Stimuleer je baby's ontwikkeling (0 - 2 maand)

Pasgeboren baby's enkel passief? Of kan je al wat spelletjes doen? Welk speelgoed hebben ze nodig? Hoe stimuleer je hun ontwikkeling? Lees hier hoe je heel concreet aan de slag kan met de allerkleinste baby's en geef ze misschien al een kleine voorsprong in het leven. Platte baby's worden ze ook wel eens genoemd, de allerkleinsten. Omdat ze niets anders lijken te kunnen en te doen dan plat blijven liggen. Bovendien slapen ze nog het overgrote deel van dag. Toch kan zelfs de pasgeborene al behoorlijk wat en kan je hem of haar hierin stimuleren. De hersenmogelijkheden van kleine kinderen (en dus ook baby's) zijn enorm. Door deze te stimuleren, komen de hersenen optimaal tot ontwikkeling.

Verbaal stimuleren

Praten

Het gehoor van een pasgeborene werkt prima. Het begrijpt alleen nog niet wat al die geluiden betekenen. Door het allerlei geluiden aan te bieden, kan het zijn hersens trainen om het te begrijpen. Praat daarom veel tegen je baby. Zeg steeds tijdens de verzorging wat je gaat doen en wat je aan het doen bent. Wens het kindje een goeiemorgen of goeiedag telkens het wakker wordt. Zeg dat je het aankleedt of verluiert. Benoem lichaamsdelen als je ze aanraakt. Zo leert het stilaan de link tussen woorden en hun betekenis.

Baby's zijn het best afgestemd op hoge geluiden. Bijna automatisch spreken we tegen baby's met een hogere stem. Dit is goed en trekt hun aandacht. Vorm echter correcte zinnen en correcte woorden, zodat het kindje de juiste klanken opvangt in de hersens.

Zingen

Ook zingen is een zeer goede stimulans voor een baby. Het is erg geruststellend en relaxerend. Bovendien leert het toonhoogtes en ritmes onderscheiden en krijgen de hersenen meer prikkels die het tot ontwikkeling zullen stimuleren.

Muziek

Zeker als er voor de geboorte al geregeld naar muziek geluisterd werd, zal het kindje tamelijk snel reageren op muziek door te kalmeren of in slaap te vallen. Muziek is een ideale manier om de mathematische functie van de hersenen te stimuleren. Het ritme bevat immers een duidelijke en complexe wiskundige regelmaat. Hoewel wordt beweerd dat vooral klassieke muziek de hersens zouden ontwikkelen, slaat dit wellicht op alle soorten muziek. Let er alleen op dat de muziek niet te luid staat om het gehoor van de baby niet te beschadigen.

Door steevast hetzelfde muziekspeelgoedje te laten afspelen bij het slapengaan, zal na verloop van tijd dit muziekje alleen al de slaap uitlokken.

Motorisch stimuleren

Door het lichaampje van je baby voorzichtig te bewegen zal het zich bewust worden van zijn/haar eigen lichaam en leren dat het kan bewegen. Bij het aan- en uitkleden en verzorgen van de baby is het goed om de baby geregeld op de zijde te draaien. Zo leert het de eerste stappen naar omrollen.

Hoofdje rechthouden
Omdat kinderen nu op de rug slapen (om wiegendood te vermijden), kunnen ze minder oefenen om hun hoofdje recht te houden. Daarom is het belangrijk telkens tijdens de verzorging de baby even op de buik te leggen. Draai de baby met het hoofdje naar je toe en zorg dat je op ooghoogte bent, zodat het niet weent uit frustratie. Leid de baby ook af met complimentjes, liedjes, vrolijke gezichten of speelgoed. Reeds na enkele dagen zie je vorderingen en is je baby beter in staat op de buik te liggen en merk je dat het hoofdje steeds verder en langer opgetild kan worden. Leg de armpjes/handjes naast het hoofdje, niet naast het lichaampje. Dat helpt de spierspanning in de romp op te bouwen. Blijft je baby met het gezichtje naar beneden liggen, dan is het aan te raden om je baby met de borstkas en armpjes over een kussen te leggen. Op die manier blijft het gezichtje vrij om te ademen en wordt er meer ondersteuning geboden aan de baby. Laat nooit je baby met je gezichtje naar beneden liggen om verstikking te vermijden !

Vanaf 2 maanden zal het kindje een zekere spierspanning in de nek beginnen opbouwen. Hiervoor moet het uiteraard de kans krijgen. Door het kindje op schoot rechtop te laten zitten, krijgt het de kans zelf het hoofdje op te tillen. In het begin zal de kin om de borst blijven liggen. Let wel op dat het hoofdje niet naar achteren kantelt en bescherm het tegen ongewenst opzij vallen.

