De geneeskracht van gewone klimop, Hedera Helix

Gewone klimop is een plant die vele kennen als muurbedekker. Vroeger maakte men een lepel van klimophout zodat je nooit last had vean keelpijn. Dit klimmende kruid beschikt over geneeskracht voor inwendig gebruik, alhoewel het alleen onder voorschrift van een erkend natuurarts mag worden gebruikt. Het is niet in de vrije verkoop. Geneesmiddelen gebaseerd op de uitwendige toepassing mogen wel gewoon worden verkocht. De gewone klimop of hedera helix heeft onder andere geneeskracht tegen artritis, lichte brandwonden kiespijn, migraine en luizen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving gewone klimop
• Klimop in het oude Griekenland
• Klimop in de geschiedenis
• Werkzame stoffen gewone klimop
• Uitwendig gebruik klimop
• Het gevaar van orale inname
• Orale inname: goed voor luchtwegen
• Overige medicinale werkingen orale inname
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving gewone klimop

In het Latijn heet de klimop Hedera Helix. Hedera komt hoogstwaarschijnlijk van het Latijnse Ghed wat omklemmen betekent. Het kan ook van het Keltische woord voor ´touw´ komen want dat ghed in het Keltisch. Helix betekent spiraal wat een goed beeld geeft van de klimtechniek van de gewone klimop. In het Nederlands kent de klimop tamelijk veel volksnamen: klemop, klimmerblad, klimmerkruid, klimveel,angelklim, boomklim, clim, klim,. Klimoep, klumop, kleef, klever, klijf, lier, eiloof, eikloof, eykloof, ifte, hierft, ieft, ifte, ijfte, veil, veyle, aardveil, boomveil, veluwe, jedsveil, heil, wedewinde, ranken, erfelranken, veerranken. Klijf, wintergroen, lijkblaren, esper, ebich, ederen, grote veil, edvelt, ilve en klemmerkruid.

Klimop in het oude Griekenland

In het oude Griekenland was klimop een belangrijke plant. Toen de God Dionysos werd geboren groeide er heel snel een klimop om hem heen om het kind aan het zicht van de jaloerse Hera onttrok. Hera was de zus en de vrouw van Zeus. Zeus en Semele hadden het kind Dionysos verwekt. Daarom was Hera zo jaloers. De aanhangers van Dionysos dronken veel te veel wijn maar konden dat doen zonder dronken te worden door een krans van klimopbladeren te dragen en een afkooksel van gekneusde klimopbladeren te drinken. Jong gehuwden kregen in het oude Griekenland een krans van klimopbladeren op het hoofd ter symbolisering van een vriendschap tot over de dood heen.

Klimop in de geschiedenis

Klimop was in het antieke Egypte gewijd aan Osiris. De oude Germanen wijdden de klimplant aan Thor. In Europa werd klimop een symbool van trouw, verbondenheid en vaderlandsliefde. Klimop is regelmatig gebruikt in de heraldiek; het maken van wapens en emblemen. Plinius de oudere die leefde in de eerste eeuw en behoorde tot de antieke Romeinen, beschreef klimop als medicinale plant. Hij maakte een onderscheid tussen inwendige en uitwendige gebruiksvormen. Wanneer je de plant inwendig gebruikte, door een afkooksel te drinken, dan had dat als gevaar dat de geest en de spieren verstarden. Het hielp wel tegen hoofdpijn, wormen en miltaandoeningen. Uitwendig werd het gebruikt tegen spinnen- en insectenbeten en kon het de spieren juist verzachten. Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper, raadde het aan voor uitwendig gebruik. Je moest het op de zere plek aanbrengen en volgens Dodoens werkte het tegen hoofdpijn, wonden, zweren, brandwonden en zonnebrand. Verder zei Dodoens dat het tegen een ontsteking in de gehoorgang werkte door het sap in de neus aan te brengen. In de traditionele geneeskunde werd klimop tegen krentenbaard gebruikt. Krentenbaard is een huiduitslag die alleen bij jonge kinderen en babies voorkomt. Verder zou het geluk brengen als het in de buurt van het vee hing en ongeluk als het binnenshuis kwam.

