Barunoten: de voedingswaarde en de gezondheidseffecten
De barunoot is een super gezonde noot uit de savanne van Brazilië. Deze noot bevat minder calorieën vergeleken met vele andere noten, maar meer gezonde vetten en vezels. Bovendien is de noot rijk aan kalium, magnesium, zink en vitamine E. De smaak van de noot wordt vergeleken met die van de pinda en de cashewnoot. De barunoot wordt ook wel de baru-amandel genoemd, vanwege de vergelijkbare ovale vorm en het gebruik van de noot.
Wat is de barunoot?
Botanisch gezien behoort de barunoot net als de pinda tot de vlinderbomenfamilie (Fabaceae). Alleen groeit de barunoot in tegenstelling tot de pinda aan een boom. Namelijk aan de baruboom (Dipteryx alata). Deze bomen groeien veelvuldig in de Cerrado. De Cerrado is een uitgestrekt savannegebied in West-Brazilië, ten zuiden van het Amazoneregenwoud. De baruboom die in Brazilië "baruzeiro" wordt genoemd is een middelgrote boom en kan tot 25 meter hoog groeien. Na ongeveer zeven tot acht jaar ontwikkelt de boom jaarlijks grote bruine vruchten met een houtachtige schil. In deze vrucht zit een donkerbruine eetbare pit omringd door vruchtvlees. Deze pit wordt ook wel barunoot, baruzaad of baru-amandel genoemd. De vrucht weegt ongeveer 25 gram en bestaat voor 30% uit vruchtvlees en 5% uit zaad. De oogst van de barunoten begint in het najaar, door middel van het rapen van rijpe vruchten van de grond en het plukken van bijna rijpe vruchten van de boom. De hoeveelheid vruchten verschilt per jaar en per boom, maar gemiddeld levert een baruboom per oogst ongeveer 150 kilo aan vruchten op.
De voedingswaarde van de barunoten
De barunoot is een superfood
De barunoot wordt gezien als superfood. Superfood is voeding dat van nature grote hoeveelheden belangrijke voedingsstoffen bezit zoals mineralen, vitaminen, vetten en eiwitten.
De voedingswaarde per 100 gram
Elke 100 gram geroosterde barunoten bevat:
- 13,9 gram koolhydraten
- 9,2 gram vezels
- 42 gram vetten
- 29 gram eiwitten
- 21,4 milligram vitamine E
- 110 milligram calcium
- 4,8 milligram ijzer
- 164 milligram mangaan
- 832 milligram fosfor
- 980 milligram kalium
- 4,6 milligram zink
De gezondheidseffecten van barunoten
Goed voor de stoelgang
Barunoten bevatten veel vezels. Vezels zijn te verdelen in onoplosbare vezels en oplosbare vezels. Barunoten bevatten veel oplosbare vezels. Deze vezels zijn goed voor de darmbacteriën en zorgen voor een soepele ontlasting.
Goed voor het gewicht en de bloedsuikerspiegel
De barunoten bevatten minder calorieën dan de meeste andere noten. De koolhydraten van de barunoten zijn meervoudige koolhydraten. Dit houdt in dat deze langzaam verteerd worden en geen piek in de bloedsuikerspiegel veroorzaken. Doordat de noten vezelrijk zijn geven ze wel een verzadigd gevoel, waardoor er minder snel een hongergevoel optreedt.
Goede vervanging van dierlijk eiwitten
Eiwitten zijn net als vetten en koolhydraten een belangrijk onderdeel van gezonde voeding. Eiwitten zijn de bouwstenen van het lichaam. Nodig voor onder andere de opbouw van spieren en hormonen en van groot belang voor de stofwisseling van het lichaam.
Barunoten bevatten veel plantaardig eiwitten en kunnen dierlijke eiwitten vervangen. Dit is onder andere belangrijk voor vegetariërs en veganisten.
Goed voor hart-en bloedvaten
Barunoten bevatten een aanzienlijke hoeveelheid magnesium en kalium. Het mineraal magnesium is onder andere goed voor de hartspier. Kalium helpt onder meer bij het reguleren van de bloeddruk. De aanwezigheid van gezonde plantaardige vetten in de barunoten zorgen ervoor dat het slechte LDL-cholesterolgehalte in het bloed daalt en het goede HDL-cholesterolgehalte in het bloed stijgt. Dit is goed voor het hart en de bloedvaten. Bovendien heeft de barunoot een goede verhouding omega 3-vetzuren en omega 6-vetzuren. Omega 3-vetzuren zijn onder andere goed om ontstekingen af te remmen en zijn nodig voor het goed functioneren van de ogen, hersenen en de spieren. Ook de aanwezige oplosbare vezels in de noten helpen de cholesterolspiegel te verlagen, doordat ze cholesterol aan zich weten te binden tijdens de vertering.
Goed voor het immuunsysteem
Het mineraal zink dat voldoende aanwezig is in de barunoot, is mede verantwoordelijk voor het ondersteunen van het immuunsysteem. De omega 3-vetzuren kunnen ontstekingen afremmen. De aanwezige Vitamine E is een antioxidant. Een antioxidant is in staat op vrije radicalen op te ruimen. Vrije radicalen zijn gevaarlijke stoffen, die schade kunnen aanrichten aan cellen en weefsels.
De consumptie van de barunoot
Zowel het vruchtvlees als het zaad van de vrucht wordt gegeten. Het vruchtvlees is zoet en de pulp wordt onder andere gebruikt om jam van te bereiden of om likeur mee te maken. Van rauwe barunoten wordt mede baruzaadolie geperst, deze olie is vergelijkbaar met olijfolie. De noten worden door mens en dier genuttigd. Vogels en knaagdieren eten de noten en de noten worden gebruikt als veevoer. Voor menselijke consumptie is het beter om de noot vooraf te roosteren. Door verhitting wordt een aanwezig stofje, dat de vertering van eiwitten nadelig beïnvloedt, onschadelijk gemaakt. Bovendien zorgt het roosteren voor een intensere smaak van de noot en het roosteren maakt bovendien de noot krokanter. De noten worden meestal droog geroosterd verkocht. Dit houdt in dat de noten zijn verhit zonder gebruik te maken van olie. Bij het branden van noten wordt wel gebruik gemaakt van olie. Zijn de noten nog rauw, kan men zelf de noot roosteren in de oven of in de pan.
De barunoten kunnen geconsumeerd worden door:
- de noten te eten als een borrelhapje of als gezond tussendoortje
- de noten te verpulveren en toe te voegen aan salades, desserts, smoothies of ontbijtgranen
- de noten te vermalen tot een notenpasta: baruboter (vergelijkbaar met pindakaas)
- de noten te vermalen tot meel: barumeel
De barunoot is een supernoot die op verschillende manieren ingezet kan worden en zo deel uit kan maken van een gezond en/of plantaardig dieet.