Zodra de baby stilaan meer spierspanning kan opbouwen, kan je met behulp van speelgoed de baby zo ver te krijgen dat het het speelgoed volgt terwijl je dat steeds hoger in de lucht houdt. Je baby zal uiteindelijk zijn hoofdje proberen te laten volgen.

Eveneens handig is het zachtjes naar voor kantelen van je baby wanneer hij op schoot zit. Automatisch (en reflexmatig) probeert hij zijn hoofdje te tillen en oefent het de spieren. Herhaal de oefening verschillende keren per dag (telkens maar enkele seconden lang). De vorderingen zijn na enkele dagen al zichtbaar.

Vanaf 3 maanden kan het kindje ook in een Baby-Sitter (=uniek babystoeltje) van Bumbo geplaatst worden. Hiervoor moet je er wel zeker van zijn dat het hoofdje niet meer zomaar naar alle kanten valt. Dit stoeltje bevordert de spieropbouw van de baby en geeft het veel meer mogelijkheden om te leren spelen en deel te nemen aan het sociale leven binnen het gezin.

Omrollen

Door zelf het kindje steeds op de zij de draaien bij het verzorgen en het geregeld op de buik te leggen, bv. om de knoopjes achteraan dicht te maken, leert het kindje stilaan draaien. Vanuit ruglig op een matras of kussen, kan je kindje stimuleren tot rollen door het kussen aan een zijkant naar beneden te drukken. Je baby rolt nu vanzelf al op de zijde. Door een speelgoedje voor het hoofdje naar opzij te bewegen, wordt het ook gestimuleerd dit speelgoedje te volgen en probeert het stilaan spontaan te draaien.

Grove motoriek

Stimuleer arm- en beenbewegingen door gebruik te maken van spontane reflexen van de baby. Wanneer er druk in de handpalm is, zal de baby spontaan vuistjes maken. Stop dus een kleine (niet te zware) rammelaar in het handje van baby. Hij houdt de rammelaar vast door reflex en door toeval zal hij zijn arm bewegen. Na enige tijd legt hij het verband tussen het bewegen van de arm en het geluid van de rammelaar. Moedig de baby ook aan en uit blije geluiden als hij er 'per ongeluk' in slaagt de rammelaar te gebruiken.

Oefen je baby's totale lichaamshouding en spierspanning. Leg je baby hiervoor in ruglig op een matras of verzorgingskussen. Stop een vinger in beide handjes van de baby en de automatische grijpreflex zorgt dat je baby je vingers vasthoudt.
Praat tegen je baby en zeg wat jij en je baby doen: bv. "Hou mijn vinger maar vast, goed zo!".
Trek nu voorzichtig en traag de baby tot zithouding. Zeg bv. "Ga maar zitten"
Let op, eerst zal de baby zijn hoofdje nog niet mee omhoog trekken, maar na enkele seconden zie je de spierspanning opbouwen en het hoofdje volgt. Prijs je baby als je merkt dat het spierspanning opbouwt in het lijfje "Goed zo!"
Naarmate meer geoefend wordt, zal na enkele weken het hoofdje mooi recht gehouden worden. Je baby leert de juiste spiertonus opbouwen om naar zithouding te gaan en leert begrijpen dat je hem helpt met nieuwe houdingen. Dit is ook belangrijk naar volgende stappen, zoals rechtstaan en lopen.

Baby's trappelen automatisch met de beentjes. Dit deden ze al voor de geboorte in de baarmoeder. Door trappelborden aan het voeteinde van de baby te plaatsen, zal het geregeld per toeval hiertegen trappelen. Het leert echter snel dat het hierdoor de muziek van het trappelbord kan aanzetten. Speelgoedfabrikanten als Tiny Love en Fisher Price produceren dergelijke borden of matten.

Beweging

Bewegen van baby's bevordert hun ontwikkeling en hun gezondheid. Onderzoek met couveuzebaby's wijst uit dat baby's in bewegende couveuses gezonder en beter ontwikkeld zijn dan couveuze-baby's die het zonder beweging moeten stellen.

Een draagzak waarin de kleine baby op de buik wordt meegedragen zijn daarom een aanrader. Ze zorgen bovendien voor een betere band tussen de ouder en de baby. Ook buidelen, waarbij de naakte baby op de ontblote borst van vader of moeder wordt gelegd terwijl het gewiegd wordt, is zeer positief voor de ontwikkeling.

Ook het wiegen en zachtjes op en neer bewegen van je baby op de arm is erg positief. Ook voor de kalmerende werking en de goede invloed op het spijsverteringskanaal van de baby.

Taktiel stimuleren

Babymassage

De pasgeboren baby is zich nog niet bewust van het eigen lichaam. Het denkt nog steeds verbonden te zijn met de moeder. Door de grenzen van zijn of haar lichaampje te doen voelen, leert het stilaan dat het een individu is en ervaart het zijn eigen lichaam. Babymassage is daarom een perfecte manier om het lichaam te verkennen. Bovendien genieten zowel baby als verzorger van het ontspannend effect van de massage en bevordert het de band tussen je baby en jou.

