te werken.