De geneeskracht van heermoes
Jonge, in het voorjaar opschietende heermoesscheuten kunnen gegeten worden maar men moet wel uitkijken dat men niet een moeraspaardenstaart of schaafsto eet, die beide verwant zijn aan heermoes. Deze laatste twee zijn niet eetbaar omdat ze teveel alkaloíden bevatten. De jonge heermoesscheut lijkt op een asperge en is op dezelfde wijze te bereiden. Heermoes kent een hele reeks aan geneeskrachtige werkingen. Het wordt sinds de oudheid als medicijn gebruikt. Heermoes is een afstammeling van grote boomachtige planten die 400 miljoen jaar geleden leefden.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.Inhoud:
Naamgeving heermoes
In het Latijn heet deze plant
Equisetum Arvense. Het eerste deel van dit woord is afgeleid van equus, wat ´paard´ betekent. Het tweede deel komt van saeta, wat ´staart´ betekent. Arvense is afgeleid van het woord ´arvum´ en betekent ´akker´. Letterlijk heet heermoes dus akkerpaardenstaart. In het Nederlands zijn er verschillende volksnamen van heermoes: akkerpaardenstaart, paardenstaart, kattenstaart, rattensteert, vossenstaart, heringmoes, kokertjeskruid, ruigebol, st pietershout, roobol, unjer, moeraspaarde, akkerpest, koevergif en ledekruid.
Geschiedenis gebruik heermoes
Dioscorides, de arts die in
het oude Griekenland geboren was en werkte voor
de antieke Romeinen, wreef fijngemalen verse heermoes op wonden zodat deze sneller heelden. Verder adviseerde hij heermoes te gebruiken als urinedrijvend middel en hoestmiddel. In de
fytotherapie wordt heermoes nog steeds gebruikt als diereticum en als bindweefselversterkend kruid. Galenus, die leefde in de tweede eeuw, schreef dat het pezen kon helen, zelfs als ze doorgesneden waren. In de volksgeneeskunde werd dit geneeskruid aangewend om longziekten, in- en uitwendige bloedingen, urinewegenaandoeningen en geslachtsproblemen mee te behandelen.
Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper uit de 16e eeuw, beschreef gestampte heermoes als middel om wonden mee te genezen. Vroeger werd de as van verbrand heermoes gebruikt tegen overtollig maagzuur. In het industriële tijdperk raakte de werking van heermoes op de achtergrond. Men vond de thee te sterk om te verdragen. Sebastian Kneipp(1821-1897), de grondlegger van de hydrotherapie wat een combinatie is van baden, kruidengeneeskunde, gezonde voeding en spiritualiteit, maakte heermoes in de 19e eeuw weer populair door zitbaden van heermoes aan te raden.
Inhousstoffen heermoes
In heermoes zit een overvloed aan
mineralen zoals: silicium,
kalium, calcium,
mangaan,
magnesium,
natrium,
ijzer, zwavel,
zink, seleen, chroom, kobalt, en
fosfor. Er zitten voorts onder andere
flavonoïden, saponinen, alkaloïden, looistoffen, fenolzuren, polyeenzuren, etherische olie, P-coumarinezuur, vezels, koolhydraten, bitterstof, sterolen, betacaroteen, de
vitaminen B1, B2, B3
en C, en thiaminase in.
Heermoes heeft net als
bamboe een gelede stengel, wat volgens de signatuurleer een aanwijzing is dat het goed is voor de rug en soepelheid.
Heermoes, goed voor pezen en botten
Heermoes stimuleert de aanmaak, het herstel en de souplesse van bindweefsel. Het kiezelzuur, de flavonoíden en saponinen zijn verantwoordelijk voor deze bindweefselversterkende werking. Alles wat met bindweefsel te maken heeft: kraakbeen, pezen, gewrichtsbanden, huid, haar en nagels, wordt elastischer. Het verouderingsproces wordt in zijn algemeenheid afgeremd. Heermoes doet wonden sneller genezen. Om deze medicinale eigenschappen wordt het ingezet tegen de volgende indicaties:
- Osteoporose,
- Broos beendergestel,
- Herstel van breuken,
- Moeilijke callusvorming,
- Tenditis of peesontstekingen,
- Blessures, sportletsels,
- Kneuzingen, gescheurde lignamenten,
- Verzwikkingen, te slappe gewrichtsbanden,
- Aandoeningen van de tussenwervelschijven, tussenwervelslijtage,
- Afbrekende, splitsende nagels en haren, dun haar, haarverlies,
- Cariës, zwak gebit.
