De geneeskracht van echinacea of rode zonnehoed

Rode zonnehoed is een schitterende sierplant in de tuin. Bovendien heeft hij sterke geneeskracht. De Indianen in Noord Amerika aten de wortel tegen diverse aandoeningen. De meeste mensen hebben wel eens van echinacea gehoord maar wist je ook dat je zelf zonnehoedsap kunt persen voor medicinaal gebruik? Deze wordt uitwendig gebruikt, voornamelijk bij huidaandoeningen maar je kunt er ook mee spoelen tegen keelaandoeningen. Echinacea werkt preventief tegen tal van ziekten en als medicijn tegen reeds aanwezige ziekten. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving zonnehoed
• Geschiedenis echinacea
• Voedingsstoffen echinacea
• Echinacea, goed voor keel, neus, oor
• Zonnehoed goed voor de huid
• Zonnehoed tegen urineweginfecties
• Overige medicinale werkingen zonnehoed
• Zonnehoedsap
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving zonnehoed

In het Latijn heet deze plant Echinacea Purpurea. Het woord echinacea is afgeleid van het Griekse woord echinos wat ´egel´ betekent. Egel is een verwijzing naar het hoog boven de bloembladeren uitstekende bloemhart wat een vergelijkenis met het diertje vertoont. Purpurea heet de boem vanwege zijn purperrode kleur. In het Nederlands wordt de plant zonnehoed, egelkop, purperrode kegelbloem, purperen kogelbloem, purperen rudbeckia, roze zonnehoed en kegelbloem genoemd.

Geschiedenis echinacea

De Noord Amerikaanse indianen gebruikten rode zonnehoed als middel tegen slangen-, honden- en insectenbeten, wasten er wonden mee en gaven het aan zieken met hoest, koorts, infectieziekten en gezwollen klieren. De wortel gebruikten de Sioux en Delaware Indianen om op te kauwen omdat dit helpt tegen tandpijn, keelpijn en abcessen. H.C.F. Meyer was een westerse arts die als eerste een commercieel product op basis van echinacea maakte. Hij liet andere artsen zien hoe goed echinacea werkte door zich te laten bijten door een ratelslang en vervolgens de wond met zonnehoed te behandelen. Echinacea werd in de 20e eeuw het meest bekende kruid vanwege zijn immuunstimulerende werkzaamheid. De Duitse arts Madaus was één van de eerste Europeanen die de medicinale werkzaamheid onderzocht en erkende. Alfred Vogel heeft zelf de zaden opgekweekt in eigen tuin in Zwiserland en concludeerde dat geen plant zo betrouwbaar werkt als rode zonnehoed. Hij maakte het kruid populair in Europa. Inmiddels hebben legio wetenschappelijk onderzoeken de medicinale werkzaamheid van rode zonnehoed bevestigd.

Voedingsstoffen echinacea

De wortel is het meest voedzame deel maar de rest van de plant wordt eveneens gebruikt om zijn geneeskrachtige eigenschappen. In de plant zitten polysacchariden, alkylamiden, koffiezuurderivaten, polyacetyleenverbindingen, verschillende etherische oliën, flavonoïden waaronder kaemferol, rutine, quercetine en luteoline, polyalkenen, terpenen, onverzadigde vetzuren zoals oleïnezuur, fytosterolen, proteïnen, harsen, vitamine C, betacaroteen en de mineralen silicium, ijzer en aluminium. In de wortel zitten in een andere samenstelling de fytonutriënten polysacchariden, alkylamiden, koffiezuurderivaten, polyacetyleenverbiningen en nog meer etherische oliën zoals caryphylleen, humuleen, germacreen,. Verder bevat de wortel vetzuren zoals alfalinoleenzuur en palmitine en enkele pyrrollizidine-alkaloïden.

Echinacea, goed voor keel, neus, oor

Hieronder staan allereerst de ziekten die volgens natuurgeneeskundigen worden behandeld of voorkomen door orale inname van echinacea en daarna worden de uitwendige behandelingsmethoden vermeld. Rode zonnehoed verbetert de immunitaire respons van het lichaam waardoor ziekteveroorzakende bacteriën, virussen en schimmels efficiënter bestreden worden. Het stimuleert en bevordert de toename van de natural killer lymfocyten oftewel de witte bloedlichaampjes. Daarnaast stimuleert het de aanwezigheid van macrofagen, welke vreemde ziektekiemen ´opeten´. Aanwezige infecties worden genezen door het gebruik van echinacea. Over het algemeen kan worden gesteld dat rode zonnehoed meerdere factoren in de ziektebestrijdende eigenschappen van het menselijk lichaam versterkt. Het voordeel aan echinacea is dat het altijd preventief kan worden gebruikt zonder nadelige gevolgen. Om deze medicinale kenmerken wordt rode echinacea aangewend bij de volgende indicaties:

• Preventie en behandeling van bacteriéle, virale en schimmelinfecties,
• Verminderde weerstand,
• Verkoudheden, griep, neusverkoudheid, keelpijn, amandelontsteking,
• Mondslijmvliesontsteking, tandvleesontsteking,
• Strottenhoofdontsteking, middenoorontsteking, bijholte-ontsteking, bronchitis,
• Kinkhoest, chronische luchtwegeninfectie.

