Groeipijn: oorzaak en gevolg

Groeipijn is pijn die gevoeld wordt tijdens het groeien. Het is vooral bekend bij pubers maar kan al voorkomen bij peuters en kleuters. Groeipijn komt opzetten tijdens een groeispurt: een periode waarin het kind snel groeit. Vooral in de nacht is de pijn voelbaar. Hoe ontstaat het en kan groeipijn kwaad?

Wat is groeipijn?

Groeipijn ontstaat tijdens de jaren dat het lichaam in de groei is. Derhalve komt groeipijn dan ook alleen maar voor bij kinderen en jongeren tot een leeftijd of 18. Met name de periodes waarin er een groeispurt ontstaat, komt er meer groeipijn voor. Vanaf de leeftijd van 4 jaar groeit een kind gemiddeld 8 centimeter per jaar. In de puberteit kan dit oplopen tot 12 centimeter per jaar. Overigens komt een groeispurt ook bij baby's voor en wel met 10 weken, 3 weken, 6 weken en 3 maanden. Onbekend is of de baby dan last heeft van groeipijn. Wel heeft de baby dan meer honger. De periode tussen peuter en kleuter kent ook een groeispurt.

De oorzaak ven de pijn

De oorzaak van groeipijn is de groei van botten. Omdat botten voornamelijk in periodes van rust groeien, komt groeipijn dan ook voornamelijk s'nachts voor. Opvallend is dat veel kinderen in de zomermaanden ook klagen over groeipijn. Dit heeft te maken met het feit dat kinderen tijdens de zomer(vakantie) veel rustiger aan doen. Groeipijn is niet afkomstig van de botten zelf maar van spieren en pezen waaraan getrokken wordt. Dit komt omdat de spieren en pezen langzamer groeien dan de botten. Ze blijven wat achter in groei en krijgen dus een rek te verduren wanneer de botten groter worden. De rek op pezen en spieren geeft de bekende groeipijn. Soms wordt groeipijn ook verward met spanning. Kinderen kunnen onbewust de spieren aanspannen waardoor deze vermoeid en pijnlijk gaan aanvoelen. Vaak is er dan ook sprake van buikpijn.

Wat voelt het kind?

Er is pijn voelbaar die voornamelijk rond de knieën voorkomt, de schenen of andere delen van het been. Ook de armen vertonen soms groeipijn. Dit kan aan de pols, de elleboog of elders zijn. Doordat botten groeien, wordt er aan de spieren en pezen getrokken. Groeipijn duurt gemiddeld 15 minuten en kan meerdere malen per nacht voorkomen. Overigens houdt groeipijn niet langer dan een aantal weken aan.

Behandeling

Wanneer het kind veel klaagt over pijn, is het belangrijk om te ontdekken of er geen andere oorzaak aanwezig is. Vooral wanneer het kind ook overdag pijn heeft, kan er iets anders aan de hand zijn. Groeipijn is niet waar te nemen door een arts. Er is geen sprake van een ontsteking, zwelling of afwijking op foto's of scan. Een andere oorzaak is wel vaak zichtbaar of waar te nemen.

Bij veel pijn kan het kind een kinderparacetamol krijgen. Bij kinderen vanaf 12 jaar mag ook een normale paracetamol worden toegediend. Belangrijk is dat het kind afleiding krijgt zodat het niet teveel bezig is met de pijn. Groeipijn gaat vanzelf weer over. De arts kan hier niks tegen doen behalve geruststellen. Zolang de oorzaak ook daadwerkelijk groeipijn is, is een behandeling volstrekt zinloos.

Volwassenen en dieren met groeipijn

Groeipijn bij volwassen bestaat niet: de botten groeien immers niet meer. Wel kunnen er soortgelijke klachten ontstaan. Dit heet in ieder geval geen groeipijn. Pijn aan de benen kent veel verschillende oorzaken. De arts kan deze het beste vinden en behandelen.

Dieren kennen ook een groeispurt. Honden hebben vaker last van groeipijn tussen de zes maanden en anderhalf jaar oud. Dit komt vooral voor bij grote hondenrassen die snel de hoogte in gaan. Er is soms een kreupelheid te zien die kan wisselen: de ene keer aan de rechterpoot en dan weer links. Deze kreupelheid kan plots weer verdwenen zijn om een aantal dagen tot weken weer opnieuw de kop op te steken. De hond kan zachtjes piepen of juist wat rustiger gaan worden. Over het algemeen treedt groeipijn voornamelijk tijdens de slaap van de hond op, maar is voor de hond nog voelbaar na het ontwaken. Wanneer de kreupelheid lang aan blijft houden is er vaak iets anders aan de hand. De dierenarts zal de poot dan onderzoeken en eventueel een röntgenfoto maken. Ook andere diersoorten kennen groeipijnen. Bij alle andere diersoorten met groeipijn komt dit ook voor tijdens de groeifase (de jeugdfase) van het dier. Als het dier eenmaal volwassen is, verdwijnen de groeipijnen.