De geneeskracht van moerasspirea

De blaadjes en de bloemetjes van deze plant zijn eetbaar. Moerasspirea is een geneeskrachtige plant die hoofdzakelijk wordt ingezet bij spier- en gewrichtsaaandoeningen. Spirea is een natuurlijke aspirine; de naam aspirine komt van spirea. Moerasspirea komt oorspronkelijk voor in Europa, Oost-Afrika en West-Azië. Tegenwoordig is de plant ingeburgerd in Noord-Amerika. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Moerasspirea in de keuken
• Naamgeving moerasspirea
• Moerasspirea in de geschiedenis
• Inhoudsstoffen van moerasspireabloemen
• Moerasspirea goed voor spieren en gewrichten
• Goed voor de urinewegen
• Moerasspirea tegen maagproblemen
• Moerasspirea als adjuvans
• Uitwendig gebruik moerasspirea
• Consulteer de fytotherapeut

Moerasspirea in de keuken

Moerasspirea is eetbaar. De jonge blaadjes van moerasspirea hebben een komkommerachtige smaak en kunnen in stoofgerechten verwerkt worden of in een gemengde salade gegeten worden. De bloemen kunnen eveneens geconsumeerd worden en hebben een licht bittere smaak met honing- en amandelcomponenten. De bloemen worden gebruikt om jam, gelei, compote, siropen en kruidenazijn te maken.

Naamgeving moerasspirea

In het Latijn heet deze plant Filipendula ulmaria. In het Latijn betekent filum ´draad´ en pendulum ´hangend´. Filipendula betekent dus hangende draad. Deze naam heeft de familie van deze plant gekregen omdat de Filipendula Vulgaris wortelknollen heeft die aan een draad hangen. Ulmaria betekent ´olm´. Het blad van de moerasspirea vertoont gelijkenis met dat van een olm. In het Nederlands wordt dit geneeskruid onder andere olmkruid genoemd. Andere volksnamen zijn: koningin der weiden, koningin der velden, geitenbaard, bloeiende olm, bakkebaard, stijfstok, spierkruid, zwanepoot, kamerbloem, ijzermaalkruid, rabbroodskruid, koemommel, lijsorboom, magerman, wolfvlinder, rooiribbe, reinette en weidekoningin.

Moerasspirea in de geschiedenis

De eerste bewijzen van het gebruik van moerasspirea stammen uit het Neolithicum wat ongeveer 11.000 jaar voor Christus begon. Het is gevonden in residu van een drinkbeker op de Hebriden en in een neolithisch graf in Perth, Schotland. Moerasspirea behoorde tot de drie heilige kruiden van de druïden. Het kruid werd in dranken gedaan en werd vooral om medicinale redenen gebruikt. De andere twee heilige kruiden waren watermunt en ijzerhard. In de Middeleeuwen verspreidde men moerasspirea in huizen, kerken en gebouwen om de muffe geur te verwijderen. John Gerard, een kruidenwetenschapper die voornamelijk boeken van Rembert Dodoens vertaalde, schreef in 1597 over dit welriekende kruid: ´De bladeren en bloemen van moerasspirea zijn veel beter dan ander strooikruid... het hart wordt vrolijk en blij en de zintuigen brengt het in verrukking.´ Stelletjes die pas getrouwd waren kregen moerasspireabloemen toegeworpen of een slinger van deze plant aangeboden; de plant zou geluk brengen. In Engeland werd de plant bridewort of trouwkruid genoemd. Nicolas Culpeper, een Engelse botanicus die boeken over medicinale kruiden schreef die in zijn tijd alom werden gebruikt, raadde moerasspirea aan bij alle soorten ´vloeiingen´ zoals buikloop, aan. Vanaf de Renaissance werd dit geneeskruid gebruikt om reumatische aandoeningen mee te behandelen en koorts te verlagen. De naam spirea vinden we terug in het woord aspirine. In aspirine zit acetylsalicylzuur, en moerasspirea was één van de eerste planten waaruit deze stof gewonnen werd.

