Vrije radicalen

Vrije radicalen, zijn schadelijke deeltjes die ons cel DNA beschadigen. Vrije radicalen ontstaan als bijproduct bij onder andere het verbranden van voeding in ons lichaam. Ook worden we blootgesteld aan vrije radicalen van buitenaf. Door de voortdurende aanvallen van vrije radicalen veroudert ons lichaam. Bescherm je cellen tegen deze vrije radicalen met antioxidanten.

• Wat zijn vrije radicalen
• Chemische samenstelling vrije radicalen
• Cellen onder vuur door vrije radicalen
• Vrije radicalen en vetten
• Antioxidanten beschermen tegen vrije radicalen
• DNA en kanker
• Niet alle vrije radicalen zijn slecht

Wat zijn vrije radicalen

Vrije radicalen zijn schadelijke bijproducten van een normaal metabolisme. Elke keer dat ons lichaam voedsel omzet in energie, worden er vrije radicalen gevormd. Ook kunnen er vrije radicalen van buitenaf ons lichaam binnendringen door luchtvervuiling, roken, chemicaliën, schadelijke straling uit de ruimte o.a. UV licht.

Chemische samenstelling vrije radicalen

Vrije radicalen zijn moleculen waarbij er een elektron ontbreekt. Bij atomen wordt de kern gevormd door neutronen en protonen. Om deze kern zit een soort van schil die bestaat uit elektronen. Elektronen hebben een negatieve lading. Vrije radicalen zijn instabiele moleculen doordat er een elektron mist. Deze instabiele moleculen gaan heel snel een reactie aan met andere stoffen.

Cellen onder vuur door vrije radicalen

Ons weefsel wordt aangevallen door een zestal typen vrije radicalen, waarvan de meeste worden gevormd met behulp van zuurstof. Van deze zes verschillende vrije radicalen is superoxide de bekendste. In normale toestand is zuurstof een heel stabiel molecuul bestaande uit twee aan elkaar vastzittende zuurstof atomen. In de mitochondria (hier vindt de verbranding van suikers plaats) reageert de zuurstof met suikers om zo warmte en energie voor de lichaamsfuncties te creëren. Hier kan het gebeuren dat er een elektron van de zuurstof wordt afgepakt. En de zuurstof zelf weer een ander elektron zoekt om zo weer stabiel te worden. Dit proces zet een kettingreactie in gang.

Vrije radicalen en vetten

Een ander type vrije radicalen wordt gevormd wanneer vrije radicalen vetten in ons lichaam aanvallen. Bij dit proces ontstaat lipide peroxidatie. Dit type cel degeneratie is deels dodelijk omdat de geoxideerde vetten een bron worden van nieuwe vrije radicalen, en deze nieuwe vrije radicalen kunnen weer andere kettingreacties in gang zetten.

Antioxidanten beschermen tegen vrije radicalen

Gelukkig is het lichaam in staat om zelf vrije radicalen onschadelijk te maken. Het lichaam doet dit met behulp van antioxidanten. Antioxidanten maken vrije radicalen onschadelijk door een reactie er mee aan te gaan zodat er weer een elektron bijkomt en het molecuul weer stabiel is. Het lichaam heeft enorme hoeveelheden antioxidanten nodig om alle vrije radicalen te vernietigen of onschadelijk te maken. Daarom is de inname van veel antioxidanten zo belangrijk. Je vindt de meeste antioxidanten in groente en fruit. Bekende bronnen die veel antioxidanten bevatten zijn bijvoorbeeld bessen, noten en pure chocolade. Bij groenten en fruit is het vaak zo, dat hoe donkerder de kleur, hoe meer antioxidanten deze bevat.

DNA en kanker

Hoe beschadigen vrije radicalen het DNA? Vrije radicalen kunnen zowel de eiwitten als de vetten in ons lichaam beschadigen. Vetten zijn essentiële bouwstoffen. Eiwitten zijn de bouwstoffen van onze organen, spieren en het DNA. Het DNA is het commandocentrum voor cellulaire regeneratie. Als het DNA wordt beschadigd verliest de cel de controle en kan gaan muteren of sterft af of gaat ongeremd groeien (kanker).

Niet alle vrije radicalen zijn slecht

Het ontstaan van vrije radicalen in het lichaam is niet altijd slecht. Het lichaam heeft ook een kleine hoeveelheid vrije radicalen nodig om bijvoorbeeld virusinfecties te bestrijden.