De geneeskracht van Guarana

De levensverwachting van guaranaconsumerende Indianen is een stuk hoger dan niet-guarana-eters uit het Braziliaanse oerwoud. Guarana is hét natuurlijke dopingmiddel voor sporters die in grote mate competatief ingesteld zijn. Het voordeel van dit middel is dat het weinig gevaar oplevert in vergelijking met chemische doping of bloeddoping. In Brazilië is guarana soda een nationale frisdrank. Misschien zijn de Brazilianen daarom wel zo goed in sport. Er wordt eveneens een op chocomel lijkende drank van gemaakt. Daarnaast is een pasta van guaranabessen een Zuid-Amerikaanse lekkernij die te boek staat als Braziliaanse chocolade.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving guarana
• Guarana in de geschiedenis
• Werkzame stoffen guarana
• Guarana geeft energie
• Guarana stimuleert hersenfuncties
• Overige medicinale werkingen guarana
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving guarana

In het latijn heet deze plant Paullinia Cupana. Paullinia is een naam die de Deens botanicus Paullini en zijn zoon vereert. Guarana is een afleidingsvorm van guarini, het woord wat de Indianen uit het Braziliaanse amazonegebied gebruikten voor deze boom. In hun taal betekent ´gueraná´ oorlog voeren. Voordat Indianenstammen een strijd aangingen gebruikten ze het zaad (ook bessen genoemd) van de guaranastruik teneinde over meer kracht te beschikken. Het zaad werd daarnaast gebruikt als prestatieverhogend middel tijdens een hartstochtelijke vrijpartij; het is een afrodisiac. In het Nederlands worden voor guarana soms de woorden guaranastruik, querana en quarana gebruikt. Het Engels kent als woord Brazillian chocolate omdat er een op chocolade lijkende pasta van wordt gemaakt en het als drank wordt gedronken die de vergelijking met chocolademelk niet misstaat. In het Duits heet de plant ook wel guarana kletterstrauch, omdat het inderdaad een klimplant is.

Guarana in de geschiedenis

De Guarani-, Maué- en Andiraindianen uit het tropische regenwoud van Zuid Amerika eten al eeuwenlang de zaden van guarana om vermoeidheid te verdrijven en seksuele prestaties te verhogen en verlengen. Guarana wordt ´Energiezaad´ of ´Fontein van de Jeugd´ genoemd in oorspronkelijke Indianentaal. De gemiddelde levensverwachting van deze Indianengroepen is beduidend hoger dan die van gemiddelde Amazonewoudbewoners. Behalve dat guarana een energiegevend middel is, wordt het door de Indianen gebruikt als geneeskruid tegen diarree, dysenterie, koortsen waaronder malaria, krampen en hoofdpijn. In 1669 werd guarana ontdekt door westerlingen, namelijk Jezuïtische missionarissen. Dat leidde evenwel niet tot een introductie in de westerse hemisfeer; pas vanaf de 20e eeuw drong guarana echt door in het oude Europa. Sinds 1958 is guarana commercieel gegaan; het is inmiddels de meest gebruikte opwekkende en versterkende plant in de V.S. en Brazilië.

Werkzame stoffen guarana

Van guarana wordt het gedroogde, geroosterde en tot poeder vermalen zaad gebruikt waarna het vermengd met water tot pasta of cilindervormige stokjes wordt gerold. In guarana zit guaranine. Deze stof werd door de Duitse botanicus Theodore von Martius in de 18e eeuw geïsoleerd. Later bleek dat guaranine voornamelijk bestaat uit caffeïne gebonden aan tanninen en sporen van theobromine, theofylline, xanthine en hypoxanthine. Verder zitten er een paar flavanolen en saponinen in guarana. Voorts bevat het choline, adenine, guanine, magnesium, verschillende etherische oliën, slijmstof, allantoïne, estragol, de zetmelen glucose en sucrose, proteïne, vetten, alfa-cepaenen, nicotinezuur, salicylzuur, dimethylbenzeen, dimethylprpyfenol en hars.

