Vaak kleine porties voedsel eten: voordelen gezondheid

Traditioneel kent de westerse maatschappij een eetpatroon van drie maaltijden per dag. In de snelle en moderne eenentwintigste eeuw zijn er echter meer en meer mensen die een ander, onregelmatiger eetpatroon aanhouden. Zo slaat men vaker en vaker het ontbijt over, en kiest men al eens voor een makkelijke hap tussendoor. Dit vaker eten van kleinere porties voedsel hoeft echter niet noodzakelijk ongezond te zijn. Integendeel: meerdere malen per dag kleinere porties voedsel eten blijkt – onder bepaalde voorwaarden – voordelen te hebben voor de gezondheid. Mogelijke voordelen van meerdere kleine maaltijden per dag situeren zich onder meer op het vlak van de bloedsuikerspiegel en de spijsvertering. Welke andere voordelen voor de gezondheid kan het eten van kleinere porties zoal met zich meebrengen?

Voedsel en eetpatroon

Klassiek

Het traditionele eetpatroon in de westerse samenleving is er een van drie maaltijden per dag: het ontbijt, de lunch en het avondmaal. Dit stramien van drie maaltijden per dag heeft de klassieke dagindeling als oorsprong. Men staat 's ochtends op, ontbijt om energie te hebben om te gaan werken, 's middags neemt men een pauze om nieuwe energie op te doen, en 's avonds neemt men de laatste maaltijd van de dag om lichaam en geest te laten recupereren van de inspanningen van de dag. In de eenentwintigste eeuw overheerst dit klassieke eetpatroon nog steeds, alhoewel er een verandering merkbaar is.

Evolutie

In de dagelijkse "ratrace" van de samenleving nemen mensen minder en minder tijd om drie keer per dag te eten. Zo slaan heel wat mensen het ontbijt over omdat er geen tijd voor is. Men moet immers vlugvlug naar het werk of naar school. Hierdoor krijgt men in de loop van de ochtend al eens een hongerklop, waardoor er snel naar een tussendoortje of een snelle snack gegrepen wordt. Daarnaast is er het begrip "brunch": een combinatie van ontbijt ("breakfast") en middagmaal ("lunch"). Brunchen doet men bijvoorbeeld wanneer er geen tijd was voor een ontbijt en de honger toeslaat voordat het moment van lunchen gekomen is.

Voordelen kleine porties eten

Door minder tijd te nemen om te eten kan er een ongezond voedingspatroon ontstaan van de zogenaamde "snelle hap". Vaak is die snelle hap te vet, te zout, of te zoet. Maar het eten van kleine porties verdeeld over meerdere momenten in de dag hoeft niet noodzakelijk ongezond te zijn, integendeel. Onder bepaalde voorwaarden kan het eten van kleine porties verspreid over de dag gezond zijn. Wanneer er een goed evenwicht is tussen vitaminen, mineralen, calorieën en suikers, kan het eten van kleine porties voordelen hebben voor je gezondheid. Het spreekt voor zich dat de kwaliteit van de voeding (bv. verse groenten, vers fruit, vezels, enz.) die je eet hierbij van groot belang is.

Spijsvertering

Maag

Door kleinere hoeveelheden voedsel te eten zal je maag minder zwaar belast worden. Hierdoor zal de maag het voedsel vlotter kunnen verteren en heb je minder kans op spijsverteringsproblemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan oprispingen, een opgezette buik, een opgeblazen gevoel, indigestie en maagzuur. Door minder grote porties te eten zal je ook niet geneigd zijn om een dutje te doen na de maaltijd. Kleinere porties maken dus dat je je minder slaperig voelt na de maaltijd.

