Echte marjolein: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
Echte marjolein (Origanum majorana) is een plant uit de lipbloemenfamilie. Etymologisch betekent Origanum 'vreugde van de berg', wat is afgeleid van het Griekse woord 'oros', voor bergen en 'ganos' voor vreugde. De plant staat ook wel bekend als majoraan of worstkruid. Marjolein is een kruidenplant. Marjolein wordt zo'n 50 cm hoog, is vertakt en meestal behaard. De kort gesteelde bladeren zijn kruisvormig. De bloemen zijn roze of wit. Marjolein heeft een karakteristieke kruidige geur dankzij de etherische olie in het kruid.
Wat is echte marjolein?
Echte marjolein (Origanum majorana) is een plant uit de lipbloemenfamilie. die haar naam dankt aan de karakteristieke vorm van de kroonbladeren, die samengegroeid zijn tot een boven- en onderlip. De vaste planten worden vaak niet hoger dan 50 cm. Op de rechtopstaande stengels verschijnen de witachtige tot roze bloemen. De bladeren zijn donkergroen, eivormig en licht behaard. Oorspronkelijk komt marjolein uit de Arabische wereld. De Romeinen gebruikten reeds marjolein in het eten. In de oudheid diende marjolein om de potentie te vergroten.
Voorkomen en teelt
Oorsprong
Marjolein werd in de 16e eeuw bekend in Nederland. In het begin waren het de monniken die in hun kloostertuinen marjolein gingen cultiveren. In de Middellandse Zee en Noord-Afrika is de plant al sinds de oudheid bekend. Marjolein is niet alleen als specerij gebruikt, maar ook als medicinale plant.
Teelt van marjolein
Marjolein wordt tegenwoordig geteeld in landen als Spanje en Frankrijk. De plant geeft de voorkeur aan losse leemachtige grond en houdt van warmte. De teelt ervan is ook mogelijk in je moestuin in Nederland. Het is belangrijk om te zoeken naar een zonnige locatie. Meestal worden eenjarige planten gebruikt. Winterharde variëteiten zijn beschikbaar, maar deze zijn minder aromatisch. Omdat marjolein nauwelijks aroma verliest, zelfs wanneer het wordt gedroogd, kan het kruid zeer goed worden bewaard. Marjolein is ook verkrijgbaar in kruidenpotjes in de plaatselijke supermarkt.
Oogst
Het kruid wordt geoogst tijdens de bloei in de zomer. Je kunt het kruid het beste 's morgens of 's middags oogsten, omdat dan het gehalte aan etherische oliën bijzonder hoog is. Marjolein is verwant aan
oregano, maar het is heel anders van smaak. Oregano is nogal scherp van smaak, terwijl marjolein zachter van smaak is en een soort aromatische zoetheid heeft.
Voedingswaarde
De hele bovengrondse plant kan voor medicinale doeleinden het beste worden geoogst kort voor de bloei en daarna zorgvuldig worden gedroogd. Hoe zonniger en warmer de marjoleinplant staat, hoe meer etherische oliën de verse plant kan bevatten (0,7 tot 3,5 procent). Andere gezonde ingrediënten zijn:
- flavonoïden
- tannines
- bitterstoffen
- glycosiden
- ascorbinezuur
Marjolein wordt in de plantengeneeskunde toegepast bij
maag-, darm- en galklachten. Bovendien helpt dit kruid bij
dyspepsie of indigestie,
verlies van eetlust,
winderigheid en
diarree.
Toepassing en effect
De gezondheidsbevorderende eigenschappen van marjolein kunnen worden toegeschreven aan de aanwezige etherische oliën. Het gehalte aan etherische oliën varieert enorm. Tot 3,5% ervan kan in een plant aanwezig zijn. Tijdens de bloei is de concentratie waardevolle ingrediënten het hoogst. Daarom moet het altijd tijdens de bloei worden geoogst. De bodem en klimatologische omstandigheden zijn van invloed op de concentratie van de ingrediënten. Essentiële marjoleinolie stimuleert de spijsvertering. Daarom kan marjolein worden gebruikt voor verlies van eetlust en maag-darmklachten. De belangrijkste toepassing van marjolein is door de spijsvertering. Dit maakt het kruid populair als specerij, omdat vet voedsel gemakkelijk verteerbaar is door de toevoeging van marjolein. Je lijdt minder aan winderigheid en ook
krampen van de spijsverteringsorganen kunnen worden verlicht.
Marjolein heeft een kalmerende en ontspannende werking en is daarom ook een goede keuze voor aandoeningen van het zenuwstelsel. Voor
nervositeit,
rusteloosheid, slapeloosheid en
migraine heeft het kruid zichzelf bewezen. Marjolein is ook geschikt voor uitwendig gebruik. Voor dit doel wordt een olie-extract gemaakt. Dit helpt bij
spataderen, reumatische klachten en
jeuk en wondbehandeling.
Gezondheidsvoordelen van marjolein
Marjolein wordt van oudsher voor medische doeleinden gebruikt. De literatuur vermeldt dat zelfs de oude Grieken stuiptrekkingen en waterzucht of
oedeem behandelden met marjolein. Thans wordt marjolein gebruikt voor dyspepsie of indigestie.
Blauwe plekken en verstuikingen kunnen worden verlicht met marjoleinolie. Essentiële olie van marjolein helpt bij migraine of reuma. Voor
verkoudheid is het raadzaam om een stoombad met marjoleinolie te nemen. Dit maakt de neusbijholten vrij. Vooral voor vrouwen is marjolein een bekende remedie om symptomen van de overgang te behandelen of om ongemak tijdens de menstruatie te verlichten. Samenvattend kan het effect van marjolein worden beschreven als anticonvulsief, verzachtend, slijmoplossend en als vochtafdrijvend.
Lees verder