Inhoudsstoffen van moerasspireabloemen

Moerasspirea bevat veel fytonutriënten. Er zitten etherische oliën in, vooral veel salicylaldehyde. Daarnaast zitten er verscheidene fenolglycosiden in. De plant bevat flavonoíden waaronder diverse kaemfeol- en quercetinedervaten. Verder bevat het looistoffen, anthocyanine, mineralen zoals siliciumzuur, siliciumdioxide, calcium, ijzer en zwavel. Voorts bevat deze plan slijmstoffen, vitamine C, vanilline, coumarinen, vetzuren en citroenzuur.

Moerasspirea goed voor spieren en gewrichten

Moerasspirea werkt ontstekingsremmend, pijnstillend, diuretisch en urinezuurverdrijvend. Daarnaast zuivert dit geneeskruid het bloed, versterkt spierkruid het bindweefsel en werkt het spierontspannend. Deze medicinale eigenschappen maken dat het plantje door een fytotherapeut ingezet kan worden bij de volgende spier- en gewrichtsaandoeningen:

• Artrose, artritis,
• Jicht, Ischias,
• Rugpijn,
• Pijnlijke spieren,
• Stramme gewrichten.

Goed voor de urinewegen

De urinezuurdrijvende en urinedrijvende werkingen zorgen samen met de bloedzuiverende werking voor een antiseptisch effect op de urinewegen. Stoffen in deze plant werken tegen de volgende bacteriën: shigella dysentricae, staphyloccocus aureus, E. coli en proteus vulgaris. Door deze medicinale werkingen kan de plant worden ingezet bij de volgende indicaties:

• Oedemen,
• Oligurie of te weinig urineaanmaak,
• Bloedzuivering, opeenhoping van afvalstoffen, lentekuren,
• Preventie van nier- en blaasstenen,
• Obesitas, omdat het afslanking ondersteunt,
• Cellulitis,
• Huiduitslag.

Moerasspirea tegen maagproblemen

Moerasspirea werkt slijmvliessamentrekkend en het kalmeert de maagslijmvliezen. Door de looistoffen in deze plant remt het bloedingen. Daarnaast beschermt dit geneeskruid tegen maag- en duodenumzweren. Quercetine is een flavonoïde die krampopheffend werkt. De antibacteriële werking is goed voor de maag. Om deze medicinale kenmerken wordt de plant aangewend om ingezet te worden bij de volgende indicaties:

• Gastritis of maagwandontsteking,
• Pyrosis of brandend maagzuur, zure oprispingen,
• Preventie van maagzweren,
• Diarree en dysenterie, voornamelijk bij kinderen,
• Chronische diarree, darmontstekingen.

Moerasspirea als adjuvans

Een adjuvans is een stof die andere stoffen beter maakt in hun geneeskrachtige werking maar die op zich geen geneeskracht biedt. Moerasspirea biedt vele geneeskrachten maar kan daarnaast andere kruiden ondersteunen in hun helende werking. Indicaties waarbij een fytotherapeut kan besluiten om moerasspirea als adjuvans te gebruiken zijn:

• Adjuvans bij hoofdpijn,
• Adjuvans bij zenuwpijn, tandpijn,
• Adjuvans bij blaas, nier en nierbekkenontsteking,
• Adjuvans bij hoge bloeddruk,
• Adjuvans bij hartkramp,
• Adjuvans bij de preventie van hart- en vaatziekten.

Uitwendig gebruik moerasspirea

Door de looistoffen heeft moerasspirea een samentrekkend effect. Samen met de ontstekingsremmende, antibacteriële en pijnstillende effecten kan moerasspirea dienen als geneeskruid tegen enkele uitwendige ziekten:

• Wonden, schaafwonden, zweren,
• Zwemmerseczeem,
• Reumatische spier- en gewrichtspijnen,
• Cervixdysplasie of afwijkingen in de cellijnen van de baarmoederhals,
• Preventie van baarmoederhalskanker.

Consulteer de fytotherapeut

Wie moerasspirea als geneesmiddel wilt gebruiken kan, wordt geadviseerd een consult te nemen bij een fytotherapeut. Moerasspirea-extracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders en capsules dienen enkel op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie en homeopathie.

Lees verder

• De geneeskracht van boterbonen of limabonen
• De geneeskracht van blaaswier
• De geneeskracht van bamboe
• De geneeskracht van passiebloem of passiflora incarnata
• De geneeskracht van Reishi of Lakzwam