Heermoes goed voor nieren en blaas
Heermoes is mild diuretisch wat een medische term is voor urinedrijvend. Daarnaast is het urinezuurverdrijvend door de werking van flavonoïden, saponinen en kaliumzouten. De bindweefselversterkende eigenschappen gelden ook voor de urinewegen. Daarnaast werkt het adstringerend of samentrekkend op de slijmvliezen door de werking van kiezelzuur en looistoffen. Bovendien is het een antilithicum, een woord dat medici gebruiken om te zeggen dat het nierstenen voorkomt. Het is een adjuvans voor nier- en blaasaandoeningen. Een adjuvans is een kruid dat de werking van andere kruiden versterkt. Het wordt als
adjuvans ingezet tegen:
- Cystitis of blaasontsteking,
- Nefritis of nierontsteking,
- Pyelitis of nierbekkenontsteking,
- Uretritis of urinebuisontsteking,
- BPH of Benigne ProstaatHypertrofie.
- De medicinale werkingen van heermoes maken het een geneeskruid bij de volgende indicaties:
- Preventie van nierstenen,
- Oedemen,
- Te weinig urineproductie, verhoogd urinezuurgehalte,
- Blaasspierzwakte, incontinentie, bedplassen bij kinderen,
- Bekkencongestie.
De wortel of stengel onder de grond kan 3 meter lang worden. Deze krijg je er nooit uit zonder het te breken. Daarom werd vroeger gezegd: aan het einde van de heermoeswortel bevindt zich een gouden ring
Heermoes tegen in- en uitwendige bloedingen
Heermoes werkt hemostatisch, wat bloedstelpend betekent. Niet alleen uitwendige bloedingen kunnen ermee worden behandeld maar ook inwendige bloedingen. De bindweefselherstellende capaciteit van het lichaam wordt versterkt door heermoes. Om deze medicinale eigenschappen wordt het ingezet bij de indicaties:
- Traag genezende of bloedende wonden,
- Overvloedige menstruatie omdat heermoes bloedstelpend werkt,
- Bloedende aambeien,
- Long- en maagbloedingen.
- Neusbloeding wordt tegen gegaan door het opsnuiven van een afkooksel of met een watje op de bloedende plek te deppen,
- Bloedend tandvlees, deppen van aftreksel met watje,
- Bloedverlies in urine.
Overige medicinale werkingen heermoes
De remineraliserende eigenschappen en alle reeds genoemd medicinale werkingen van heermoes zorgen ervoor dat het een multinzetbaar kruid is. Niet alleen botten, de huid, urinewegen en bloedingen worden behandeld met heermoes maar het kan een goed ondersteunend medicijn zijn bij de volgende indicaties:
- Vroegtijdige huidveroudering door het organische kiezelzuur en saponinen,
- Herstel en versterking van het longweefsel,
- Chronische bronchitis,
- Herstel bij verlies van steunweefsel doordat heermoes veel mineralen bevat,
- Preventief tegen aderverkalking, omdat de bloedvaten soepel worden gehouden. Hierdoor voorkomt het ook hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten,
- Preventief tegen aambeien.
Uitwendige toepassingen heermoes
De infectiewerende, wondhelende, bloedstelpende, eigenschappen maken het een kruid wat bij verschillende uitwendige aandoeningen kan worden ingezet. Verder is heermoes zweetremmend. Het kan als geneeskrachtig kruid worden ingezet bij de volgende indicaties:
- Ulcus crurius of open been,
- Aambeien,
- Kneuzingen middels omslagen,
- Striemen,
- Mondslijmvliesontsteking, Aften, Amandelontsteking, tandvleesontsteking, keelpijn; tegen deze aandoeningen dient men te gorgelen met een heermoesaftreksel,
- Zweetvoeten, hiertegen dient men poeder in de schoenen te strooien of voeten in te wrijven met een tinctuur,
- Nachtzweten,
- Winterhanden en -voeten,
- Jeukende aandoeningen zoals hoofdroos.
