Bloedonderzoek: betekenis van de bloedwaarden

Tegenwoordig wordt er vaak bloedonderzoek gedaan wanneer men een bepaalde aandoening vermoedt. Voor dit bloedonderzoek worden doorgaans enkele kleine buisjes bloed afgenomen welke voor onderzoek naar het laboratorium gebracht worden. Het bloedonderzoek geeft informatie over de verschillende bloedwaarden, zoals het hemoglobinegehalte en de bezinkingssnelheid. Maar wat betekenen deze nu precies?

Hoeveelheid rode en witte bloedlichaampjes

De hoeveelheid rode en witte bloedcellen wordt in ... x 10⁹/l uitgedrukt. Normale bloedwaarden zijn 4 à 5 x 10⁹/l voor de rode bloedlichaampjes (erytrocyten) en 4 à 9 x 10⁹/l voor witte bloedlichaampjes (leukocyten). Een verandering in de hoeveelheid bloedlichaampjes kan diverse oorzaken hebben. Zo kan een tekort aan witte bloedlichaampjes op een probleem met het afweersysteem betekenen. Wanneer er juist veel witte bloedlichaampjes in het bloed aanwezig zijn kan dit op een infectie wijzen. Een tekort aan rode bloedcellen kan op bloedarmoede wijzen.

Hematrocrietwaarde

De hematocrietwaarde weerspiegelt de volumeverhouding van de rode bloedcellen ten opzichte van het totale volume van het bloed. Voor vrouwen ligt een normale hematocrietwaarde tussen 0,36 en 0,46. Voor mannen ligt een normale hematocrietwaarde tussen 0,41 en 0,51.

Hemoglobinegehalte (Hb)

Het Hb-gehalte is de concentratie van hemoglobine, een eiwit dat onder andere betrokken is bij zuurstoftransport, in het bloed. Het Hb-gehalte wordt doorgaans uitgedrukt in millimol per liter (mmol/l). Voor mannen moet het hemoglobinegehalte tussen de 8,7 en 10,5 mmol/l liggen. Voor vrouwen moeten het hemoglobinegehalte tussen 7,6 en 9,7 mmol/l liggen. Vrouwen hebben doorgaans een wat lager Hb-gehalte, wat samenhangt met het maandelijkse bloedverlies tijdens de menstruatie. Een (te) laag Hb-gehalte kan wijzen op bloedarmoede.

MCV

MCV is de afkorting van de Engelse term Mean Corpiscular Volume, oftewel het gemiddelde volume van de rode bloedlichaampjes. De gemiddelde doorsnede van een rode bloedcel is 0,00876 millimeter, de grootste dikte is 0,00264 millimeter. Wanneer de rode bloedcellen erg groot zijn, worden ze megalocyten genoemd. Wanneer de rode bloedcellen juist erg klein zijn, worden ze microcyten genoemd.

Bloedbezinkingssnelheid (BSE)

Men kan de bloedbezinkingssnelheid meten door 1,6 milliliter bloed onstolbaar te maken met een oplossing van natriumcitraat. Dit mengsel plaatst men in een rechtopstaande buis zodat men kan meten hoe snel het peil van rode bloedcellen zakt. De snelheid waarmee dit gebeurt is onder meer afhankelijk van de grootte van de rode bloedcellen, maar met name van de verhoudingen tussen de eiwitten in het bloedplasma. De gemiddelde bloedbezinkingssnelheid na één uur bedraagt bij gezonde mannen 1-8 millimeter, en bij gezonde vrouwen 2-12 millimeter.

Vorm van rode bloedcellen

Men kan ook naar de vorm van de rode bloedcellen kijken. De normale vorm van een rode bloedcel is die van een dun schijfje met dikkere randen. Bij sommige aandoeningen verandert de vorm van de rode bloedcellen. Mensen met de ziekte sikkelcelanemie hebben bijvoorbeeld sikkelvormige rode bloedcellen.

Trombocyten en lymfocyten

Trombocyten (bloedplaatjes) spelen een belangrijke rol bij de bloedstolling. Wanneer men een tekort aan trombocyten in het bloed heeft, heeft men een grotere kans op blauwe plekken en stolt het bloed minder snel wanneer men zich verwond heeft. Bij gezonde mensen is de trombocytwaarde 120 à 320 x 10⁹/l. Lymfocyten worden gevormd in met name de lymfeklieren en zijn betrokken bij het immuunsysteem. Bij gezonde mensen bestaan de witte bloedlichaampjes voor circa 26% uit lymfocyten.