Guarana geeft energie

Guarana stimuleert de bijnier om adrenaline te maken. Daarnaast zorgt dit tropische zaad voor een langere werking van adrenaline zodat de bijnier niet uitgeput raakt. Hoewel er net als koffie caffeïne in zit wordt deze stof doordat het met tanninen is verbonden geleidelijker vrijgelaten waardoor het ´up and down´-effect van koffie voorkomen wordt. Guarana is niet verslavend zoals koffie en het geeft minder aanleding tot nervositeit en slapeloosheid. Het is een tonicum, een versterkend middel, wat de levensenergie opwekt en activeert. Het verhoogt de geslachtsdrift, ondersteunt het hart, verbetert de inspanningstolerantie en voorkomt hyperglykemie tijdens inspanningen. De in dit zaad aanwezige saponinen verhoghen het adaptatievermogen aan ongunstige omstandigheden. Bovendien wordt het celmetabolisme verbeterd en worden vetten efficiënter verbrand. Het heeft positieve invloed op de energiebalans, verhoogt het uithoudingsvermogen, verdrijft vermoeidheidsgevoel en stimuleert de ademhaling. Door deze reeks aan medicinale werkingen wordt het in de fytotherapeutische praktijk voorgeschreven bij de volgende indicaties die te maken hebben met energie:

• Slecht prestatievermogen, slechte conditie,
• Sporten, duursporten, krachtsporten,
• Belangrijke sportprestaties,
• Vermoeidheid, uitputting, energiegebrek, lusteloosheid,
• Herstel na ziekte, ouderdomszwakte,
• Bijnierinsufficiëntie of zwakke bijnierfunctiie,
• Lage bloeddruk, hartinsufficiëntie of hartzwakte,
• Libidoverlies of gebrek aan geslachtsdrift,
• Weerstand tegen en vermoeidheid door hitte, koude, ioniserende stralingen, extreme omstandigheden, reizen, jetlag,
• Nachtwerk, examenperiode, lange autoritten.

Guarana stimuleert hersenfuncties

Guarana is een nervinum; het stimuleert hersenfuncties, verbetert het denkvermogen, verbetert de geestelijke alertheid, stresstolerantie en werkvermogen onder stress. Het is licht slaapverwekkend, pijnstillend en kalmerend in lage doses. Door deze medicinale werkzaamheden is het een geneeskrachtig middel bij de volgende cognitieve indicaties en zenuwgerelateerde aandoeningen:

• Geestelijke vermoeidheid na studie en denkwerk,
• Aversie voor denkwerk, lusteloosheid,
• Concentratiestoornissen, verminderde alertheid en geheugen,
• Stress, verminderde stressbestendigheid, nerveuze uitputting,
• Nerveuze hoofdpijn, migraine door stress,
• Neuralgie of zenuwpijnen,
• menstruatiepijnen, hoofdpijn ivm menstruatie, slecht humeur bij menstruatie,
• Depressie.

Overige medicinale werkingen guarana

Dit imponerende natuurmedicijn biedt nog meer medicinale werkzaamheden dan alleen de positieve werking op de hersenen, conditie, krachtvermogen en zenuwen. Hier staan voor de volledigheid alle overige tot nu toe bekende werkingen die door de wetenschap zijn bevestigd aangegeven.

• Omdat het darmreinigend, astringerend of samentrekkend en antibacterieel is tegen salmonella en E. Coli, helpt guarana bij maagstoornissen diarree, dysenterie en chronische diarree.
• Daar het de luchtwegen verwijdt wordt het aangewend als adjuvans bij astma.
• Middels de zwak diuretische werking nemen oedemen door guaranagebruik af.
• Omdat het vaatwanden ontspant en bloedvaten verwijdt is het een geneeskrachtig middel bij aderverkalking en trombose.
• In verband met de lipidenperoxidatie inhiberende eigenschappen waardoor het een sterk antioxidant is, bevordert guarana het immuunsysteem en werkt het preventief op ouderdomsverschijnselen.

Consulteer de fytotherapeut

Wie guarana als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Guarana-extracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van Boldo
• De geneeskracht van Eucalyptus
• De Geneeskracht van Hyssop
• De geneeskracht van Noni of Indische moerbei
• De geneeskracht van Kava