De Geneeskracht van Griekse Alant

Alant is een medicinale sierplant waarvan de bladeren en wortel geconsumeerd kunnen worden. In het Latijn heet deze plant Inula Helenium. Inula is een verbastering van Helenium. Helenium komt van Helena, de mooiste vrouw van Griekenland. Paris, een Trojaanse prins wou met haar trouwen; dat was hem beloofd door Aphrodite. Maar Helena was al getrouwd met Menelaos. Met behulp van Aphrodite lukte het Paris Helena te schaken. Ze ging met Paris in Troje wonen. Meneleos werd zeer boos en besloot tot de verovering van Troje. Dat ging moeizaam, maar het lukte door een paard met een list binnen de muren te krijgen waarin soldaten verstopt zaten. Toen Helena Menelaos weer zag werd ze in één klap weer verliefd. Ze huilde omdat door haar een oorlog had plaats gevonden. Op elke plek waar een traan viel, kwam een Alant tevoorschijn. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving Alant
• Alant in de oudheid
• Alant in Renaissance en Middeleeuwen
• Alant vanaf 18e eeuw
• Werkzamen stoffen Griekse alant
• Alant, goed voor de luchtwegen
• Alant, goed voor de spijsvertering
• Alant, goed tegen reumatische aandoeningen
• Overige indicaties waarbij alant wordt gebruikt
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving Alant

Alant is een medicinale, eetbare sierplant. De bladeren en wortel kunnen worden geconsumeerd. In het Latijn heet deze plant Inula Helenium. Inula is een verbastering van Helenium. In het Nederlands heeft deze plant verscheidene volksnamen: alantwortel, odinskop, galant, helenenwortel, anekampane, ingenmanswortel, valse arnica, pikane, gele aster en bittere alant.

Alant in de oudheid

Hippocrates, de grondlegger van de moderne geneeskunde, gebruikte alant bij ziekten die te maken hadden met de luchtwegen, baarmoeder of urinewegen. Alle geneesheren uit het oude Griekenland, zoals Theophrastus en Dioscorides, gebruikten alant als medicijn. Volgens Plinius de Oudere zeiden de antieke Romeinen: ¨Alant houdt het binnenste gezond´. Het werd gebruikt tegen spijsverteringsziekten en ter bevordering van het humeur. De Romeinen aten alantbladeren als moeskruid; het werd als bijgroente tijdens de maaltijd geserveerd.

Alant in Renaissance en Middeleeuwen

Volgens de signatuurleer wijst de gele kleur van alantbloemen op een positieve werking voor de spijsvertering. Maagsappen zijn immers geel. De beharing over de gehele plant doet denken aan de kleine, gevoelige haartjes in de luchtpijp; vandaar dat de plant geneeskracht heeft tegen luchtwegenaandoeningen. Modern wetenschappelijk onderzoek heeft de medicinale werkingen die de signatuurleer op deze punten aanwijst, bevestigd. Albertus Magnus en Matthiolus raadden in de Middeleeuwen alant aan bij luchtwegaandoeningen. John Gerard, de Engelse botanicus die de boeken van de baanbrekende kruidenwetenschapper Rembert Dodoens vertaalde, beval alant aan bij langslepende hoest en kortademigheid. Nicholas Culpeper, een Engelse botanicus uit de 17e eeuw, zag het als maagverwarmend en hoesttemperend middel. Volgens hem was het een middel om giffen onschadelijk te maken en was het inzetbaar tegen koortsen die ontstaan door zweren en etterende wonden. In de volksgeneeskunde werd alant gebruikt tegen hoest, bronchitis, kinkhoest en keelpijn. In de door wetenschap onderbouwde fytotherapie wordt alant tegen drie van deze vier volksgeneestoepassingen ingezet; alleen keelpijn lost alant niet op.

Alant vanaf 18e eeuw

Vanaf de 18e eeuw begonnen mensen de wortel te confijten met suiker om het als snoep op te eten. Snoepjes werden vroeger voornamelijk gebruikt om langer zonder een maaltijd te kunnen; het was een opkikkertje. Geconfijte alantwortel lijkt een beetje op geconfijte gember, wat eveneens een wortel is. In 1804 werd uit de wortel van alant voor het eerst inuline geïsoleerd. Het woord inuline komt van Inula, de Latijnse naam van Alant. Inuline is een zoete vezel die geschikt is voor mensen met suikerziekte of diabetes mellitus.

