Rust is belangrijk, neem er de tijd voor

Hoewel de meeste mensen gemiddeld acht uur slapen per nacht, rusten ze toch niet genoeg. Het soort rust dat we nodig hebben, is namelijk niet hetzelfde als slapen. Toch is dit soort rust net zo belangrijk als slapen. Rusten wil niet zeggen dat je een film opzet en op de bank gaat hangen. Slapen en op de bank hangen is passieve rust en in die toestand werken onze hersenen gewoon even hard door. De actieve rust is de rust die maar weinig mensen nemen, maar toch zo hard nodig hebben.

Altijd druk

's Nachts slapen we netjes de uren die we nodig denken te hebben en dan begint onze dag. De dag die vol zit met allerlei belangrijke zaken. We moeten werken, boodschappen doen, koken, vriendschappen bijhouden, uitjes plannen, familie bezoeken, het huis wordt ook niet vanzelf schoon en misschien hebben we zelfs nog wat werk mee naar huis genomen. Uitgeput vallen we ’s avonds op de bank en kijken dan nog wat ‘ontspannen’ naar de televisie of lezen een boek tot het tijd is om weer naar bed te gaan. De hele dag hebben we geen moment rust genomen, want in deze drukke wereld lijkt ‘nietsdoen’ op tijdverspilling. Als je even ‘niets’ zit te doen dan voel je je meteen schuldig. Toch wil het feit dat de wereld en het internet 24 uur per dag actief is, niet zeggen dat wij dat ook moeten zijn. Onze maatschappij staat bol van de stress en mensen die vinden dat zij altijd productief moeten zijn. We moeten altijd maar bereikbaar zijn en klaar staan voor van alles en iedereen. Door al die elektronica en technologie is het natuurlijke slaap- en waakritme van ons lichaam behoorlijk in de war geraakt. Niet slaap, maar rust biedt hiervoor uitkomst.

Neem de juiste rust

Als je slaapt of op de bank naar de televisie kijkt, ben je in passieve rust. Dat wil zeggen dat je lichaam uitrust, maar dat je hersenen op volle toeren in het wilde weg denken. Wanneer je bewust je rust neemt ben je in actieve rust. Dat wil zeggen dat je hersenen aan het werk zijn, maar je bent je bewust van de werkzaamheden van je hersenen. Er zijn vier verschillende soorten van actieve rust:

1. Sociale ontspanning
2. Mentale ontspanning
3. Fysieke ontspanning
4. Spirituele ontspanning

Sociale ontspanning: Er zijn veel gezondheidsvoordelen door sociaal actief te zijn. Wij mensen zijn nu eenmaal sociale dieren. Uit onderzoek is gebleken dat sociale activiteiten ons overlevingsmechanisme versterken. Daardoor gaat er een lichaamssysteem werken dat ons beschermt tegen ziektes. Het stresshormoon wordt verminderd wanneer we met vrienden zitten te chatten. Daardoor is deze vorm van actieve rust bevorderlijk voor ons geestelijk welzijn.

Mentale ontspanning: Over het algemeen zijn wij mensen heel trots op het feit dat we multifunctioneel kunnen zijn. Toch werken onze hersenen het best als we ons focussen. Speciaal het focussen op één ding is goed voor de mentale ontspanning. Onderzoek heeft uitgewezen dat we onszelf helemaal geen tijd besparen als we multitasken. Ook is het niet rustgevend je bloeddruk stijgt, je hart gaat sneller kloppen en je lichaamstemperatuur gaat omhoog. Het blijkt zelfs dat we veel meer gedaan krijgen wanneer we de dingen een voor een aanpakken.

Fysieke ontspanning: Ga lekker ontspannen zitten en focus jezelf een paar keer per dag alleen op je ademhaling. Adem diep in door de neus en weer uit door de mond. Denk alleen aan je ademhaling. Adem in… adem uit… Een paar minuten per keer is al genoeg.

