Heermoes bij gewrichtsproblemen

Heermoes of Akkerpaardenstaart is een doorlevende, zelfs woekerende plant met een veelzijdig gebruik in de fytotherapie. Het zijn de bovengrondse groene delen die gebruikt worden. Vooral bij artrose, gewrichtsslijtage kunnen ze mits kuurmatig gebruikt goede resultaten geven Heermoes heeft een directe, zij het beperkte, uitwerking op de pijnen die door jicht en reuma worden veroorzaakt: vooral stekende pijnen zoals deze zich bij jicht voordoen worden door heermoes verbeterd.
Belangrijker is de indirecte, ondersteunende werking als het erom gaat een tekort aan voedingsstoffen aan te vullen, een tekort wat dikwijls het geval bij chronische ziekten, dan is heermoes het juiste middel. Brandnetel, smeerwortel en heermoes zijn de drie onmisbare steunpilaren bij de behandeling van reuma, artrose, jicht en reumatische pijnen. Zij vormen in zeker opzicht dan ook een eenheid: de brandnetel zuivert het lichaam van afvalstoffen, de smeerwortel mobiliseert de herstellende krach­ten (callusvorming, botopbouw) en het heermoes levert ten dele zelf het materiaal en prikkelt verder het lichaam om mineralen en sporenelementen ook op te nemen.

Werking van Equisetum

Zuivering, organi­satie van de opbouw en toevoer van materiaal zijn zeer gecompliceerde mechanismen en het hoeft dan ook geen verbazing te wekken dat deze werkingen bij die drie planten ook zijn vastgesteld: het is niet één enkele substantie, die verantwoordelijk is voor de werking, maar het gaat om het totaal van alle werkzame stoffen. Hieruit blijkt tevens de beperking van chemische medicij­nen: het zal wel nooit gelukken een kunstmatig conglomeraat van chemische substanties te scheppen, dat in staat is om zonder schadelijke nevenverschijn­selen en op even betrouwbare wijze dezelfde werking te ontplooien. Evenmin als het zou lukken om op kunstmatige wijze een brandnetel te vervaardigen.

Bij heermoes zijn het in de eerste plaats de kiezelzuren, het saponine equisetonine en de flavonen die samenwerken. Hoe gevoelig dit uitgebalan­ceerde systeem is, blijkt wanneer het heermoes wordt besmet met een op zichzelf onschadelijke schimmel: deze verandert het equisetonine in equisetine - en meteen is het heermoes niet slechts onwerkzaam, maar zelfs giftig geworden. Vooral wegens die vaak voorkomende schimmel, moet het zelf verzamelen en drogen dan ook gecontroleerd gebeuren. Liefst vroeg in het seizoen, juni en juli, plukken.

Heermoes een monografie

Farmacologie

• Diureticum (aquareticum) waterdiurese zonder veranderingen in de elektrolyten­huishouding
• Hemostaticum: Equisetum bevat zowel coagulerende als anticoagulerende stoffen: aconiet­zuur, pectine, silicium.
• Bindweefsel-versterkend
• Stimuleert de leucocyten-activiteit: 50 jaar oud onderzoek dat sinds­dien niet bevestigd noch weerlegd werd
• Oligotherapeuticum, remineraliserend (kiezelzuur, mineralen)

Indicatie

• Artrose +Harpago en oligo­therapie
• Vele problemen met gewrichten en beenderstelsel: fracturen, tendinitis, ouderen met broos beenderstelsel, opgroeiende kinderen, afbrekende nagels, cariës (poeder als tandpasta, maar ook inwendig)
• Urinewegen: chronische cystitis + Solidago
• Cardiovasculair: atherosclerose, atheromatose + kruiden voor de bloedvaten (meidoorn, knoflook..)
• Uitwendig: transpirerende voeten (poeder + salvia), neusbloedingen, cellulitis
• Nota: Door zijn hoog gehalte aan silicium en spore-elementen kan Equisetum als voedingssupplement gebruikt worden bij vele kwalen

Ouder wetenschappelijk onderzoek

• Ramel: Contribution à l'étude de microdosage de Silice. Thèse Doct. Univ. Pharm. Lyon - 1953.
• Leclerc: La Prêle. Journ. des Pract. - 1917.
• Leclerc: La Pharmacologie des Prêles. Clinic et labor. 6 - 194­1.
• Leclerc: Les vertus thérap. des Prêles. Journ. de méd. et de chir. prati­ques 2 - 1946.
• Vincent D., Bouquet G.: Effets de la Prêle sur la coagulation du sang. Thérapie 135 - 1947.
• Veit Marcus: Probleme bei der Bewertung pflanzlicher Diuretika. Als Beispiel Schachtelhalm­kraut DAB 10 (Equiseti herba). Ztschr. f. Phytoth. 16/331-341 - 1994.
• Commission E monografie, doc. Maurice Godefridi

Recent onderzoek

• J Med Food. 2010 Apr;13(2):452-9. Antioxidative and antiproliferative activities of different horsetail (Equisetum arvense L.) extracts.
• Inhibition of human in vitro osteoclastogenesis by Equisetum arvense. J. Costa-Rodrigues, S. C. Carmo, J. C. Silva, M. H. R. Fernandes* Cell Proliferation Volume 45, Issue 6, pages 566–576, December 2012