De geneeskracht van Citroengele Honingklaver

Honingklaver is een kruid wat reeds millennialang door de mensheid wordt gebruikt om zijn culinaire en medicinale kwaliteiten. Het kruid wordt gedroogd en gebruikt bij kaasmaken; zo ontstaat groene kaas. Daarnaast is de wortel eetbaar en worden de jonge scheuten als asperges opgegeten. Jonge bladeren kunnen net zo worden bereid als groente. Zelfs de peulen zijn te eten. Ook de bloemetjes van honingklaver kunnen uitstekend een salade zowel optisch als nutritief verrijken. Van de bloemen kun je eveneens een thee maken. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving honingklaver
• Honingklaver in de oudheid
• Honingklaver van de Middeleeuwen tot nu
• Werkzame stoffen honingklaver
• Honingklaver, goed voor het bloed en aders
• Honingklaver tegen spataders
• Overige medicinale werkingen honingklaver
• Uitwendige toepassing honingklaver
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving honingklaver

In het Latijn heet honingklaver Melilotus Officinalis. Melilotus betekent letterlijk ´klaver die honing geeft´. Bijen houden van klaver om er heerlijke honing mee te maken. Officinalis betekent: uit de apothekerswerkplaats, wat erop duidt dat het sinds lange tijd een officieel gebruikt geneeskruid is. Honingklaver is in feite een letterlijke vertaling van de Latijnse, officiële botanische naam. Citroengeel wordt eraan toegevoegd omdat dit de kleur van de bloemen is. In het Nederlands kent deze bloem enkele varianten en volksnamen: citroengele akkerhoningklaver, honingklaver, akkerhoningklaver, gele honingklaver, welriekende klaver, gele steenklaver, gele steenbreek, malloten, drieblad, gele meliloot, guldeklaver en welriekend drieblad.

Honingklaver in de oudheid

In het antieke Egypte werd honingklaver reeds aangewend om zijn culinaire en medicinale kwaliteiten. In het oude Griekenland vlechtte men kransen van honingklaver en deed deze om het hoofd om hoofdpijn te bestrijden. Daarnaast werkte volgens de antieken, waaronder de antieke Romeinen, citroengele honingklaver goed voor de welsprekendheid. Ook is bekend dat de Grieken pleisters maakten met honingklaver tegen kneuzingen en reumatische pijnen.

Honingklaver van de Middeleeuwen tot nu

Tegen verkoudheden dronk men honingklaverthee. De volksgeneeskunde zette de Griekse traditie van het gebruik van melilotuspleisters voort. Het eten of drinken van thee op basis van honingklaver was een volksgeneeskundige methode om van maagdarmkrampen af te komen. Behalve honingklaver zaten er andere ontsmettende kruiden in deze anti-maagkrampthee. Deze medische werking wordt nog steeds in de door wetenschap onderbouwde fytotherapie aangewend. Reumatische aandoeningen en gezwellen worden er al eeuwenlang mee verdreven. Deze werking wordt bevestigd in de hedendaagse praktijk van fytotherapeuten. In de 18e eeuw werd dit kruid op grote schaal als veevoer gebruikt. Het kruid zelf smaakt enigszins bitter en werd daarom altijd in mixen aan paarden gegeven; anders eten ze het niet.

Werkzame stoffen honingklaver

Voor de bereiding van medicinale kruidenpreparaten wordt vooral het hele kruid of de bloeiende toppen gebruikt. De belangrijkste inhoudsstoffen van honingklaver zijn coumarinen, waaronder: melilotoside, melilotol, melilotine, benzopyrone, o-coumaarzuur, coumarinezuur en hydrocoumarine. Op het gebied vanm flavonoïden zitten er vooral oligosacchariden van kaemferol en quercetine in welke onder de categorie flavonglycoside vallen, net zoals di-C-arabinosyl-apigenol. Daarnaast bevat deze plant sapanosiden, melilotzuur, hars, vitamine C en etherische oliën op basis van coumarinen.