Werkzame stoffen gewone klimop

In klimop zitten veel flavonolglycosiden. Daarnaast zitten er veel saponinen in. Saponinen worden ook wel zeepstoffen genoemd; het zijn schoonmakende, antibacteriële en schimmelwerende stoffen; dat is de reden dat klimop veel voor uitwendig gebruik wordt ingezet. Verder zit er de alkaloíde emetine, verscheidene polyacetylenen, looistoffen, sesquiterpene koolwaterstoffen, de fenolzuren chlorogeenzuur en caffeïnezuur, harsen en scopoline in.

Uitwendig gebruik klimop

Klimop is huidprikkelend; het verhoogt de doorbloeding van de huid. Het werkt bloedvatverwijdend en bloedsomloopbevorderend. Door saponinen in klimop bestrijden deze plant bacteriën, schimmels en parasieten. Verder is het pijnstillend voor oppervlakkige zenuwen en werkt klimop ontzwellend. Looistoffen in de klimop zorgen voor een samentrekkend effect wat goed is voor wondheling; bovendien stimuleert deze plant de vorming van een nieuwe huid. In de fytotherapie worden medicijnen op basis van klimop aangewend bij de hierna volgende indicaties:

• Artritis, artrose, spierpijnen, ischias,
• Zenuwpijnen, kiespijn, hoofdpijn, migraine,
• Cellulitis, opgezwollen weefsels, gevolgen van flebitis of aderontsteking,
• Beenzweren, moeilijk genezende zweren, etterende wonden,
• Lichte brandwonden, zonnebrand,
• Impetigo of krentenbaard, een huidinfectie rond neus en mond bij kinderen,
• Huiduitslag, insectenbeten, schurft, luizen, schimmelinfecties,
• Kloven, barstjes,
• Bevroren ledematen,
• Eksterogem, likdoorns, wratten.

Het gevaar van orale inname

Het oraal gebruik van Hedera Helix is verboden in die zin dat het niet vrij mag worden verkocht zoals andere kruidengeneesmiddelen. Je kunt het alleen op voorschrift van een erkend fytotherapeut verkrijgen. Als je 0.3 gram van de gewone klimop met water overgiet dan zou je zelf een geneeskrachtige, verboden drank hebben gemaakt. Langdurig gebruik is niet goed voor de lever en klimop prikkelt de slijmvliezem plus er is een verhoogde kans op diarree, braken, verwardheid en huiduitslag.

Orale inname: goed voor luchtwegen

Een preparaat op basis van gewone klimop kan gewoon op voorschrift van een medisch bevoegde ingenomen worden. Emetine en de saponinen verhogen de bronchiale secretie. Hoest en slijm lossen sneller op. Bovendien werkt het ontkrampend op de luchtwegen. Hierdoor is het een fytotherapeutisch medicijn tegen aandoeningen die met de keel en luchtpijp te maken hebben.
Hier staan enkele indicaties voor inwendig gebruik:

• Bronchitis,
• Chronische luchtwegenaandoeningen,
• Spastische bronchitis,
• Kinkhoest,
• Luchtpijpontsteking,
• Strottenhoofdontsteking,
• Adjuvans bij astma.

Overige medicinale werkingen orale inname

Behalve dat het goed is voor de luchtwegen zijn er nog enkele geneestoepassingen van klimop voor orale inname. Deze staan hieronder beschreven inclusief de medicinale werking:

• Het werkt ontkrampend, menstruatiebevorderend en pijnstillend. Daarom wordt het ingezet tegen uitblijvende menstruatie,
• Het werkt galdrijvend. Daarom wordt het ingezet tegen galstenen,
• De vochtafdrijvende en bloedzuiverend werking kan worden aangewend om artrose, artritis en jicht mee te behandelen.

Consulteer de fytotherapeut

Wie Hedera Helix als geneeskrachtig middel wil gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Klimopextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van kattensnor of kumis kucing
• De geneeskracht van herderstasje
• De geneeskracht van passiebloem of passiflora incarnata
• De geneeskracht van ronde zonnedauw
• De Geneeskracht van Ratanhia