Meer kans op overgewicht bij kinderen die minder slapen
Kinderen krijgen op steeds jongere leeftijd overgewicht en obesitas en het aantal neemt steeds sneller toe. Uit een onderzoek van TNO blijkt dat 17% van de meisjes en 14% van de jongens overgewicht heeft. De piek is op 8-jarige leeftijd, bij 1 op de 4 meisjes en 1 op de 6 jongens is dan al sprake van overgewicht. Door een nieuw onderzoek blijkt dat er een relatie is tussen het aantal uren dat kinderen slapen en de kans op het ontwikkelen van overgewicht.
Overgewicht
Met overgewicht wordt bedoeld dat een kind te zwaar is en teveel lichaamsvet heeft. Het gewicht moet passen bij de lengte en leeftijd. Een kind dat bijvoorbeeld ouder of langer is, mag meer wegen dan een kind dat nog jong en klein is.
Een kind met overgewicht heeft vaak meer moeite om te bewegen en doet daarom minder snel mee aan spelletjes met leeftijdgenoten. Soms schamen ze zich of ze worden gepest waardoor ze zich eenzaam en onzeker kunnen voelen. Overgewicht vergroot de kans om op latere leeftijd een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, diabetes of gewrichtsklachten te krijgen.
Oorzaak
Het is bekend dat het ene kind sneller dik kan worden dan het andere. Een kleine rol hierbij speelt de erfelijkheid. De belangrijkste oorzaak is vaak te veel eten en te weinig bewegen. Als er meer wordt gegeten dan het lichaam nodig heeft, dan worden de voedingsstoffen in lichaamsvet omgezet. Een grote rol speelt een ongezond voedingspatroon zoals veel vet eten, snoep, chips en frisdrank en daarbij te weinig beweging doordat kinderen veel achter de computer of voor de televisie zitten en vaak met de auto naar school worden gebracht.
Verband slaapduur en kans op overgewicht
Verschillende studies hebben al eerder een verband aangetoond tussen de slaapduur en verhoogd lichaamsgewicht bij kinderen. Artsen weten echter niet hoe de interactie is tussen slaap en het lichaam, wat de oorzaak is en of dit gevolgen heeft.
Onderzoekers in Nieuw-Zeeland hebben recent onderzocht of verminderde slaap in verband gebracht kan worden met veranderingen in het lichaam en het risico op het ontwikkelen van overgewicht bij kinderen.
In een groep van 244 kinderen in de leeftijd van 3 tot 7 jaar oud, werden elke 6 maanden het gewicht, lengte, BMI (Body Mass Index) en het lichaamsvet gemeten. Op 3, 4 en 5-jarige leeftijd werden het slaapgedrag en de fysieke activiteiten gemeten (de kinderen droegen een apparaat die lichaamsbeweging vastlegde). Tevens werd door middel van een vragenlijst het voedingspatroon bijgehouden.
Andere factoren, zoals gewicht bij de geboorte, opleiding en inkomen moeder, BMI, roken tijdens de zwangerschap en etniciteit werden meegenomen in het onderzoek. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat dit een relatie kan hebben met de BMI bij kinderen.
De gemiddelde slaapduur bij kinderen op deze leeftijden is ongeveer 11 uur per dag. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat jonge kinderen die minder slapen een significant verhoogd risico hebben op een hogere BMI op een leeftijd van 7 jaar. Op 7-jarige leeftijd bedroeg het gemiddelde gewicht 25 kg en een gemiddelde BMI van 16,7. 28% van de meisjes en 22% van de jongens hadden een te hoge BMI (overgewicht).
Elk extra uur slaap per nacht op de leeftijd van 3 tot 5 jaar kan leiden tot een vermindering van het BMI met 0,49 en zelfs gemiddeld 61% minder risico op overgewicht of obesitas op 7-jarige leeftijd.
Minder slaap kan volgens de onderzoekers ook weer leiden tot een hogere inname van voedsel en invloed hebben op de energie waardoor minder wordt bewogen.
Effect op gezondheid
In een begeleidend redactioneel commentaar wordt deze zienswijze ondersteund door professor Francesco Cappuccio en Associate Professor Michelle Miller van de Universiteit van Warwick. Zij zeggen dat niet alleen overgewicht een rol speelt bij een langdurig gebrek aan slaap, maar dat dit ook andere effecten kan hebben voor de gezondheid op lange termijn.
Uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat te weinig slaap ook kan leiden tot concentratie-, geheugen- en gedragsproblemen. Het wordt aanbevolen om goede slaapgewoonten bij de kinderen te stimuleren.