Honingklaver, goed voor het bloed en aders

Honigklaver is zowel een tonicum of aansterkend middel voor het bloed als voor de aders. Het verbetert de aderlijke terugvloei, verhoogt de cappilaire weerstand en vermindert de permeabiliteit van de haarvaten, wat erop neerkomt dat de aders minder vocht verliezen door de bloedvatwanden heen. Flavonoïden in dit geneeskruid voorkomen oedemen en vochtuitstortingen. Verder werken de coumarinen als natuurlijke bloedverdunner. De bloedcirculatie in de hersenen wordt eveneens verbeterd. Bovendien is het een lymfagoog; een lymfecirculatieverbeterend middel. Door deze medicinale werkingen is Melilotus Officinalis een geneeskruid dat wordt aangewend bij de volgende indicaties die te maken veneuze insufficiëntie:

• Aambeien, bloedende aambeien, acuut pijnlijke aambeien,
• Aderwandontsteking, zowel ter preventie als genezing,
• Preventie van trombose en aderverkalking,
• Posttrombotisch syndroom,
• Blauwe plekken, petechiën of puntvormige bloedingen,
• Broze haarvaten,
• Lymfoedeem of zwelling van de lymfeklieren door onvoldoende werking van de lymfewegen.

Honingklaver tegen spataders

Hieronder staan de indicaties die te maken hebben met spataders waarbij honingklaver uitkomst kan bieden als fytotherapeutisch medicijn.

Honingklaver is geneeskruid tegen varices of spataderen en de gevolgen ervan in de vorm van:

• Zwaartegevoel, vermoeid gevoel in de benen, gespannen benen,
• Nachtelijke kuitkrampen door aderlijke stuwing,
• Oedemen in onderbenen en enkels,
• Restless legs,
• Tintelingen, gevoelsstoornissen, jeuk,
• Pigmentvlekjes en witbleke vlekjes door zuurstoftekort,
• Dunne huid met slecht genezende wonden,
• Ulcus cruris of open been, spataderzweer,
• Vrieswonden en acrocyanose.

Overige medicinale werkingen honingklaver

Behalve de positieve werkingen op de bloedvaten, waarvoor honingklaver het meest gebruikt wordt, heeft dit bittere geneeskruid enkele andere helende werkingen waarvan het onterecht zou zijn om ze onvermeld te laten. Hier staan ze opgesomd inclusief de redenen waarom honingklaver een goed middel is. Honingklaver kan worden ingezet bij:

• Oedemen omdat het vochtafdrijvend is,
• Maagdarmkrampen, pijnlijke spijsvertering en flatulentie omdat het krampen opheft en windverdrijvend is door de vele coumarinen die het bevat,
• Slapeloosheid, zenuwachtigheid en melancholie omdat het kalmerende, slaapverwekkende en pijnstillende eigenschappen heeft,
• Spanningshoofdpijn en zenuwpijn vanwege het feit dat het rustgevend en pijnstillend werkt,
• Prikkelbaredarmsyndroom omdat het krampen opheft, rustgevend werkt en de pijn sust.

Uitwendige toepassing honingklaver

De geneeskracht van honingklaver blijft niet beperkt tot inwendig gebruik. Je kunt oogbaden toepassen en omslagen gebruiken met een een afkooksel of maceraat van deze plant. De ontstekingswerende en astringerende of samentrekkende werkingen zijn samen met de veneuze circulatiestimulerende eigenschap verantwoordelijk voor het grootste deel van de geneestoepassingen voor uitwendig gebruik. Daarnaast wordt de opslorping van het lichaam van bloedingen verbeterd, zodat bijvoorbeeld blauwe plekken minder lang zichtbaar blijven. Deze geneeskrachtige kenmerken worden omgezet in fytotherapeutische voorschriften bij de volgende indicaties:

• Oogbindvliesontsteking door rook en overmatige inspanning,
• Ooglidrandontsteking,
• Huidzweren, steenpuisten, wondroos,
• Pijnlijke reumatische gewrichten,
• Kneuzingen, verzwikkingen,
• Spataders met zwaartegevoel, pijnlijke vermoeide benen en rusteloze benen,
• Jeuk, nachtelijke krampen, aambeien,
• Blauwe plekken, puntvormige bloedingen.

Consulteer de fytotherapeut

Wie honingklaver als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Honingklaverextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van maitake of eikhaas
• De geneeskracht van Pelargonium Sidoides
• De geneeskracht van Stekelige Muizendoorn
• De geneeskracht van Rozenwortel of Rhodiola
• De geneeskracht van vlierbessen