Jicama: de Mexicaanse yamboon

De jicama wordt ook wel de Mexicaanse yamboon genoemd. Het is een sappige eetbare wortelknol met een zoete smaak en een knapperige structuur. De jicama is zetmeel- en vezelrijk, maar toch caloriearm en dit zorgt ervoor dat deze yamboon de ideale snack is. Bovendien bevat de jicama antioxidanten, mineralen en vitaminen, waaronder grote hoeveelheden vitamine C. De jicama is zowel rauw als gekookt te gebruiken en dit maakt de yamboon veelzijdig. Hij kan rauw als snack worden gegeten of in stukjes aan een salade worden toegevoegd. Door de grote hoeveelheid zetmeel die de jicama bevat, is de wortelknol erg geschikt om soepen en stoofschotels te binden.

• Wat is de jicama?
• De Mexicaanse yamboon
• De Surinaamse bangkwang
• De teelt en de oogst van de Mexicaanse yamboon
• Waar groeit de jicama?
• De oogst van de yamboon
• De voedingswaarde van de jicama
• Vitamine C
• Grote hoeveelheden inuline
• Manieren om de jicama te gebruiken
• Waar is de jicama verkrijgbaar?

Wat is de jicama?

De jicama (Pachyrhizus erosus) is een meerjarige plant die deel uitmaakt van de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae). Het is een snelgroeiende en klimmende plant die met klimhulp wel vier tot vijf meter hoog kan worden. De plant wordt gekweekt om zijn eetbare wortelknollen. Deze bolvormige knollen hebben een dunne lichtbruine schil en wit knolvlees. Alleen de wortelknol van de plant is eetbaar, deze kan zowel rauw of als groente gegeten worden.

De Mexicaanse yamboon

Tot het Pachyrihizusgeslacht behoren nog twee andere vergelijkbare en eetbare yambonen: de Pachyrhizus tuberosus (Amazone yamboon) en de Pachyrhizus ahipa (de Andes yamboon). De Mexicaanse yamboon (Pachyrhizua erosus) wordt echter het meest gegeten.

De Surinaamse bangkwang

De jicama wordt ook wel de Mexicaanse yamboom, Mexicaanse raap of Mexicaanse aardappel genoemd. In Maleisië staat de jicama bekend als ubi sengkuang, in de Filipijnen als singkamas en in Indonesië als bengkwang. De Surinamers kennen de yamboon onder de naam bangkwang en zo wordt de wortelknol ook verkocht in de Surinaamse toko's.

De teelt en de oogst van de Mexicaanse yamboon

Waar groeit de jicama?

De jicama wordt gekweekt in subtropische en tropische gebieden. De plant gedijt het best bij hoge temperaturen met voldoende neerslag en een goed gedraineerde en voedingsrijke grond. Oorspronkelijk komt de jicama uit Mexico, maar tegenwoordig wordt de yamboon ook in Zuid-Amerikaanse landen als Bolivia en Argentinië geteeld en in Aziatische landen als China en de Filipijnen. De jicama wordt ook gekweekt in de Caribbean en in Oost-Afrika, maar de grootste producent blijft Mexico.

De oogst van de yamboon

De plant kan vier tot vijf knollen produceren die met de hand worden geoogst, afhankelijk van de weersomstandigheden, ongeveer zes maanden na het inzaaien. De knollen worden geoogst voordat de bloei plaatsvindt, wanneer de knollen ongeveer twee tot drie kilo wegen. De volgroeide plant vormt na de bloei van witte tot paarsblauwe bloemen, peulen met grote platte en ovale bonen. Deze zijn echter niet eetbaar, net als de bladeren, omdat ze de giftige stof rotenon bevatten.

De voedingswaarde van de jicama

De wortelknol is zetmeelrijk en zoet, maar toch caloriearm en dit maakt de jicama de ideale snack. Bovendien bevat deze yamboon veel vezels, mineralen en vitaminen, waaronder vitamine C.

Vitamine C

Het aandeel vitamine C per 100 gram rauwe jicama is een kwart van de door het Voedingscentrum aanbevolen hoeveelheid. Vitamine C is een antioxidant en helpt om vrije radicalen uit het lichaam te verwijderen. Verder versterkt vitamine C het immuunsysteem en helpt de vitamine bij de opname van ijzer en de vorming van bindweefsel.

Grote hoeveelheden inuline

De Mexicaanse yamboon bevat ook grote hoeveelheden inuline. Inuline is een prebiotische vezel en bevordert onder andere de groei van goede darmbacteriën en ondersteunt de afbraak van vet.

Manieren om de jicama te gebruiken

Voordat de yamboon gegeten kan worden, dient hij te worden geschild, aangezien de schil niet eetbaar is. Doordat de schil dun is, is deze makkelijk te verwijderen. De jicama is veelzijdig en onder andere te gebruiken:

• in salades: de Mexicaanse yamboon vormt een goede combinatie met ananas, mango en avocado
• als friet: de in frietvorm gesneden stukken yamboon roosteren in de oven met bijvoorbeeld rozemarijn en serveren met een dipsausje
• als ingrediënt door de Vietnamese loempia of door Vietnamese lenterolletjes
• ter vervanging van de waterkastanje: de jicama is net als de waterkastanje zoet en knapperig en blijft dit ook tijdens het koken
• als bindmiddel: doordat de jicama zetmeelrijk is, kan hij goed gebruikt worden om soepen en stoofschotels te verdikken

Als reepjes of stukjes rauwe yamboon, op smaak gebracht met zout, limoen en chilipeper is de jicama een geliefde snack in Mexico en wordt daar veelvuldig op straat verkocht.

Waar is de jicama verkrijgbaar?

De wortelknol is zowel vers als bevroren te koop in Chinese supermarkten, in Aziatische en Surinaamse toko's of online, mede bij vers-bestellen.nl. Na de aanschaf kan de jicama bij kamertemperatuur wel een maand of langer bewaard worden. Het is natuurlijk ook mogelijk om de jicama zelf te kweken. Deze zaden zijn onder meer verkrijgbaar bij Vreeken's Zaden.