Zonnehoed goed voor de huid

De immuunbevorderende werkzaamheid van echinacea zorgt in samenwerking met bacterie- virus en schimmelbestrijdende eiegenschappen ervoor dat huidaandoeningen worden tegen gegaan. Er is niet duidelijk één stof aan te wijzen in zonnehoed die daar verantwoordelijk voor is. Het is namelijk zo dat de aanwezige fytonutriénten elkaar versterken in werkzaamheid. Dit wordt een synergetisch effect genoemd en geldt onder ander voor polysacchariden, I en II met cichoreizuur, alkylamiden, polyacetylenen en glycoproteïnen. De immuunmodulerende geneeskracht van zonnehoed wordt aangewend bij de volgende huidziekten:

• Acné, steenpuisten, zweren, etterende wonden,
• Herpes labialis of koortsblaasjes, herpes zoaster of zona,
• Ziekte van Pfeiffer,
• Candida infecties zoals spruw, vaginale candida, huidcandida,
• Lymfadenitis of ontsteking van de lymfeknopen,
• Eczeem, psoriasis,
• Gebrekkige weerstand.

Zonnehoed tegen urineweginfecties

Behalve keel, neus, oorproblemen en huidproblemen is echinacea een geneeskruid tegen inwendige infectieziekten zoals urineweginfecties. Het wordt binnen de fytotherapie preventief en als behandeling ingezet bij de volgende indicaties:

• Cystitis of blaasontsteking,
• Prostattis of prostaatontsteking,
• Nefritis of nierontsteking,
• Uretritis of plasbuisontsteking,
• epididymitis of bijbalontsteking.

Bij vrouwen is echinacea inzetbaar tegen

• Salpingitis of eileiderontsteking,
• Endometrirtis of baarmoederontsteking,
• Candida-vaginitis of vaginale schimmelinfectie.

Overige medicinale werkingen zonnehoed

Zonnehoed is een multi-inzetbaar medicijn. Het verbetert de genezende capaciteit van het lichaam zelf en kan derhalve worden ingezet tegen een groot scala aan ziekten. Hieronder staan enkele specifieke toepassingen:

• Ondersteunend bij chronisch vermoeidheidssyndroom of CVS,
• Allergieën zoals voedselallergie,
• Hooikoorts,
• Adjuvans bij reumatoïde artritis en artritis

Zonnehoedsap

Verse sap van zonnehoed kan worden vermengd met water en dienen om de wond te wassen of omslagen te maken. De mond- en keelziekten worden behandeld door te gorgelen of spoelen. De verhouding is 15% perssap en 85% water. Dit sap werkt ontsmettend, antibacterieel en bevordert de granulatie, dat wil zeggen het helen van de wond. Daarnaast is het ontstekingswerend en voorkomt het jeuk. Sommige van onderstaande ziekten staan reeds vermeld bij de hiervoor genoemde indicaties maar worden daar behandeld door orale inname van zonnehoed. Uitwendig wordt verdund zonnehoedsap gebruikt bij de volgende indicaties:

• Wonden, schaafwonden, slecht helende wonden,
• Wondbehandeling na operatie, lichte brandwonden,
• Vrieswonden,
• Aderspatzweren, Doorligwonden,
• Steenpuisten,
• Zweren, fijt,
• Koortsblaasjes, zona,
• Acné, eczeem, psoriasis, netelroos,
• Witte vloed,
• Mondslijmvliesontsteking, aften, mondzweertjes,
• Gingivitis, amandelontsteking, keelontsteking.

Consulteer de fytotherapeut

Wie echinacea als geneesmiddel wilt gebruiken kan het best een consult nemen bij een fytotherapeut. Echinaceaextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders en capsules dienen enkel op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover adviseren, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt regelmatig gebruikt in de fytotherapie en homeopathie.

Lees verder

• De geneeskracht van IJslands mos
• De geneeskracht van Duivelsklauw
• De geneeskracht van Ginkgo Biloba
• De geneeskracht van calendula of goudsbloem
• De geneeskracht van blaaswier