Uit welk voedsel haal ik mijn calorieën?

Je lichaam heeft een uitgebalanceerd dieet nodig om goed te functioneren. Als iets lekker is, is de verleiding groot er te veel van te eten. Vaak met vervelende gevolgen. Onze spijsvertering raakt in de war en we worden te dik. Hebben we uberhaupt vet nodig? En wat doet ons lichaam met calorieën? Kortom: welke producten zijn onmisbaar en waarom?

Koolhydraten

Koolhydraten zijn nodig om je lichaam van energie te voorzien. Je kunt het zien als de brandstof die nodig is om je lichaam warm en aan de praat te houden. Hoe meer energie je verbruikt, hoe meer koolhydraten je nodig hebt. In brood, pasta, rijst en aardappels zitten veel koolhydraten. Je lichaam zet het zetmeel in deze producten om in glucose (een suiker). Zo krijg je snel nieuwe energie. De overtollige brandstof wordt opgeslagen als glycocenen (een ander koolhydraat). Zodra je de extra energie nodig hebt, zet je lichaam de glycocenen om in glucose.

Andere -minder krachtige- brandstofleveranciers (suikers) zijn sucrose, fructose en lactose. Sucrose zit bijvoorbeeld in suikerbieten en rietsuiker. Fructose zit in honing en fruit, en lactose vind je in melk.

Koolhydraten zijn niet alleen nodig om je spieren te bewegen, ook je hersenen hebben veel calorieën nodig. Als je hersenen onvoldoende brandstof krijgen, wordt je sloom en kun je je niet goed meer concentreren.

Eiwitten

Eiwitten worden ook wel proteïnen genoemd. Dit zijn de bouwstoffen van onze lichaamscellen. Ze zorgen ervoor dat nieuwe cellen worden opgebouwd en beschadigde cellen worden hersteld. Duizenden verschillende eiwitten hebben even zovele taken. Er zijn bijvoorbeeld eiwitten speciaal om je spieren, zenuwen, haar en huid te versterken. Andere werken aan het goed verlopen van chemische processen in je lichaam, zoals je spijsvertering. Deze eiwitten heten enzymen. Ook hormonen zoals insuline zijn eiwitten.

De bouwstenen van eiwitten noemt men aminozuren. Je lichaam maakt zelf essentiële aminozuren aan, maar je krijgt ze ook binnen via voedsel. Vooral in vlees, vis en kaas zitten essentiële aminozuren.

Vetten

Een volwassen man verbruikt ongeveer 2500 calorieën per dag; een vrouw circa 2000 calorieën. Neem je meer calorieën in dan je verbruikt, slaat je lichaam de rest op in vet. Raakt je energie op, dan worden deze vetreserves aangesproken (tenzij je meteen gaat eten). Een beetje vet op je lichaam kan geen kwaad, als bescherming van je botten en organen en om je lichaam warm te houden.

In voedsel zitten twee verschillende vetten: verzadigde en onverzadigde. Verzadigde vetten vind je in dierlijke producten, zoals vlees, boter en kaas. Onverzadigde vetten zitten vooral in vette vis, plantaardige olieën en noten. Ons lichaam heeft dagelijks een kleine hoeveelheid vet nodig, bijvoorbeeld om vitamines in op te lossen. Verzadigde vetten hebben de neiging om je bloedvaten te verstoppen met alle risico's vandien. Gebruik dus bij voorkeur onverzadigde vetten.

Vitaminen, mineralen, vezels

Sommige enzymen hebben de hulp nodig van vitaminen en mineralen, zoals mangaan. Dit zit in groentes, noten en graan. En vitamine C heb je nodig om bijvoorbeeld snel te herstellen van een blessure. Eet dus voldoende bladgroente, tomaten en fruit, zoals sinaasappels. Met vitamine B1, dat in granen en peulvruchten zit, zorg je ervoor dat er energie uit koolhydraten vrij kan komen. En -iedereen weet het- melk is goed voor je botten en tanden door het calcium. Ook is het belangrijk voldoende vezels te eten. Vezels zitten in brood, muesli, groente en fruit. Vezels die je kunt verteren verlagen het cholesterolgehalte in je bloed. Onverteerbare vezels zijn goed voor een gezonde spijsvertering.

En tot slot: water

Ons lichaam bestaat voor ongeveer 75 procent uit water. Je lichaam is ervan afhankelijk voor het verwerken van alle producten. Water zorgt ervoor dat de bouwstoffen door de bloedbaan worden vervoerd. Afvalstoffen worden door water geloosd. Water zorgt voor soepele gewrichten en een stabiele temperatuur van je lichaam. Water heeft geen voedingswaarde, maar het is de balangrijkste van alle bouwstoffen.