Wat te doen bij een kwallenbeet?
Bah een kwallebeet! Het kan ons allemaal overkomen tijdens een heerlijke dag aan het strand, een vervelende kwallenbeet. Een kwallenbeet kan vervelende klachten opleveren en afhankelijk van de desbetreffende kwallensoort kan een kwallenbeet leiden tot uitgebreidere en ernstigere klachten en gevolgen. In dit artikel lees je alles over wat te doen na een kwallenbeet.
Wat is een kwal?
Een kwal is een geleiachtig dier in de vorm van een paraplu, die je wanneer het zich in het water voortbeweegt amper ziet zwemmen. Het in zee levende holtedier bestaat voor ongeveer 95% uit water. Zodra de kwal aanspoelt op het strand zal deze al gauw uitdrogen en veranderen in een velletje zo dun als een perkamentpapiertje. Kwallen behoren naast de holtedieren ook tot de neteldieren. Neteldieren zoals kwallen bevatten netelcellen om hun mondopening heen. Een netelcel is te vergelijken met een klein harpoentje die zijn gif weg schiet. Deze netelcellen worden gebruikt om zich te beschermen tegen prooidieren die ze met dit gif volledig kunnen verlammen. Wanneer je met je onbedekte lichaam tegen een tentakel van een kwal aankomt schiet zo'n netelcel zijn gif af. Een Kwallenbeet is het gevolg.Afhankelijk van he soort kwal kan deze mindere tot zeer ernstige gevolgen hebben met in landen als Australie zelfs met de dood als gevolg. In Nederland komen we vooral de volgende kwallensoorten tegen: Gele, Rode en Blauwe haarkwal, de Kompaskwal, de Zeepaddestoel, de Zeedruif en de Oorkwal. Ondanks dat deze kwallen minder gevaarlijk zijn moeten we een kwallenbeet niet onderschatten. Het is dan ook zaak om juist te handelen.
Verschijnselen en klachten Kwallenbeet
Wanneer je gebeten bent door een kwal zul je in eerste instantie last hebben van pijn of jeuk. Daarna kunnen er afhankelijk van het desbetreffende soort kwal en je eigen lichamelijke reactie op de beet extra verschijnselen en klachten op treden. wanneer dit het geval is, is het raadzaam om zo snel mogelijk een arts te raadplegen.Klachten die kunnen ontstaan na een kwallenbeet zijn:
- Misselijkheid
- Overgeven
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Ademhalingsmoeilijkheden
- Verwardheid
- Flauwvallen of bewusteloosheid
- Koorts
- Spierverkrampingen
- Verlammingsverschijnselen
- Hartritmestoornissen
Behandeling kwallenbeet
Wanneer je zelf om iemand in je directe omgeving is gebeten door een kwal is het zaak om snel en het liefst zo deskundig mogelijk te handelen. Een veel voorkomende fout is dat de kwallenbeet wordt afgespoeld met zoet zeewater. Wanneer het gif zich mengt met het zoete zeewater zullen de klachten echter toenemen in plaats van verminderen.Voor het wel op de juiste manier handelen na een kwallenbeet kun je de volgende stappen doornemen.
- Stap 1: Spoel de kwallenbeet af, maar nooit met zoet water.
- Stap 2: Wanneer er nog resten van de tentakel aanwezig zijn moet je deze verwijderen, maar denk er om doe dit nooit met je blote handen. Gebruik handschoentjes of een pincet.
- Stap 3: Dep de desbetreffende plek 15 tot 30 minutenlang met azijn. Bij het ontbreken van azijn kan alcohol of zout zeewater worden gebruikt.
- Stap 4: Om zeker te zijn dat er geen resten van de tentakels zijn achtergebleven kun je de huid op de desbetreffende plaats scheren met een scheermesje. Doe dit alleen als er scheerschuim aanwezig is. Zo voorkom je dat er opnieuw gif wordt afgescheiden.
- Stap 5: Om de jeuk te stillen kun je de kwallenbeet behandelen met een insectenmiddel zoals bijvoorbeeld Azaron.
- Stap 6: Bij klachten zoals hierboven beschreven of bij twijfel altijd een arts waarschuwen.
Lees verder
Gerelateerde artikelen
Juiste behandeling van giftige kwallenbeet levensbelangrijkGiftige kwallen komen niet alleen voor aan onze Noordzee. Ook in de Middelandse Zee en diverse andere buitenlandse vakan…
Kwallenbeet of kwallensteek: symptomen en behandelingKwallen zijn ongewervelde holtedieren die grotendeels uit water bestaan. De meeste soorten soorten zijn doorzichtig, wat…
Kwallen, kwallenbeten en tipsKwallen, het zijn prachtige sierlijke beesten als ze in hun element zijn. Gelukkig zijn er genoeg duikers die met camera…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: LJNovaScotia / Pixabay
Reageer op het artikel "Wat te doen bij een kwallenbeet?"
Reacties
Bart, 01-08-2016 13:02 #6
Wat helpt tegen de jeuk?
Reactie infoteur, 07-08-2016
Goedemorgen Bart,
Als je jeuk hebt door een kwallenbeet dan kun je het beste de plek in de gaten houden. Eigenlijk is er geen sprake van een echte beet. De tentakels van een kwal, waarmee je in aanraking bent gekomen, springen door de aanraking open en daardoor dringt het gif van de kwal in je huid. Het gif veroorzaakt vervolgens de irritatie, in jouw geval dus jeuk.
