Echt lepelblad: gezondheidsvoordelen en werkzame stoffen

Echt lepelblad, met de botanische naam Cochlearia officinalis, is een plant die afkomstig is uit de familie van de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). De bladeren en bloemen van deze plant worden gebruikt voor de productie van medicijnen. Echt lepelblad werd ooit gebruikt door bemanningsleden van zeilschepen die lange tochten ondernamen naar het verre oosten om een ​​ziekte genaamd scheurbuik te voorkomen, die wordt veroorzaakt door een vitamine C-tekort. Dit is waar de naam 'scheurbuikkruid' vandaan komt. Scheurbuik was een veel voorkomend probleem onder zeilers die geen vers fruit konden eten terwijl ze op zee waren. De plant bevat veel vitamine C. Echt lepelblad wordt gebruikt voor vitamine C-tekort, jicht, artritis, buikpijn en waterretentie. Het kan ook bacteriën bestrijden en als laxeermiddel werken.

• Wat is echt lepelblad?
• Werkzame stoffen en toepassing
• Voedingswaarde
• In gerechten en als thee
• Indicaties
• Gezondheidsvoordelen van echt lepelblad
• Veiligheid en bijwerkingen
• Algemeen
• Zwangerschap en borstvoeding
• Interacties

Wat is echt lepelblad?

Echt lepelblad is een tweejarige plant die een groeihoogte kan bereiken van 20 tot 50 centimeter. De bladeren van de plant zijn glanzend groen en vlezig. De bloemen verschijnen in een trosvormige bloeiwijze met een witte kleur. Echt lepelblad komt vooral voor in moerassen en in brak water, zoals kwelders, vooral op de kwelders in de buurt van de zee. De plant geeft de voorkeur aan zonnige locaties met voldoende water in de grond.

De plant heeft zich verspreid van het gematigde klimaat van het noordelijk halfrond tot aan Arctische kusten. Echt lepelblad is een van de eerste lentebloemen. In de bladeren verzamelt de plant zout en dit wordt geleidelijk afgestoten om het zout weer uit zijn systeem te verwijderen. Naast het gebruik als specerij, is echt lepelblad ook bekend als een medicinale plant.

Werkzame stoffen en toepassing

Voedingswaarde

Echt lepelblad bevat een verscheidenheid aan actieve ingrediënten die in de geneeskunde kunnen worden gebruikt. Deze ingrediënten zijn vitamine C, mineralen, tannines en bittere verbindingen, etherische olie en de mosterdolie glycoside glucocochlearine en isothiocyanaten. Ook bevat het plantje limoneen en flavonoïden. Daarom is echt lepelblad bijzonder geschikt voor het voorkomen van tal van gezondheidsproblemen.

De aanwezige flavonoïden hebben antioxiderende eigenschappen en kunnen helpen ongecontroleerde celgroei te verminderen en te voorkomen. Dezelfde ingrediënten hebben een positieve invloed op de preventie van ziekten die verband houden met het cardiovasculaire systeem, dus hart en bloedvaten. Echt lepelblad kan derhalve worden gebruikt als preventie van bijvoorbeeld hartaanvallen.

Andere belangrijke ingrediënten van de plant zijn magnesium en jodium. Jodium is zeer belangrijk voor de functie van de schildklier en magnesium heb je nodig voor de werking van spieren en zenuwen. Bovendien behoren jodium en magnesium tot de belangrijkste componenten van de door je lichaam geproduceerde schildklierhormonen. Omdat deze hormonen veel belangrijke functies in het lichaam vervullen, kan een onbalans van de schildklierhormonen tot ernstige symptomen en klachten leiden.

In gerechten en als thee

Het gebruik van de echt lepelblad wordt vooral aanbevolen voor de voedselinname. Het is een vergeten keukenkruid dat je kan gebruiken in rauwe salades of quiches en hartige taarten. De plant kan ook gebruikt worden als smaakmaker voor soepen en sauzen. Je kunt de bladeren ook verwerken tot een spread. Indien mogelijk moeten jonge bladeren worden gebruikt, omdat deze de meest gezondheidsbevorderende stoffen bevatten. Je kan er ook thee van maken. Thee gemaakt van echt lepelblad kan het beste bereid worden uit bladeren in gedroogde vorm.

Indicaties

Echt lepelblad wordt in de plantgeneeskunde toegepast bij:

• degeneratieve ziekten
• ziekte van Alzheimer
• diabetes
• luchtwegaandoeningen
• urineweginfectie
• verkoudheid
• griep

Gezondheidsvoordelen van echt lepelblad

De vitamine C in echt lepelblad is meer geschikt voor het voorkomen van degeneratieve ziekten dan kunstmatig geproduceerde vitaminepreparaten. Vrije radicalen worden effectiever geremd, hetgeen schade aan cellen en weefsels kan voorkomen. Naast vitamine C zijn de aanwezige flavonoïden en glycosiden verantwoordelijk voor de bescherming van cellen tegen vrije radicalen. Zo kan het echt lepelblad ook bijdragen aan de versterking van het immuunsysteem.

Naast het gebruik als een preventief middel voor verschillende gezondheidsproblemen, kan echt lepelblad ook worden gebruikt voor behandeling van bepaalde klachten. Het kan bijvoorbeeld verlichting bieden van luchtweginfecties en urineweginfecties. Dit komt doordat verschillende ingrediënten van het plantje een vernietiging van de ziekteverwekkers veroorzaken. Het kan tevens bijdragen aan het terugdringen van de proliferatie van virussen die verantwoordelijk zijn voor griep en verkoudheid. Bij verkoudheid kan echt lepelblad een desinfectie of reiniging van de slijmvliezen veroorzaken, waardoor virussen en andere ziekteverwekkers worden gedood. Als gevolg hiervan wordt het genezingsproces aanzienlijk versneld.

Zelfs met klachten in verband met het spijsverteringsproces, kan de plant therapeutisch worden gebruikt. In geval van obstipatie kunnen bepaalde actieve ingrediënten van de plant de darmactiviteit stimuleren, zodat het voedsel verder wordt getransporteerd en de verstopping geleidelijk kan oplossen. Over het algemeen heeft een toepassing van echt lepelblad in de vorm van thee of als specerij een positief effect op het metabolisme. Om deze reden kan echt lepelblad ook symptomen zoals voorjaarsmoeheid of vermoeidheid verlichten. Bovendien kunnen de actieve ingrediënten van echt lepelblad gunstig zijn bij ziekten zoals jicht, reuma en lichte bloedingen in de mond.

Veiligheid en bijwerkingen

Algemeen

Echt lepelblad kan irritatie van het maag-darmkanaal veroorzaken als je er grote hoeveelheden van inneemt. Het kan ook huidirritatie veroorzaken als het rechtstreeks op de huid wordt aangebracht.

Zwangerschap en borstvoeding

Er is anno 2024 onvoldoende bekend over het gebruik van echt lepelblad bij zwangerschap en borstvoeding. Om deze reden moeten zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven zich onthouden van het eten van echt lepelblad.

Interacties

Wanneer je een preparaat van echt lepelblad gebruikt met de volgende geneesmiddelen, moet je voorzichtig zijn:
Lithium: echt lepelblad kan een diuretisch effect hebben en daarom kan het de lithiumafscheiding door het lichaam verstoren, wat kan leiden tot verhoogde lithiumspiegels en ernstige bijwerkingen. Om deze reden is het belangrijk om de behandelend arts te raadplegen voordat je echt lepelblad gebruikt wanneer je lithium slikt. Het kan zijn dat de lithiumdosis moet worden aangepast.

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen