Selenium: Tekort en supplementen
Selenium is een mineraal dat zich bevindt in de bodem, maar van nature ook aanwezig is in water en sommige voedingsmiddelen. Hoewel het menselijk lichaam slechts een kleine hoeveelheid selenium nodig heeft speelt het wel een belangrijk rol in het metabolisme systeem. Daarnaast is selenium essentieel voor ons lichaam door zijn antioxiderende eigenschappen en komt het overvloedig voor in nieren, lever, milt, pancreas en in de mannelijke testikels.
Selenium in de bodem
Selenium is een element dat oorspronkelijk werd ontdekt in 1818 door de beroemde wetenschapper Berzelius. Het is een spoorelement dat gevonden wordt in de bodem. De bodem geeft dit mineraal door aan het daarin geplante voedsel. Daarom wordt de hoeveelheid selenium in een levensmiddel grotendeels bepaald door de hoeveelheid selenium die aanwezig is in de grond waarin het voedingsmiddel wordt verbouwd.
Zoals reeds vermeld is de bodem waarin een voedingsmiddel rijpt een bepalende factor voor de hoeveelheid van dit mineraal dat aanwezig zal zijn in dit voedingsmiddel. Er zijn veel factoren die een invloed kunnen hebben op de bodem en dus ook op het voedsel dat daaruit voorkomt. Een belangrijke factor is de nabijheid van vulkanische activiteit. Vulkanische assen bevatten grote hoeveelheden selenium wat kan leiden tot een eerder gevaarlijke hoeveelheid van dit mineraal in de bodem. Als je voedsel uit deze bodem zou binnenkrijgen kan dit gevaarlijk zijn omdat selenium heel vergelijkbaar is met arseen. Algemeen gezien zijn er eigenlijk maar weinig voedingsmiddelen die kunnen zorgen voor een overdosis aan selenium. De enige uitzondering zijn paranoten.
Afgezien van vulkanische assen zijn er nog andere factoren die de bodem kunnen beïnvloeden. Een grond die geïrrigeerd is door zeewater kan er eveneens voor zorgen dat een overdosis selenium in het voedsel terecht zal komen.
Selenium kan ook van nature aanwezig zijn in het voedsel ongeacht de bodem waarin ze zijn verbouwd. Champignons, eigeel, vis, gevogelte en organisch vlees zijn hier enkele voorbeelden van. Ook groenten zoals uien, knoflook, tomaten, broccoli, asperges en volkoren granen en zaden bezitten een gezonde hoeveelheid aan dit mineraal. Uiteraard kan deze hoeveelheid wel beïnvloed worden door de bodem waardoor de hoeveel selenium niet meer zo gezond zal zijn.
Seleniumtekort
Een tekort aan selenium komt niet zo vaak voor bij mensen met een normale gemiddelde gezondheid. Hoewel de meeste mensen geen tekort hebben heeft onderzoek aangetoond dat de selenium waarden van de gemiddelde persoon wel aan de lage kant zijn wat wil zeggen dat een grotere inname van dit mineraal een positieve invloed zal hebben op de gezondheid. Mensen die leiden aan schildklier afwijkingen of darmaandoeningen lopen het grootste risico op een selenium tekort.
Een tekort aan selenium gedurende de kinderjaren kan leiden tot ernstige cardiale aandoeningen zoals de ontwikkeling van de ziekte van Keshan. Daarom is het essentieel voor een kind dat het de juiste hoeveelheid mineralen binnenkrijgt. Bij volwassenen zijn de symptomen voor een tekort minder ernstig maar wel zeker aanwezig. Enkele opvallende symptomen zijn:
- Spierzwakte en lichamelijke vermoeidheid
- Hypothyreoïdie
- Mentale vermoeidheid
- Veranderingen in de menstruele cyclus bij vrouwen
- Risico op een miskraam bij zwangere vrouwen
Het is ook belangrijk te weten dat een overdosis aan selenium ook heel goed mogelijk is. Dit zal een toxisch effect veroorzaken in het lichaam wat kan leiden tot depressie, angstgevoelens, misselijkheid, braakneigingen, haarverlies, broze nagels evenals een sterke ademgeur.
Voordelen van supplementen
Om je lichaam optimaal te kunnen laten functioneren heeft het minstens 200 microgram selenium per dag nodig. Aangezien paranoten 120 mcg selenium bevatten zijn deze ideaal om bij een tekort, je waarden terug op peil te krijgen. De gemiddelde man neemt best een supplement van 70 mcg terwijl een vrouw best slechts 55 mcg inneemt. Als je ervoor kiest om een supplement te nemen hoger dan 200 mcg is het wel raadzaam om het selenium niveau periodiek op te volgen zodat je toch binnen de gezonde grenzen blijft. Hieronder volgen enkele voordelen van deze supplementen:
- Vermindert het risico op kanker, vooral in combinatie met vitamine C en E
- Verbetert je stemming
- Beschermt tegen vrije radicalen die je DNA beschadigen
- Beschermt tegen hart-en vaatziekten door het verlagen van het risico op stolling
- Vermindert tekenen van veroudering
- Onderhoudt een gezonde schildklier
- Verbetert het immuunsysteem
- Vertraagt de progressie van AIDS/HIV
- Verhoogt de mannelijke seksuele potentie
- Helpt voor een gezondere huid
- Verhoogt de gezondheid van de ogen en voorkomt mogelijk cataract en maculadegeneratie
- Verhoogt de goede cholesterol (HDL) en verlaagt de slechte cholesterol (LDL)
- Bevordert een normale leverfunctie