Meer energie

Het verteren van voedsel kost energie, en hoe groter de hoeveelheden zijn die je eet, hoe meer energie het spijsverteringsstelsel nodig heeft. Het is onder meer om die reden dat je je na een uitgebreide maaltijd slaperig voelt. Doordat je maag intensief aan het werk is, kan het lichaam andere organen en spieren minder goed van zuurstof en energie voorzien. Logischerwijze zal het eten van kleinere hoeveelheden voedsel er op die manier toe leiden dat je lichaam meer energie overhoudt. Hierdoor zal je je in het algemeen fitter en beter voelen.

Afvallen

Hongergevoel

Wanneer je lange tijd niets eet zal je hongergevoel groter zijn en zal je allicht ook meer gaan eten. Je zal mogelijk te veel willen eten (m.a.w. snel te veel energie opnemen) om meteen van dat hongergevoel af te zijn, wat natuurlijk slecht is voor je gewicht. Als je regelmatig kleine hoeveelheden eet en hierbij niet onnodig veel energie opneemt heb je hier geen last van en vermijd je dus dat je kilo's aankomt.

Psychologisch

Wanneer je na het eten van een kleine portie voor je gevoel nog steeds honger hebt kun je ervoor kiezen om van een klein bord te eten. De portie lijkt daardoor groter en op die manier krijg je sneller een vol gevoel. Zelfs het gebruik maken van klein bestek zou volgens Amerikaans onderzoek (Tulane University, 2015) zinvol zijn om minder te eten en dus overgewicht te vermijden.

Bloedsuiker

Door heel regelmatig kleine hoeveelheden te eten zal je bloedsuikerspiegel op een constant peil blijven. Het vaker eten van kleinere porties maakt dat je alvleesklier minder insuline hoeft aan te maken om de bloedsuiker te laten dalen, en minder glucagon om de bloedsuiker te laten stijgen. Extreme schommelingen in de bloedsuikerspiegel worden hiermee vermeden, waardoor je bijvoorbeeld niet plots met een lage bloedsuikerspiegel geconfronteerd wordt als je lange tijd niets eet. Vaker kleinere porties eten zorgt dus voor een evenwichtiger werking van je alvleesklier en vermindert op die manier de kans op het ontwikkelen van diabetes.

Andere voordelen

Doordat je bloedsuikerspiegel constant is zal je bovendien ook minder last krijgen van een plotse lage bloeddruk, waarbij je je duizelig of licht in het hoofd voelt. Mensen die vaak last hebben van lage bloeddruk zijn bijvoorbeeld gebaat met het eten van zoute voeding (bv. chips) verspreid over de dag om plotse lage bloeddruk te vermijden. Daarnaast kan je ook eetbuien of 'binge eating' vermijden door regelmatig kleine porties te eten, want doordat je bloedsuiker stabiel is heeft je lichaam niet de plotse drang om snel of veel te eten. Mensen met overgewicht die enthousiast willen afslanken gaan al eens te drastisch te werk door lange tijd helemaal niets te eten, waarna er een plotse drang tot eten kan ontstaan. Deze hevige neiging om snel en veel te eten kan uitmonden in een eet- of vreetbui, wat negatief is voor het gewicht van de betrokken persoon.

Stofwisseling

Door regelmatig te eten zal je stofwisseling of metabolisme gelijkmatiger gaan werken, wat volgens sommige wetenschappers voordelig zou zijn om calorieën te verbranden. De zogenaamde "spaarstand" van je metabolisme die optreedt wanneer je lange tijd niets eet, wordt hierbij vermeden. Door deze gelijkmatige werking van je metabolisme zou het dus mogelijk zijn om meer voedselvoorraden (bv. vetreserves) te verbranden. Een stofwisseling die voortdurend op evenwichtige wijze actief is zou beter zijn dan een stofwisseling die langdurig stilligt (lange tijd zonder eten), of een stofwisseling die plots zeer actief moet zijn (copieuze maaltijd na lange tijd niets eten). Deze stelling is echter controversieel en wordt in de medische wereld niet unaniem ondersteund.

Lees verder

• Suikerziekte en dieet: welk voedsel eten bij diabetes?