Hoe verzorg je het navelstompje van een pasgeboren baby?

Als de baby is geboren, wordt de navelstreng afgeknipt. Daarmee komt een einde aan de verbinding van de zuigeling met de placenta. Op de buik van de boreling blijft een blauwpaars of rood krulletje achter. Dit wordt het navelstompje genoemd en is een overblijfsel van de navelstreng. Dit heeft geen functie meer na de bevalling en wordt op ongeveer twee centimeter van de buik afgebonden en doorgeknipt. Het stompje valt gemiddeld na ongeveer acht dagen van de buik af. Het kan ook een maand duren, voordat het stukje afsterft. De baby merkt daar niets van. Het navelstompje kleurt na de geboorte meestal geel. Het restje van de navelstreng voelt geleiachtig aan.

Verzorging van het navelstompje

Het navelstompje dient na de geboorte goed te worden verzorgd. Het beste is het stukje navel droog te houden. Op deze manier valt het stompje er sneller af. Het is niet nodig om het stompje te voorzien van een steriel gaasje. Wel is het belangrijk dat de luierrand niet op het stukje navel drukt. Vouw de luierrand naar beneden, zodat een natte pamper niet over het stompje schuurt.

Het droog houden van de navel

De eerste keren bestaat het baden van de baby uit het afsponzen van de huid tot de navel helemaal is genezen. Dompel het kindje dus niet meteen helemaal in bad en dep de navel droog. Kinderartsen gaven vroeger het advies om de onderkant van het stompje elke dag te reinigen met alcohol. Deze raad lijkt inmiddels gedateerd. Het met rust laten van de navel geeft de meeste kans op het voorkomen van infecties. Wel kunnen wattenbolletjes met alcohol worden gebruikt als bloed of slijm voorkomt in de periode tussen het afvallen van de stomp en vorming van de navel. De kraamverzorgende kan je de eerste week alles vertellen over de verzorging van het stompje.

Navelgranuloom

Het navelstompje ziet eruit als een gelige substantie. Deze massa bestaat uit een korst van witte bloedcellen. Dit laagje beschermt de baby tegen infecties en hoeft dan ook niet te worden verwijderd. De vorming van het korstje na het afvallen van het stompje neemt zo’n twee tot drie dagen in beslag. Als dit langer duurt, is er mogelijk sprake van navelgranuloom. Dan blijft een klein stukje van de stomp over. Er kan dan wild vlees ontstaan.

Behandeling met zilvernitraat

Een navelgranuloom geneest vanzelf. Wel is het belangrijk om het gebied rond de navel droog te houden. Eventueel kun je de plek na overleg met een arts aanstippen met zilvernitraat. Dit is een chemische samenstelling op basis van het edelmetaal zilver en is verkrijgbaar in de vorm van een stift.

Navelinfectie bij baby

Slijm, korstjes en bloeddruppels na het afvallen van het navelstompje vormen geen indicatie voor een bacteriële infectie. Dit is wel het geval als het gebied rondom de navel rozerood kleurt en/of gaat zwellen. Dat komt, omdat bacteriën zich verspreiden door de bloedvaten van de navelstreng. Ga bij verdenking van een navelstrenginfectie altijd naar een arts. Een infectie is voor een pasgeboren baby erg gevaarlijk. Een antibioticakuur (eventueel via een infuus) zorgt ervoor dat de ontsteking verdwijnt.

Navelbreuk bij baby

Een pasgeboren baby heeft nog geen volledige spierlaag bij de buikwand. Dit houdt in dat de buikwand van de zuigeling niet helemaal goed dicht is. In dat geval treedt een navelbreuk op. Hierbij puilt de navel uit en bedekt die de zwakke plek in de buikwand. In de uitstulping zit meestal alleen buikvet, maar in zeldzame gevallen ook een stukje darm. Een navelbreuk is te herkennen aan de ophoping bij de navel. Deze bobbel wisselt van grootte bij het huilen, hoesten en persen. Een navelbreuk komt vaak voor bij pasgeboren baby’s. Kinderen met een donkere huidskleur en premature baby’s hebben de aandoening vaker. De navelbreuk trekt meestal in het eerste levensjaar vanzelf bij.

Operatie

In zeldzame gevallen blijft de bobbel bestaan. In dat geval volgt op vier- of vijfjarige leeftijd een verwijzing van de huisarts naar de chirurg. Die haalt de navelbreuk zo nodig operatief weg.

Navelstompje bewaren

Sommige ouders willen het navelstompje bewaren, omdat het afvallen van dit krulletje één van de eerste mijlpalen van de baby is. Dit is goed mogelijk. Laat het dan drogen in de lucht en leg het in een apart in een kistje of zakje. Je kunt het eventueel ook bewaren in een kraam- of fotoboek. Als het stompje goed is gedroogd, gaat het niet stinken.

‘Nieuwe navel’ verzorgen

Na het afvallen van het navelstompje ontstaat in de buik van de baby een knopje of kuiltje. Elke baby krijgt een unieke navel. Die kan tijdens het baden gewoon worden schoongemaakt met wasgel voor baby’s en daarna worden droog gedept.