Spirituele ontspanning: Het geeft ons betekenis en voldoening om ons brein in verbinding te stellen met een grotere macht dan onszelf. Het gevoel ergens bij te horen geeft ons rust. Er zijn mensen die dit bereiken door te bidden, anderen door te mediteren. Door scans te maken van het brein, is men erachter gekomen dat mensen die mediteren een grotere grijze massa in het middenbrein ontwikkelen. Deze massa is verantwoordelijk voor de ademhaling, het regelen van de bloedsomloop, de spiercoördinatie en het geheugen. Ook blijken er delen van de hersenen letterlijk groter te zijn geworden. Het deel van de hersenen dat actiever is geworden, is het deel van het brein dat gaat over concentratie, aandacht en probleemanalyse. Door te mediteren slapen we beter. Vaak hebben mensen die problemen hebben met slapen een hoge staat van opwinding en activiteit. Er zijn een aantal oefeningen die je kunnen helpen om tot rust te komen.

Oefeningen

We kunnen onszelf trainen om actief te rusten. Hier volgen een aantal oefeningen die je altijd en overal kunt toepassen.

De oogrol

Dit is een korte oefening met een krachtig effect. Het heeft een positief effect op de gemoedstoestand, het verlaagt de bloeddruk, hartslag en de lichaamstemperatuur. Het idee achter mentale rust is, dat je even alles vergeet behalve hetgeen waar je op dat moment je aandacht op richt, in dit geval de oefening: kijk recht omhoog, rol met je ogen naar boven en doe dan langzaam je ogen dicht. Blijf wel met je ogen naar boven ‘kijken’. Adem vier tellen diep in en in acht tellen uit. Zodra je uitademt zult je het ontspannen gevoel door je hele lichaam voelen trekken. Probeer nu een plek te visualiseren waarvan je zeker weet dat je je er heel ontspannen zal voelen. Het mag elke plek op de wereld zijn strand, heide of bos. Wees je bewust van dat beeld en ‘kijk’ ernaar. Hou je ogen naar boven gericht en open ze weer. Adem diep in en rol je ogen weer naar beneden.

Powernap

Er zijn veel onderzoeken gedaan naar het middagdutje. Het blijkt dat een middagslaapje een positief effect heeft op je functioneren. De mate van de positieve werking is verschillend van persoon tot persoon, maar een slaapje is goed voor mensen van alle leeftijden. Een middagdutje kan de creativiteit, alertheid en het stressniveau verbeteren. Ook is het korte slaapje goed voor het geheugen en omdat je na een powernap veel efficiënter werkt, heb je het tijdsverlies zo weer ingehaald. In sommige landen is een dutje zelfs in het cao vastgelegd. Plan je dutje zoveel mogelijk in de ochtend of na de lunch. De kans dat je te lang slaapt is dan minder, dan als je laat in de middag een dutje doet. Als het mogelijk is, zoek dan even een rustig plekje op. Een dekentje zorgt ervoor dat je lichaam niet te sterk afkoelt tijdens het dutje. Drink van tevoren niet teveel koffie, maar een kop net voordat je je dutje gaat doen, helpt om je fitter te voelen wanneer je wakker wordt. Zet je wekker op twintig minuten en kijk niet steeds op de klok hoelang je nog hebt. Ontspan en zorg er gewoon voor dat je lekker ligt, val je in slaap dan is dat goed. Val je niet in slaap dan is dat ook goed, dan probeer je het de volgende keer gewoon weer. Zodra de wekker gaat, sta je meteen op. Ben je nog wat suf, was dan je gezicht met koud water.

Natuurlijke kalmeringsmiddelen

• Valeriaan: geeft je rust en helpt je om te slapen, het is een veelgebruikte plant om te ontspannen.
• Sint Janskruid: wordt aanbevolen bij innerlijke onrust, prikkelbaarheid, sombere stemmingen en neerslachtigheid.
• L-Tyrosine: is een van de twintig aminozuren, dit zijn de bouwstenen van eiwitten die een rol spelen in de groei en de ontwikkeling van het lichaam. Het is een natuurlijke rustgever en het bevordert het concentratievermogen.
• Lavendel: kalmeert bij nervositeit en spanningen en is te gebruiken bij moeite met het in slaap komen.

Lees verder

• Energietekort, hoe krijg je meer energie?