Werkzamen stoffen Griekse alant

Van deze vrolijk bloeiende, overblijvende plant wordt vooral de wortel gebruikt voor medicinaal gebruik. Het komt zelden voor dat iemand de bloemen aanwendt voor medische redenen. In alantwortel zit etherische olie en het bevat diverse sesquiterpeenlactonen. Friedeline is een triterpene saponine die door omderzoekers in dit geneeskuid wordt gevonden. De olijk bloeiende alant met zijn galante, ranke bloemblaadjes bevat inuline maar in de lente geplukte alant bevat meer dan twee maal zo weinig inuline als een in de herfst geplukte inuline. Voorts bevat het sterolen, slijmstoffen, polyacetylenen, alifatische koolwaterstoffen, germacranolide, hispiduline, pectine, hars, de mineralen kalium, calcium, magnesium en de vitaminen B1, B3 en C.

Alant, goed voor de luchtwegen

Griekse alant werkt mucolytisch of expectorerend. Het maakt zowel het slijm los als dat het de ophoesting ervan stimuleert. Saponinen zijn in deze de effectieve stof. Etherische olie in deze geneesplant zorgt ervoor dat de luchtpijp wordt verwijd; daarom werkt het antitussief, wat een medische term is voor hoesttemperend. Verder heeft alantwortel ontstekingswerende en antiseptische eigenschappen. Bovendien verzacht het de luchtwegen middels de aanwezige slijmstoffen. Deze medicinale kenmerken zorgen ervoor dat op alantwortel gebaseerde natuurmedicijnen in de fytotherapie kan worden ingezet bij de volgende luchtwegenindicaties:

• Chronische bronchitis,
• Chronische, onproductieve hoest,
• Prikkelhoest, kinkhoest,
• Astmatiforme bronchitis,
• Adjuvans bij emfyseem, astma bronchiale en TBC.

Alant, goed voor de spijsvertering

Griekse alantwortel is een aperativum; een eetlustbevorderend middel. Het versterkt de maag en de spijsvertering in het algemeen wordt verbeterd. De lever en gal zijn belangrijke organen die de spijsvertering mede mogelijk maken; alantwortel is galdrijvend en bevordert de secretie van galsappen waardoor het eten nog efficiënter wordt verteerd. Daarom is het eveneens leverbeschermend. De bitterstoffen zorgen ervoor dat het een darmgasverdrijvend kruid is. Alantolactone is een stof in de alantwortel die wormen verdrijft. Deze geneeskrachtige attributen die de alantwortel rijk is kunnen door fytotherapeuten worden aangewend om ze in te zetten bij de volgende spijsverteringsgerelateerde indicaties:

• Anorexie of gebrekkige eetlust,
• Zwakke maag en spijsvertering,
• Indigestie,
• Gastro-enteritis of maagdarmstoornissen vergezeld van diarree,
• Lever- en galaandoeningen,
• Flatulentie, kolieken,
• Darmparasieten.

Alant, goed tegen reumatische aandoeningen

Alantwortel is een diuretisch medicijn. Het drijft overtollig vocht wat in het lichaam zich opgeslagen af via de urinewegen. De uitscheiding van urinezuur, ureum en chloride wordt verhoogd. Deze stoffen kunnen met name zich ophopen in gewrichten waardoor reumaverschijnslen zich kunnen ontwikkelen. Alant werkt daarnaast bloedzuiverend en infectiewerend. Deze helende kenmerken kunnen worden ingezet door de fytotherapeut bij deze reuma-achtige indicaties:

• Artritis,
• Artrose,
• Jicht,
• Bloedzuiveringskuren,
• Adjuvans bij zlaasontsteking,Adjuvans bij nierontsteking.

Overige indicaties waarbij alant wordt gebruikt

Overige medicinale werkingen alant. De primaire geneeskracht van alantwortel is gelegen in de luchtwegen- en spijsverteringsaandoeningen. Alantwortel heeft meer in huis. Het werkt goed tegen:

• Vermoeidheid en bloedarmoede doordat het een aansterkend middel is dat bol staat van de fytonutriënten,
• Pijnlijke menstruatie omdat het krampwerend werkt,
• Uitblijvende of geringe menstruatie omdat het een bewezen emmenagoog is,
• Grippale aandoeningen omdat het zweet sneller wordt uitgedreven en alant beschikt over infectiewerende capaciteiten.
• Jeukende huidziekten zoals herpes, acné, eczeem, kleine huidwonden, daar het jeukwerend, ontsmettend en wondhelend werkt,
• Tandvleesontsteking, vanwege de ontstekingsremmende werking,
• Witte vloed,
• Aambeien.

Consulteer de fytotherapeut

Wie alant als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Alantextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van blaaswier
• De geneeskracht van Citroengele Honingklaver
• De geneeskracht van Garcinia of guttengomboom
• De geneeskracht van Gele Gentiaan
• De geneeskracht van fenegriek