Consulteer de fytotherapeut
Wie heermoes als geneesmiddel wilt gebruiken kan het best een consult nemen bij een fytotherapeut. Heermoesextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders en capsules dienen enkel op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover adviseren, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het
Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt regelmatig gebruikt in de fytotherapie en homeopathie.
Lees verder
Reacties
José Wesselink, 19-08-2016
Ik heb gelezen op een andere site dat heermoes helpt bij klachten ten gevolge van lupus ofwel sle. Kunt u daar iets over zeggen? In weke vorm zou je het dan het best kunnen gebruiken? Thee of tinctuur?
Reactie infoteur, 25-08-2016
Ik kan daar niks over zeggen, omdat je niet erbij zegt om welke vorm van lupus het gaat, is het Lupus anticoagulans. Lupus erythematodes, een auto-immuun bindweefselziekte, meestal met huidaandoeningen. Lupus vulgaris, een vorm van huidtuberculose?
Joke Bomert, 24-04-2016
Hallo, sinds de overgang heb ik veel last van haaruitval. Op aanraden van een goede drogist ben ik begonnen met het slikken van vitamine B en daarnaast met het gebruik van heermoesthee. Kunnen jullie mij vertellen hoeveel koppen ik kan nemen van deze thee? Ik heb het dan over een mok thee. Ook graag hoe lang ik dit dan kan gebruiken. Bedankt alvast.
Reactie infoteur, 24-04-2016
Hoi Joke,
Het kan kloppen dat een tekort aan vitaminen uit het B-complex en tekort aan kiezelzuur kan leiden tot haaruitval.
Drie koppen heermoesthee per dag is echt genoeg. Een of twee kan ook, naar eigen inzicht. In plaats van heermoes kun je ook brandnetel gebruiken. Dat is net zo goed. Van brandnetel kun je een thee of een soep maken. De werkzame stof tegen haar afbreken van haar is kiezelzuur en dat zit ook in brandnetel.
Vitamine B is een ander verhaal. Als je een tekort hebt aan vitamine B eet je slecht. Schrik daar niet van want de meeste mensen die hun voeding baseren op de supermarkt, hebben een tekort aan één of meer vitaminen uit het B-complex. We eten allemaal slecht, als we uit de supermarkt eten. We moeten weer overschakelen op echte voeding in plaats van potjes en blikjes. Waarom zou je een tekort supplementeren? Is het niet veel beter om over te schakelen op gezond eten?
Probeer eens vitamine B uit peulvruchten zoals kikkererwten, groene erwten, kapucijners, bruine bonen, linzen en allerlei andere peulvruchten. Elke dag een handje vol gemengde noten is al genoeg om aan je vitamine B te komen. Na vier weken dagelijks 100 gram noten en peulvruchten te hebben gegeten, zou je al verschil kunnen merken. Gebruik niet te veel gezouten noten. Gebruik geen peulvruchten uit blik; maak ze gewoon zelf vers klaar.
Er zijn mensen die vitamine B proberen te halen uit vlees maar dat lukt vaak niet. Het blijkt dat vitaminen maar ook mineralen als ijzer uit vlees minder goed opneembaar zijn dan plantaardige vitaminen en mineralen. Ook melk is geen goede bron van mineralen en vitaminen. Rauwe melk zou dat wel zijn maar gepasteuriseerde melk kan allerlei problemen geven, met name bij haaruitval. Rauwe melk daarentegen is juist weer goed tegen haarverlies. In het algemeen is het zo: zodra een product bewerkt is (een bewerking is bv pasteuriseren, invriezen, koken), is het minder gezond dan het verse product.
Groenten die goed zijn tegen haarverlies zijn: asperges en spinazie. In asperges zitten zowel vitamine B5 als zink en dat heb je ook nodig bij haaruitval. Zink (alleen natuurlijk, niet synthetisch) helpt vitamine B5 in het lichaam om te zetten.
Groet Thomas Dijkman
Ada Venema, 26-10-2015
Ik heb erg dunner wordend haar en deze week kreeg ik van een kennis het advies heermoesthee te gaan gebruiken. Nu las ik in de diverse beschrijvingen dat het o.a. ook bloedstelpend werkt en aangezien ik via de trombosedienst bloedverdunners slik vraag ik mij af of ik dit kruid wel moet gaan gebruiken. Zo ja, dan wil ik het als thee gebruiken. Kun je dat dan onbeperkt gebruiken of zit daar ook een limiet aan, net als bij de capsules? Ik ben benieuwd naar het antwoord.
