De Geneeskracht van Ratanhia

Ratanhia is een plant die groeit in het Zuid Amerikaanse Andesgebergte. Het behoort tot de belangrijkste exportproducten van Peru. Het is een kronkelig groeiende, lage stekelheester die de berghellingen flankeert. De wortel is tandvleeskleurig. Het wordt in Zuid-Amerika sinds jaar en dag gebruikt als plantaardig mondverzorgingsproduct. Zowel tandpasta´s als mondwaters worden van deze wortel gemaakt.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Illustratie ratanhia / Bron: Franz Eugen K?hler, K?hler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Naamgeving ratanhia

In het latijn heet deze plant Krameria Triandra. Krameria is een eerbetoon aan Oostenrijkse legerarts en plantkundige Johann Georg Kramer die in 1742 is overleden. Triandra betekent ´Drie mannelijke organen´ en is een verwijzing naar drie pikant gevormde meeldraden waarover de plant beschikt.

Gedroogde ratanhia / Bron: Ma?a Sinreih in Valentina Vivod, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Traditioneel gebruik ratanhia

Ratanhia wordt eeuwenlang gebruikt als tandpoeder door Indianen in de Andes. Het stelpt bloedingen aan het tandvlees door de samentrekkende of astringerende werking. Overige inwendige bloedingen worden er eveneens mee verholpen. Een geheel andere aanwending die niets met geneeskundige praktijk te maken heeft is dat het een kleurstof is om wol rood mee te verven.

Werkzame stoffen ratanhia

Van ratanhia wordt slechts de wortel gebruikt. Er zitten diverse gecondenseerde looistoffen in waaronder propelargonidinen en procyanidinen zoals het flofabeen ratanhiarood. Verder bevat het enkele flavonolen, ratanhine, organische zuren waaronder melkzuur en oxaalzuur, hydrochinonen waaronder arbutine, zetmeel, suikers, gom, was, inositol en vitamine C.

Ratanhia, goed voor mond en keel

De voornaamste werkzaamheid van ratanhia is de samentrekkende werking. Hierdoor remt het de secretie; afscheiding van bijvoorbeeld zweet wordt geremd. Daarnaast is het een ontstekingswerend, ontsmettend, bloedstelpend en wondhelend middel. In mond- en keelholten kan ratanhia als spoelmiddel of gorgedrank worden ingezet maar het kan eveneens in tandpasta zitten. De medicinale eigenschappen worden omgezet in diverse geneestoepassingen in de fytotherapie.

Mondslijmvliesontsteking met eventueel aften,
Tandvleesontsteking, bloedend tandvlees,
Paradontose of terug trekkend tandvlees,
Tongontsteking,
Keelpijn, amandelontsteking.

Ratanhia, goed voor de bloedvaten

De bloedstelpende kwaliteiten doordat het een sterk astringerend kruid is, maken het een middel tegen allerlei ziekten die met de bloedvaten te maken hebben. De meeste toegepaste geneesmethode is een omslag waarin een afkooksel van 20 tot 50 gram ratanhia op één liter water in zit. In de fytotherapie wordt het gebruikt tegen de volgende indicaties die met bloedvaten te maken hebben:

Ecchymosen, petechiën of blauwe plekken,
Spataderen,
Hemorrhoïden of aambeien,
Ratanhia / Bron: Wikipedia
Fissura ani of anale kloven,
Beenzweren.

Ratanhia goed tegen bloederige diarree

Er is slechts één indicatie om ratanghia oraal te gebruiken. Deze heeft te maken met het feit dat het bloedstelpend is door de in overvloed aanwezige looistoffen. Het werkt samentrekkend op de darmslijmvliezen en is bovendien ontsmettend en afscheidingsremmend. Hierdoor kan het worden ingezet tegen bloederige diarree.

Consulteer de fytotherapeut

Wie ratanhia als geneeskrachtig middel wil gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Ratanhiaextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.