Een hulpmiddel is het strooien van zand op de irritatieplek. Spoel de plek daarna af met zout water en schrap de tentakels van de kwal met een mesje van de huid (niet wrijven en ook niet met de blote hand aan de plek zitten). Bind vervolgens gedurende ongeveer dertig minuten een natte doek over de plek. Als dit niet helpt, breng dan een middel tegen insectenbeten aan op de jeukende plek. Gaat de jeuk niet over, ga dan naar de huisarts.
TekstSchrijverT
NB
mensen die in het buitenland willen duiken, doen er goed aan zich goed voor te bereiden op kwallenbeten en hoe te handelen in het land waar je naar toe gaat.
Emiel, 17-09-2014 13:36 #5
Bij mij ook hetzelfde idee als hieronder omschreven door een parelkwal bij Mallorca. Het brandende gevoel trekt na een uurtje weg, binnen een dag of twee een dun korstje op de 'gebeten' huid. Wanneer dit eraf ging (weekje na de beet) begon de jeuk pas echt, gepaard met wondvocht en zwelling. Nu (3 weken later) is de huid qua oppervlakte hersteld, maar nog steeds wat dik en lichte jeuk.
Ik verwacht dat het de komende weken wel weg zal trekken, maar nooit geweten dat dit zo lang zou duren. Is er geen specifiek middel dat het kwallengif neutraliseert? Ik heb het idee dat middelen als Prikweg en Azaron helemaal niks uithalen.
Gr. Emiel
Reactie infoteur, 28-09-2014
Goedemorgen Emiel,
Steken van kwallen komen met enige regelmaat voor. Kwallen leven in zout water en spoelen afhankelijk van stromingen, windrichting en seizoen aan op het strand. Kwallensteken kunnen zowel tijdens het zwemmen als op het strand ontstaan.
Kwallen steken met brandharen, die vaak als tentakels onder de kwal hangen of op zijn oppervlak zitten. De tentakels van een kwal geven een reactie bij aanraking. Op de plaats waar de tentakels van de kwal (brandharen) de huid hebben geraakt, treedt een reactie op met roodheid, zwelling en soms blaarvorming.
De mogelijkheden om de inwerking van het gif te beperken zijn echter nog steeds beperkt. Bij ernstige verschijnselen moet men snel professionele hulp inschakelen. Overigens is het advies om, ondanks de jeuk, niet te wrijven. Het wrijven zorgt voor meer irritatie van de huid.
Emiel, hoe vervelend het ook is, je moet geduld hebben en de jeuk gaat dan vanzelf wel over. Ben je toch ongerust, ga dan naar de huisarts.
TekstSchrijverT
Sven, 04-05-2014 08:45 #4
Goedendag,
Ik heb hetzelfde probleem zoals beschreven in de vorige reacties… na een week komen de zwellingen weer terug. Wie heeft een idee hoe je dit moet behandelen?. of raden jullie een huisarts aan?
Bedankt voor jullie reactie!
groetjes Sven
Reactie infoteur, 06-05-2014
Hallo Sven,
Het advies is om altijd een (medische) deskundige te raadplegen als het om de gezondheid gaat, dus ook bij een kwallenbeet.
TekstSchrijverT
Richard, 25-07-2013 17:52 #3
Ik dook er precies op. heel mijn gezicht deed pijn. ik nam hem zo op mn hoofd mee toen heb ik hem eraf gegooid en het beste is als je dan in het water blijft en dan ff schoon spoelt en nestosyl zalf erop doet.
Reactie infoteur, 09-08-2013
Beste Richard,
Hopelijk heb je er nu geen last meer van.
TekstSchrijverT
Marlies, 03-11-2011 19:34 #2
Mij is hetzelfde overkomen. Ik ben een week geleden gebeten in de middellandse zee bij Zuid-oost Spanje tijdens het snorkelen. Ik heb nog gezocht, maar kon de kwal niet vinden. Ik denk dat hij in het oppervlaktewater hing en hij zal waarschijnlijk klein geweest zijn. Het was bij mij ook zowat weg en nu opeens dik gezwollen en flink jeuk. Hij heeft me op meerdere plaatsen geraakt en zelfs de plekken waar ik eerder nagenoeg niets van heb gemerkt spelen nu flink op. Mij rest dezelfde vraag: wie heeft hier ervaring mee? Of wat is de medische verklaring?
Reactie infoteur, 09-08-2013
Hoi Marlies,
Zijn er nog ervaringen met je gedeeld?
TekstSchrijverT
L. de Groot, 03-10-2011 23:12 #1
Mijn man heeft een kwallenbeet opgelopen in de zee bij Ibiza. De kwal was zo groot als een Euro, maar gemeen stekend. Hij heeft nu nog steeds een plek ter groottte van een Euro (!) en het begon vandaag, na een week dus, weer op te spelen. Pijn en jeuk. Het gekke is dat het al bijna over was! Wie heeft hier ervaring mee?
Reactie infoteur, 09-08-2013
Beste mevrouw De Groot,
Hopelijk is het over en is er geen last meer en is er ook nietsmeer te zien. Hoe is het genezingsproces verlopen?
TekstSchrijvert
Laatste update: 02-08-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Reacties: 6
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.