Vitamines en hun functies
Voldoende vitamines nemen is heel belangrijk, want iedere vitamine heeft weer zijn eigen bijzondere eigenschap. Ons lichaam functioneert goed als we de juiste voedingstoffen nemen, waaronder voldoende vitamines. Iedere vitamine heeft dus een functie, en iedere vitamine veroorzaakt zo zijn eigen verschijnselen bij een gebrek aan de vitamine. Iedere vitamine heeft ook zo zijn bronnen, waarin de specifieke vitamines te vinden zijn.
Vitamine tekorten komen wel veel voor, dit kan komen door onder andere de verkeerde voedingkeuze, maar ook door gebruik van medicijnen en door ziekten. Een teveel aan vitamines kan ook voorkomen, maar dat gebeurt wanneer men teveel vitamine supplementen slikt.
Vitamine A
Functies van vitamine A
Vitamine A speelt een rol bij de overdracht van lichtprikkels
Werkt mee aan de instandhouding van huid en slijmvliezen
Bestrijdt infecties en versterkt het afweersysteem
Heeft een beschermende werking tegen kanker, met name longkanker en huidkanker
Bij tekort aan vitamine A krijgt men:
- Nachtblindheid
- Ruwe droge huid
- Gebrek aan eetlust
- Vermoeidheid
- Verminderde weerstand
Bronnen voor Vitamine A:
Boter, margarine, halvarine, eieren, volvette kaas, volle melk, lever, levertraan.
Een voorloper van vitamine A is bèta-caroteen, dit wordt in het lichaam omgezet in vitamine A. Bèta-caroteen komt voor in bladgroente, wortels, knollen en fruit.
Vitamine D
Functies van vitamine D
Helpt bij de opname van calcium uit de darmen
Zorgt voor het vastleggen van calcium in het skelet en gebit, waardoor deze stevigheid verkrijgen.
Bij tekort aan vitamine D krijgt men:
- Bij zeer jonge kinderen, bij een ernstig tekort, verweking van de botten met als gevolg kromme benen.
- Bij volwassenen botontkalking, grotere kans op botbreuken.
Zwak gebit.
Bronnen voor vitamine D:
Vette vis, visoliën, halvarine, margarine, boter, eieren, lever, levertraan, zonlicht.
Een tekort kan vooral voorkomen bij mensen die weinig aan licht zijn blootgesteld, zoals bejaarden, chronisch zieken die weinig buiten komen, maar ook bij mensen met een donkere huid.
Vitamine E
Functies van vitamine E:
Bevordert de opname van vitamine A en bèta-caroteen.
Speelt samen met de onverzadigde vetzuren een rol bij de opbouw van lichaamscellen.
Beschermt onverzadigde vetzuren tegen aantasting door zuurstof en wordt dus gebruikt als conserveringsmiddel.
Bij een tekort aan vitamine E krijgt men:
- Verandering in cellen van met name het bindweefsel. Dit weefsel geeft ondersteuning aan organen.
Bronnen voor vitamine E:
Granen, pinda's, noten, plantaardige oliën, volle melk, eieren.
Vitamine K
Functies van vitamine K
Speelt een belangrijke rol in de bloedstolling. Zonder vitamine K zouden we blijven bloeden.
Bij een tekort aan vitamine K krijgt men:
- Een vertraagde bloedstolling
- Optreden van bloedingen
Bronnen voor vitamine K
Plantaardige oliën, lever, plantaardige producten: aardappelen, koolsoorten, groene bladgroente.
Bovenstaande vitamines zijn in vet oplosbaar.
Vitamine B
Functies van vitamine B:
Speelt een rol in de stofwisseling van eiwitten, vetten, koolhydraten.
Bij een tekort krijgt men:
- Vermoeidheid, prikkelbaarheid
- Gebrek aan eetlust
- Ontstoken mondhoeken, kloofjes in de lippen, huidafwijkingen
- Bloedarmoede
- Maag- en darmklachten
Bronnen voor vitamine B:
Volkoren producten, peulvruchten, aardappelen, eieren, vlees (lever), vis, melk, noten, pinda's, bladgroenten, kaas.
Vitamine C
Functies van vitamine C:
- Is een bestanddeel van hormonen en enzymen
- Speelt een belangrijke rol in de opname van ijzer
- Speelt een rol bij de vorming van bindweefsel
- Beschermt andere vitamines tegen aantasting door zuurstof en is dus een anti-oxidant.
Bij een tekort aan vitamine C krijgt men:
- Bloedarmoede
- Slechte wondgenezing
- Gezwollen en bloedend tandvlees
Bronnen voor vitamine C:
Citrusfruit (sinaasappels, mandarijnen, citroenen, grapefruit), overig fruit (bessen, kiwi's, frambozen, aardbeien, meloenen), aardappelen, groenten (koolsoorten, paprika, sla en tomaten).