Met vriendelijke groet, Adda Venema
Reactie infoteur, 31-10-2015
Dat is één van de redenen dat je met zulke vragen altijd naar een natuurgeneeskundige of fytotherapeut moet stappen. Zij houden ook rekening met allerlei andere factoren waar u nu nog niet bij stil staat. Er bestaat geen eensluidend antwoord dat voor iedereen geldt: in de natuurgeneeskunde wordt iedereen persoonlijk op maat behandeld.
Sabrina, 24-10-2015
Ik heb mijn kuitbeen gebroken en las in een fyotherapie boekje dat dit kruid goed kon zijn voor de genezing. Ik heb capsules besteld. Kun je deze in combinatie met fraxiparine (bloedverdunners) gebruiken?
Reactie infoteur, 31-10-2015
Beste Sabrina, niemand kan online medische adviezen geven. Je zult met deze vraag echt naar een fytotherapeut of natuurgeneeskundige moeten.
Sjaak van Dam, 03-07-2015
Geachte…,
Ik ben op zoek naar heermoes voor mijzelf om zijn werking hopelijk ook te ervaren.
Waar zou ik heermoes kunnen verkrijgen? Ik woon in Amsterdam.
Overigens 'n mooie en informatieve beschrijving.
Met vriendelijke groet,
Sjaak van Dam
Reactie infoteur, 06-07-2015
Beste Sjaak,
Heermoes is eenvoudig te verkrijgen via internetwinkels. Om allerlei redenen staat hier geen link naar een verkoopsite maar ze zijn vrij eenvoudig te vinden. Heermoes is als kruid of als thee te koop.
Vriendelijke groet,
Thomas Dijkman
Tine Lathouwers, 24-11-2014
Is het goed om heermoesthee te drinken als je aan de ziekte van Dupuytren geopereerd bent? Ik heb ook operatieve plastische chirurgie ondergaan voor 3 triggerfingers.
Ik vond het erg interessant te lezen over de geneeskracht van heermoes.
Vriendelijke groet,
Reactie infoteur, 25-11-2014
Beste Tine,
Heermoesthee heeft geen speciale geneeskracht bij de ziekte van Dupuytren, tenminste dat is niet bekend. In de aromatherapie wordt kerrieplant (Helichrysum italicum) gebruikt bij dupuytren,
Groet Thomas Dijkman
Myriam, 16-10-2014
Bedankt voor de duidelijke uitleg. Ik ben vandaag begonnen met het innemen van een capsule heermoes (1/dag). Ik heb de capsules van heermoes 800 bio van Be-life gekocht. Ik hoop dat ik alleen maar voordelen ondervind van het kruid en dat ik gerust 2 kuren van 60 dagen na elkaar mag doen? Geeft iemand mij raad?
Reactie infoteur, 27-11-2014
Het is beter om bij natuurmedicijngebruik een fytotherapeut in de arm te nemen. In het algemeen is het nooit verstandig om een kuur langer dan 4 weken te doen. Je kunt twee weken rusten en opnieuw een kuur opstarten.
Yvonne Maria, 15-08-2014
Beste mr/mevr,
wat fijn dat jullie zoveel informatie verstrekken over geneeskrachtige kruiden. Ik heb al 25 jaar ervaring en menig opleiding gedaan maar dit is zo ook heel handig. Zo kan ik iemand eens iets doorsturen als ze het zelf moeilijk vinden om uit te zoeken.
Ik reageer op de Naam van het Heermoeskruid. Ooit eerder toen ik een kruiden opleiding volgde kreeg ik nog een andere hele mooie uitleg over dit kruid. Heermoes is afgeleid van de 'moestuin van de heer'. De veelheid aan goede eigenschappen zorgen inderdaad voor een Multi mogelijkheden waardoor het in feite een paradijskruid is van hoog niveau.
Hartelijke groet,
Yvonne
Reactie infoteur, 16-08-2014
Mooie uitleg over de naam heermoes