Bevriezing in de geneeskunde

Bevriezing van de huid komt voor wanneer de huid bloot wordt gesteld aan grote koude. Er treedt dan weefselbeschadiging op. Toch wordt bevriezing ook gebruikt in de geneeskunde, vooral bij chirurgische ingrepen en in de tandheelkunde. Bevriezing kan pijn blokkeren en verdoven. Ook kan middels bevriezing de huid ontdaan worden van wratten en huidtumoren.

Bevriezing van wratten

Wratten zijn niet direct vervelend, maar wel besmettelijk en soms ook hinderlijk wanneer ze op een plek zitten waar ze schuren. Op sommige plekken ontsieren ze de huid ook, bijvoorbeeld in het gezicht of op de handen. Wratten, maar ook andere huidaandoeningen zoals granuloma, kan behandeld worden middels bevriezing. De wrat wordt met vloeibare stikstof bevroren, waardoor er een weefselbeschadiging plaats vindt. Vloeibare stikstof is erg koud: het heeft een temperatuur van min 196 graden Celsius. De vloeibare stikstof wordt op de wrat aangebracht middels een spray of middels een wattenstaafje. Onder de wrat zal zich een blaar gaan vormen. Deze blaar valt er na enkele dagen vanaf, en neemt zo de wrat mee.

Soms is een tweede behandeling nodig na drie tot vier week. In sommige gevallen heeft een behandeling met vloeibare stikstof tot gevolg dat de huid gaat verkleuren. Ook kan er soms pijn optreden, vooral wanneer er behandeld wordt aan het hoofd of aan de voetzolen of handen.

Bevriezing van de baarmoedermond

In sommige gevallen wordt de baarmoedermond bevroren. Bijvoorbeeld bij een afwijkend uitstrijkje, wanneer er afwijkende cellen worden gevonden. Ook een baarmoedermond die snel geïrriteerd raakt en bloedt kan middels bevriezing behandeld worden.

Het bevriezen van de baarmoedermond wordt ook wel cryotherapie genoemd. De behandeling zelf duurt niet langer dan 15 minuten en kan poliklinisch gebeuren. De arts bevriest het aangedane weefsel. Dit gebeurt middels vloeibare stikstof. De baarmoedermond bevriest hierdoor. Het slijmvlies zal hierdoor afsterven. Hierna groeit er een nieuw, gezond laagje aan.

Tijdens de behandeling kan de baarmoeder krampachtig samentrekken. Andere vrouwen voelen weer helemaal niks. In een enkele geval valt een vrouw flauw na de behandeling. Het is raadzaam om na de behandeling een maandverband te dragen. Tot enkele dagen tot wel zes weken kan men last hebben van een waterige afscheiding. De afscheiding kan ook vies ruiken: dit is niks vreemds.

Bevriezen van zenuwen

Zenuwen kunnen tijdelijk verdoofd worden, bijvoorbeeld door het zetten van een verdovingsspuit. In sommige gevallen geven zenuwen een pijnsignaal door die als hinderlijk wordt ervaren. De zenuw kan een niet belangrijke functie hebben. Het is daarom handig wanneer de zenuw die pijnprikkels door blijft geven, tijdelijk uit te schakelen. omdat een verdoving maar enkele uren werkt, kan een zenuw bevroren worden. De zenuw is dan gedurende langere tijd verdoofd, maar niet voor altijd uitgeschakeld.

Bevriezen in de tandheelkunde

Bij tandheelkundige ingrepen wordt bevriezing gebruikt als verdoving. Het is bijvoorbeeld mogelijk om het tandvlees eerst te bevriezen en daarna pas de definitieve verdoving te zetten. Dit is ideaal voor mensen die bang zijn voor de tandarts: de verdovingsspuit wordt dan niet gevoeld. Ook kan bevriezing op zich als verdoving dienen.

Ook kan bevriezing dienen om een zenuw te blokkeren: dit heet een zenuwblokkade. Dit kan nodig zijn wanneer een zenuw van een tand of kies pijnsignalen blijft doorgeven, zelfs na behandeling van de tand of kies of het trekken hiervan.

Huidtumor

Een huidtumor kan ook behandeld worden middels bevriezing. Dit wordt gebruikt bij kleine en oppervlakkige huidtumoren. Diepe en grote tumoren kunnen dus slecht behandeld worden met bevriezing. Door eenmalige bevriezing met vloeibare stikstof, worden de tumorcellen afgebroken. Voorafgaande aan deze behandeling wordt de huid eerst verdoofd. Na enkele weken geneest de wond en er blijft een klein witachtig litteken over.

Doet bevriezing pijn?
Over het algemeen doet het bevriezen van een klein oppervlakte van de huid niet veel pijn. Aan de handen, voeten en aan het gezicht kan het wel pijn doen. Hoe dichter bij de nagels, hoe meer pijn de bevriezing zal doen. Wanneer er meer bevroren moet worden, zal de huid eerst verdoofd worden.

Bevriezing kan ook als verdoving dienen. Vaak past men dit ook thuis toe, door een pijnlijke plek flink te koelen. Een bevroren huid wordt gevoelloos. Wel moet er opgelet worden dat de huid niet al te ernstig bevroren raakt, omdat er dan weefselbeschadiging kan ontstaan.