Gebruik bij voorkeur pure amandelolie of massage-olie voor baby's van bv. Galenco (verkrijgbaar in de apotheek). Deze zijn niet alleen weinig vettig en goed absorberend, maar ze zijn ook goed voor baby's huidje en bij het warmwrijven tussen de handpalmen geeft deze olie snel een aangename wrijvingswarmte.

Kriebelen

Baby's houden van lichaamscontact en ervaren dit als erg aangenaam. Kriebel zachtjes met je vingers over het hele lichaampje. Begin bv. aan de voetjes en kriebel van daaruit over de beentjes naar het buikje, de armpjes, de handjes, de zijkant van romp over de schouder naar het gezichtje en de oortjes en tot slot over het hoofdje. Door hoge grappige geluidjes te maken tijdens het kriebelen, zal je baby kirren van plezier.

Trommelen op het buikje, aaien, wrijven, met een vinger over het lijfje bewegen, met de lippen blazen op de buik, knuffelen, ... het draagt allemaal bij tot een gezonde ontwikkeling van de lichaamsbeleving en zorgen bovendien voor een goed contact met de anderen.

Babyzwemmen

Babyzwemmen is een uitstekende manier om je baby te laten wennen aan lichaamsbeweging en om de grove motoriek te stimuleren. In principe kan babyzwemmen vanaf 2 weken en mits de baby gezond is (dus geen verkoudheid, diarree, enzoverder). Tot de leeftijd van 3 maanden moet het zwembadwater echter verwarmd zijn tot 36 à 37°C. Slechts weinige zwembaden verwarmen hun water tot deze temperaturen. Daarom wordt babyzwemmen pas aangeraden vanaf 3 maanden en dit ook nog steeds in speciaal verwarmde zwembaden.

Sociaal stimuleren

Het is belangrijk dat je baby contact leert leggen met de mensen om hem heen. Je baby moet nog leren dat de wereld met hem / haar communiceert en dat van je baby verwacht wordt dat het op zijn / haar beurt ook reageert. Als ouder probeer je de aandacht te trekken door oogcontact te maken, te praten, geluid te maken, te bewegen, speelgoed aan te bieden en nog zoveel meer.

Gezicht nabootsen

Maar vooral het nabootsen van de geluiden van je baby waarbij je gekke gezichten trekt is erg stimulerend, omdat dit voor de baby erg herkenbaar is. Enerzijds reflexmatig, maar anderzijds bewust gaat het nu ook de ouder nabootsen. Vooral de beweging van mond, maar ook van ogen wordt nagedaan. Het openen van de mond en de tong uitsteken leert je baby al erg snel. Samen met huilen legt het hiermee zijn eerste contact met anderen.

Lachen

Na enkele weken zal het toevallig ook zijn eerste glimlach vertonen. Door hierop zelf te reageren met veel lovende geluiden en opgewekte gezichten, zal het begrijpen dat dit "gewenst gedrag" is en vaker gaan lachen. Je baby kan rond 2 maanden zelfs gevraagd worden: "Lach eens" wanneer je zelf lacht of een lachend gezicht op een grote foto toont.

Babbelen

Je baby maakt rond 2 maand klanken die beginnen te lijken op "babbelen". Het is belangrijk om aandacht te schenken aan de klanken die je baby maakt. Zeg bv.: "Ben je aan het babbelen. Praat maar. Ja, zeg het maar. Vertel het maar aan mama." Op die manier leert de baby dat hij reactie krijgt op zijn pogingen tot het maken van klanken. Dit stimuleert het kind tot taalvorming en zal je baby sneller doen spreken.

Spelletjes

De meeste spelletjes voor heel kleine baby's maken gebruik van reflexen en leren op die manier proefondervindelijk dingen aan;

• rammelen met de rammelaar (zelf in de vuistjes steken)
• trappelen tegen een trappelplaat
• kijken en grabbelen naar speelgoed op een activity-mat
• knuffelen met kleine knuffelberen of een knuffeldoek
• kriebelspelletjes (zie hoger)
• kiekeboe
• gekke bekken trekken
• ...

Stimulerend speelgoed

• schommelstoel
• muziekmobieltje voor boven het bedje
• kleine pluchen knuffelbeer
• muziekbeertje
• draagzak
• trappelmat of -bord (bv. van Fisher Price of
• activity-mat (Tiny Love , Fisher Price)
• kleine rammelaar
• veilig speelgoed met verschillende textuur

Lees verder

• Stimuleer je baby's ontwikkeling prenataal
• Stimuleer je baby's ontwikkeling (0 - 2 maand)
• Stimuleer je baby's ontwikkeling (3 - 4 maand)