De geneeskracht van Gele Gentiaan

Gele Gentiaan is te bitter om te eten. Het is een zeer gezond en veelzijdig geneeskruid. In de Middeleeuwen werd er van alles en nog wat mee genezen. Tegenwoordig wordt het in de fytotherapie aangewend als maagversterkend en galdrijvend middel gebruikt. Bovendien is het een immuunversterkend kruid. Doordat het afweersysteem wordt verbeterd kan het lichaam zich beter weren tegen elke ziekte. Hadden de Middeleeuwers dan toch gelijk? Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving Gele Gentiaan
• Gentiaan in de geschiedenis
• Inhoudsstoffen gele gentiaan
• Gentiaan goed voor de spijsvertering
• Gentiaan goed voor de lever
• Overige medicinale werkzaamheden
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving Gele Gentiaan

In het Latijn heet de gele gentiaan Gentiana Lutea. Ghentius is misschien de naamgever geweestaan dit kruid; er is weinig over hem bekend, Het zou een Illyrische koning zijn geweest met hart voor de kruidengeneeskunde. Hij ontdekte de medicinale eigenschappen van de plant en maakte ze bekend aan de wereld. Lutea betekent ´geel´, en dat is de kleur van de bloemen. In het Nederlands heeft de plant enkele volksnamen: bittergentiaan, gentiaan, grote kruiswortel, geensnaam en bitterwortel.

Gentiaan in de geschiedenis

Bitterstoffen in kruiden zorgen dat meer maagzuur en gal wordt uitgescheiden. Ze werken daarom spijsverteringsbevorderend. Dat wisten mensen in het oude Griekenland al. De Griekse geneesheer uit de eerste eeuw die voor de antieke Romeinen werkte, Dioscorides, gebruikte gentiaan in een kruidensamenstelling tegen lever- en
maagaandoeningen. In de Middeleeuwen werd gele gentiaan tot de wondermedicijnen gerekend. Het was een algemeen geneesmiddel wat werkt tegen koorts, diarree en huidtumors. Daarnaast was het in die tijd een antigif. Later werd het gefermenteerd om er een eau de vie, Frans voor levenswater, te maken.

Inhoudsstoffen gele gentiaan

In gele gentiaan zit een hele reeks aan glycoside bitterstoffen. Verder bevat gele gentiaan gele pigmenten of xanthonen in de vorm van de flavonoïden gentiseïne, gentisine, isogentisine, gentioside, gentianine en gentialutine. Voorts zit er in dit plantje: fenolzuren, suikers, slijmstoffen, looistoffen, etherische olie zoals limoneen, alfaterpineol, carvacrol en linolol. Pectine, fytosterolen, vitamine B1, B3, C, alkaloïden en de mineralen calcium, magnesium, ijzer, fosfor, kalium, natrium, tin, zink, seleen, kobalt en aluminium zitten eveneens in dit wonderbaarlijke medicinale kruid.

Gentiaan goed voor de spijsvertering

Gentiaan is een bittermiddel wat de eetlust opwekt en de speekselproductie bevordert. Daarnaast is het een maagversterkend middel; het bevordert de maagsecretie, oftewel het zorgt dat er meer maagsappen vrij komen. Daardoor is het een digestivum of spijsverteringverbeterend middel. Het bevordert de peristaltiek van de ingewanden en het is darmgasverdrijvend. Deze bonte verzameling aan geneeskrachtige kenmerken leiden bij fytotherapeuten tot het inzicht dat het aangewend kan worden bij de volgende indicaties:

• Anorexie of gebrekkige eetlust,
• Tekortschietende maagsapsecretie,
• Zwakke maagfunctie,
• Gebrek aan spijsverteringssappen,
• Maagatonie of verminderde maagbeweeglijkheid,
• Nausea of misselijkheid,
• Dyspepsie, indigestie, gistingdyspepsie,
• Flatulentie, meteorisme of opgeblazen gevoel,
• Ondergewicht,
• Chronische diarree of constipatie,
• Voedingsallergieén, voedingsintoleranties.

Gentiaan goed voor de lever

Gentiaan is galvormend en galdrijvend. Hierdoor kan de lever beter zijn functie uitoefenen. De functie van de lever is stoffen uit voeding omzetten in voor het lichaam belangrijke stoffen. De stofwisseling van koolhydraten, vetten, eiwitten worden allemaal in de lever geregeld. Daarnaast zorgt het voor ijzeropslag, ontgifting van het lichaam en afbraak van op dat moment niet relevante hormonen. Wanneer al deze processen optimaler en efficiënter verlopen zal het hele lichaam daar profijt van hebben. Gentiaan wordt in de kruidengeneeskunde ingezet bij de volgende indicaties die met de lever van doen hebben:

• Hepatitis, icterus,
• Colescystopathieën of lever- en galstoornissen,
• Geelzucht,
• Gebrekkige galproductie,
• Leverinsufficiëntie of zwakke leverwerking.

Overige medicinale werkzaamheden

De immuunstimelerende eigenschappen doordat stoffen in gele gentiaan het aantal witte bloedcellen ophoogt maakt dat dit geneeskruid kan worden aangewend bij alle ontstekingen die te maken met de luchtwegen. Daarnaast is goed als preventiemiddel tegen zich herhalende infecties. Door inname van gele gentiaan is er een grotere opname van fytonutriënten uit andere voeding; vandaar dat wondermiddel gentiaan een multinzetbaar tonicum is; het versterkt het hele lichaam.Behalve de reeds in dit artikel aangestipte medicinale werkzaamheden is gentiaan bloedzuiverend, koortswerend, wormverdrijvend em menstruatiebevorderend. Als klap op de vuurpijl kan het bij een bevalling worden gebruikt om een kind makkelijker ter wereld te brengen. Enkele aanvullende indicaties waarbij gentiaan zijn dienst ruimschoots bewezen heeft zijn:

• Adjuvans bij infecties van sinussen, luchtwegen, koorts en griepachtige ziekten,
• Herstelperiode na een ziekte of operatie,
• Vermoeidheid, uitputting,
• Bloedarmoede, spierzwakte, flauw vallen,
• Aarsmaden, ingewandparasieten of wormen.

Consulteer de fytotherapeut

Wie gele gentiaan als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Gele gentiaanextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van gewone klimop, Hedera Helix
• De geneeskracht van mirre
• De geneeskracht van heermoes
• De geneeskracht van gember
• De geneeskracht van klaver