De geneeskracht van marjolein

Vroeger werd het kruid marjolein in stallen op de grond gegooid om dieren tegen duivelse invloeden (lees: ziekten) te beschermen. Wie marjolein slechts even aanraakte verdreef allerlei betoverende wezens. Het werd destijds dost genoemd. Een Duits gedicht vertelt: Dost, Hartheu und weisse Heid, thun dem Teufel viel Leid.´ Onder het duivelse gespuis wat verjaagd werd door marjolein vielen mieren en slangen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving marjolein
• Marjolein in de oudheid
• Recent wetenschappelijk onderzoek marjolein
• Werkzame stoffen marjolein
• Marjolein goed voor het zenuwstelsel
• Marjolein goed voor spijsvertering
• Diverse geneestoepassingen marjolein
• Uitwendige geneestoepassingen marjolein
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving marjolein

Marjolein betekent in het Latijn Origanum Majorana. Oros betekent ´berg´ en ganos ´vreugde´. De samenvoeging origanum betekent daarom eigenlijk ´bergvreugde´. Het plantje groeit het liefst op bergflanken. Majorana betekent ´groter´, het is een afgeleide van major. Hiermee onderscheidt het zich van Origanum Vulgare oftewel oregano. Marjolein en oregano lijken kwa smaak zeer op elkaar maar marjolein is ietsje zoeter en milder. In het Nederlands zijn er enkele volksnamen voor dit kruid: echte marjolein, majoraan, kranskruid, worstenkruid, palingkruid, dubbel piljoen, dost, origo, welghemoet en bergvreugd.

Marjolein in de oudheid

In India wordt marjolein reeds zeer lang beschouwd als een heilige plant. In het antieke Egypte werd dit kruid gebruikt als ontsmettingsmiddel voor wonden en om voedsel langer houdbaar te maken. In het oude Griekenland werden graven beplant met marjolein omdat het vrolijkheid geeft aan de doden. Nog in hun aards omhulsel zittende Grieken zetten er thee van tegen spijsverteringsklachten. Zowel de antieke Romeinen als de Grieken zagen marjolein als gelukssymbool en vlechten er hoofdkransen van voor pasgehuwde stelletjes.

Recent wetenschappelijk onderzoek marjolein

In 2005 concludeerden onderzoekers van de universiteit van Alexandrië in Egypte dat marjolein een belangrijke rol speelt in het verbeteren van nier- en leverfuncties en dat het loodvergiftiging tegengaat. Onderzoekers van de King Saud universiteit in Saudi Arabië zagen in onderzoek op dieren dat marjolein en belangrijke bijdrage levert aan de spijsvertering; gezwellen komen minder voor en de maagsecretie en zuurtegraad van de maag worden verbeterd. In 2009 zagen Libanese wetenschappers van de universiteit van Balamand dat marjolein de uitbreiding van leukemie verhindert, wat volgens de onderzoekers te maken had met de sterke antioxidantwerking van marjolein. Onderzoekers van het Nationale Onderzoeksinstituut in Caïro publiceerden in 2011 een rapport waarin werd geconcludeerd dat marjolein zeer veel antioxidanten bevat in de vorm van essentiële oliën. In 2012 zagen onderzoekers van de Ain Shams universiteit in Caïro dat marjolein potentieel belangrijke eigenschappen bevat om hart- en vaatziekten te genezen.

Werkzame stoffen marjolein

In marjolein zitten zeker 20 verschillende soorten etherische oliën. Daarnaast bevat het de fenolzuren rozemarijnzuur en koffiezuur. Andere fytonutriënten die zich in deze plant bevinden zijn: ursolzuur, oleanolzuur, de flavonoïden luteoline-, apigenine- en diosmetine-7-glycosiden, bitterstoffen, tanninen, fytosterolen, arbutine, hydroxychinonen, saponinen, pentosanen, eiwit, de vitaminen B1, B2 en betacaroteen, de mineralen natrium, kalium, ijzer, calcium, zink, mangaan, magnesium, boron, em fosfor.

Marjolein goed voor het zenuwstelsel

Marjolein stimuleert het parasympatische zenuwstelsel. Het werkt algemeen versterkend op de zenuwen en ontspannend. Het is een natuurlijk antidepressivum. In de fytotherapie wordt deze plant verwerkt in verschillende vormen en aangewend bij de volgende indicaties die te maken hebben met het zenuwgestel:

• Angst, stress, lage stressbestendigheid,
• Spanning, hyperactiviteit, slapeloosheid,
• Verdriet, hartepijn, depressie,
• Neurovegetatieve dystonie of fysieke stressgevolgen:
• Hoge bloeddruk, hartkloppingen,
• Spanningshoofdpijn, nerveuze hoofdpijn, migraine,
• Benauwdheid, duizeligheid.

Marjolein goed voor spijsvertering

Marjolein wordt ingezet bij onvoldoende maagsapafscheiding daar het galdrijvend, maagversterkend en spijsverteringsbevorderend werkt. Bovendien is het een windverdrijvend kruid en ontsmet het de maag en darmkanalen. Om deze medicinale werkingen wordt het in de fytotherapie aangewend bij de volgende indicaties:

• Achloorhydrie of onvoldoende maagsapvorming, atrofische gastrirtis of zwakke maagfunctie,
• Dyspepsie, diarree,
• Flatulentie, meteorisme of opgeblazen buik, aërocolie.

Diverse geneestoepassingen marjolein

Marjolein is een fytotherapeutisch medicijn bij:

• Hoge bloeddruk omdat het vaatverwijdend en daardoor bloeddrukverlagend werkt,
• Maagdarmkrampen en kolieken omdat het histamine- en serotoninecontracties inhibeert,
• Menstruatiepijn en -krampen omdat het een emmenagoog is, een menstruatiebevorderend middel,
• Spierspanningen omdat het zenuwen die spieren aansturen kalmeert,
• Insulineresistentie, metabool syndroom en diabetes mellitus type 2 omdat het de bloedsuikerspiegel verlaagt,
• Ter preventie van diabetescomplicaties,
• Bronchitis omdat het slijmoplossend, luchtwegenkrampwerend en hoeststillend werkt,
• Sinusitis omdat het zweetdrijvend en ontsmettend werkt,
• Hoest aangezien het hoesstillend werkt en de kramp in de luchtwegen weert,
• Overdreven geslachtsdrift daar het een anafrodisiac is,
• Hyperthyreoïdie of te snel werkende schildklier doordat rozemarijnzuur, apigeninie en luteoline flavonoïden zijn die de werking van de schildklier vertragen.

Uitwendige geneestoepassingen marjolein

Marjolein relaxeert de spieren. Daarnaast werkt het ontstekingswerend. Het wordt als fytotherapeutisch nmedicijn gezien bij:

Etherische olie

• Spierspanningen, stijve nek, spierpijn.
• Kwetsuren, contusies of kneuzingen,
• Verstuiking, zwellingen.

Gorgelmiddel of spoelmiddel

• Mondslijmvliesontsteking,
• Aften,
• Keelpijn, amandelontsteking.

Omslagen of lotion

• Artritis, artrose,
• Insectenbeten, jeuk
• Vrieswonden.

Inhaleringsmiddel

• Neusverkoudheid, bijholte-ontsteking,
• Bronchitis,
• Hoest.

Consulteer de fytotherapeut

Wie marjolein als geneesmiddel wil gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Marjoleinextracten en medicijnen op basis van marjolein in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van Lithothamnium
• De Geneeskracht van Griekse Alant
• De geneeskracht van Groot Hoefblad
• De geneeskracht van eieren
• De geneeskracht van Duivelsklauw