Vergrote neusamandelen bij kinderen

Bij sommige kinderen lijkt het alsof ze altijd verkouden zijn. Ze hebben vaak koorts, ademen door de mond (en snurken daardoor ’s nachts) en oorontstekingen volgen elkaar in een rap tempo op. Komt u dit bekend voor? Grote kans dat ook uw kind last heeft van vergrote (of ontstoken) neusamandelen!

Functie neusamandel

De neusamandel (want eigenlijk is het er maar één) ligt achter in de neusholte en bestaat uit een groepje zacht lymfklierweefsel. De neusamandel (adenoïd) speelt een nuttige rol in ons afweersysteem, het vangt bacteriën en andere ziekteverwekkers op en maakt ze zoveel mogelijk onschadelijk. De neusamandel is vooral bij jonge kinderen sterk aanwezig. De grootte neemt af vanaf het moment dat een kind ongeveer acht jaar is. Aan weerszijde van de neusamandel begint de zogenaamde buis van Eustachius, de verbinding waardoor lucht van de neus-keelholte naar de oren gaat. Wanneer de neusamandel de hoeveelheid ziektekiemen niet meer aan kan, kan hij zelf ontstoken raken en zwelt dan op. Wanneer de neusamandel door een infectie of bacterie zo opzwelt dat de doorgang van de neus naar de keel en longen wordt geblokkeerd ontstaan er klachten.

Symptomen vergrote neusamandel

• Voortdurende (of een steeds terugkerende) verkoudheid (snotneus)
• Koorts
• Slecht slapen
• Snurken
• Veel door de mond ademen (wanneer dit lang aanhoudt kan er schade aan de tanden ontstaan)
• Herhaalde oorontstekingen (middenoorontsteking)

Is de keelamandel steeds in meer of mindere mate ontstoken dan kunnen ook de volgende klachten optreden:

• Moeheid
• Hangerigheid
• Slechter eten
• Slechte adem
• Opgezette lymfklieren in de hals

Wanneer de neusamandel zeer groot is kan die de ademhaling vermoeilijken waardoor een kind ’s nachts heel onrustig is en onregelmatig snurkt.

Eruit of niet?

Vroeger besloot de arts vrij snel om de keel- en neusamandelen van een kind te verwijderen. Nu zijn de artsen wat terughoudender omdat de amandelen wel degelijk een belangrijke functie hebben in het afweersysteem. Of de KNO-arts besluit tot een operatie hangt af van de ernst van de klachten (hoe ziek voelt het kind zich?) en van de frequentie van de klachten (heeft een kind wel 3 of 4 keer per jaar een kuur nodig om de klachten te bestrijden of verdwijnt de verkoudheid na een weekje zonder dat er medicijnen voorgeschreven hoeven te worden?). Hoe jonger een kind is hoe minder snel de arts zal besluiten tot een operatie, een minimumleeftijd is er echter niet.

De operatie

Wanneer alleen aan de neusamandel wordt geopereerd, spreekt men van een adenotomie. Bij de neusamandel is een volledige verwijdering niet mogelijk, alleen het middelste, meest verdikte gedeelte wordt weggenomen (gepeld). Dit gebeurt via de mond. De operatie duurt ongeveer vijftien minuten en het kind zal daarbij onder volledige narcose worden gebracht. Voor de operatie moet uw kind nuchter zijn. Wanneer de operatie vroeg in de ochtend plaats vindt mag het kind over het algemeen dezelfde dag nog naar huis. Na de operatie kan het kind wat pijn in de keel hebben. Vaak heeft het nog wat oud bloed in de neus en in de mond. Veel drinken, meteen nadat de narcose is uitgewerkt, is erg belangrijk.Voor kinderen die alleen aan de neusamandelen zijn geholpen, gelden verder geen speciale voorschriften. Natuurlijk is het wel verstandig om uw kind de eerste dag licht verteerbaar eten te geven in verband met de nawerking van de narcose.

Uw kind voorbereiden op de operatie

Wanneer uw kind oud genoeg is om het te begrijpen, is het verstandig om hem of haar eerlijk te vertellen wat er gaat gebeuren en hem/haar op een aantal dingen voor te bereiden. Vertel:

• Dat hij/zij onder narcose gebracht zal worden en wat dat betekent
• Dat de ingreep plaatsvindt in de operatiekamer en hoe die eruit ziet
• Dat in de operatiekamer de mensen speciale kleding, mutsen en monddoekjes dragen
• Dat hij/zij zich na de ingreep misselijk kan voelen en een beetje bloed uit zíjn/haar mond en neus komt
• Dat hij/zij na de ingreep pijn in de keel heeft maar dat die pijn minderwordt als hij/zij goed drinkt