Oorzaken en gevolgen van overgewicht bij kinderen

Overgewicht bij kinderen wordt vaak veroorzaakt door erfelijke aanleg, te veel of verkeerde voeding en te weinig beweging. Producten die veel suiker bevatten leveren snel energie maar daardoor stijgt de bloedsuikerspiegel en moet het lichaam harder werken om dit in balans te houden. Door de schommelende bloedsuikerspiegel blijft het lichaam een onverzadigd gevoel afgeven. Fruit, een groentesnack of vezelrijke producten geven langer een verzadigd gevoel en zijn dus heel geschikt als tussendoortje. Overgewicht kan ook lichamelijke en psychische klachten veroorzaken.

De bloedsuikerspiegel

Eten wordt o.a. omgezet in glucose (suikers). Dit komt in het bloed terecht. De bloedsuikerspiegel stijgt door het eten. Het lichaam reageert hierop en maakt insuline aan. Door de insuline kan bloedsuiker de lichaamscellen binnen komen om direct energie te kunnen leveren. Het stimuleert de opbouw van reserve-energie (in spieren en lever) en helpt bij het omzetten van bloedsuiker in lichaamsvet. (Dit is energie voor de lange termijn). De bloedsuiker daalt weer door de insuline. Door te veel verkeerde tussendoortjes zoals koek en snoep, die snel in het bloed terecht komen, moet het lichaam veel harder werken om de bloedsuikerspiegel in balans te houden. Door de grote schommelingen van de bloedsuikers in het bloed blijft het lichaam een onverzadigd gevoel afgeven. Vezelrijke voeding en fruit geven langer een verzadigd gevoel.

Bewust eten

Het is belangrijk om een kind rustig te laten zitten om te eten. Het leert zo om smaken bewust te beleven, goed te kauwen en om te luisteren naar het gevoel van trek hebben en van verzadiging. Goed kauwen op het eten is belangrijk omdat het eten dan beter smaakt, het sneller energie oplevert en het is goed voor de spijsvertering.

Drinken, wat is gezond?

Volle melkproducten bevatten ongezonde verzadigde vetten. Kies daarom bij voorkeur voor halfvolle melkproducten. Ranja, frisdrank en drinkyoghurt bevatten veel suikers, een goed alternatief is water.

Beweging tegen overgewicht

Bewegen is goed tegen overgewicht. Dit kan bijv. door te gaan sporten. Kinderen die niet van sport houden kunnen gaan wandelen, fietsen of buiten spelen. Het maakt niet uit wat ze doen, als ze maar in beweging komen. Ouders hebben ook hierin een voorbeeldfunctie. Stimuleer de kinderen om actief te bewegen.

Lichamelijke klachten bij overgewicht

Bij kinderen met overgewicht kunnen allerlei lichamelijke klachten ontstaan. Kinderen kunnen gewrichtsproblemen krijgen door overbelasting. Hierdoor kunnen ze last krijgen van hun knieën, benen, rug en voeten. Het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en artrose is verhoogd. Andere klachten die veel voorkomen bij kinderen met overgewicht zijn: hoofdpijn, kortademigheid, slaapstoornissen en huidinfecties.

Psychische problemen

Naast lichamelijke klachten kunnen kinderen ook last hebben van psychische klachten. Ze worden onzeker doordat ze vaker dan andere kinderen worden gepest en hebben daardoor minder zelfvertrouwen. Kinderen met overgewicht zijn vaker somber en soms zelfs depressief.

Een gezond gewicht

Breng het kind weer op een gezond gewicht door het eetpatroon aan te passen. Ga daarbij uit van drie hoofdmaaltijden op een dag. Biedt vezelrijke voeding aan. Geef naast deze maaltijden 2 a 3 keer een tussendoortje. Kies voor gezonde snacks zoals fruit, komkommer of een tomaatje en zorg daarbij voor afwisseling. Er mag af en toe ook wel gesnoept worden.

Gevarieerde voeding

Een gevarieerde voeding levert alle benodigde voedingsstoffen zoals: eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen.
Bij alle aangegeven hoeveelheden is uitgegaan van bereide en gare producten. Tussendoortjes mogen hier nog bij gegeven worden. De kleinste hoeveelheden gelden voor meisjes, de grootste voor jongens.

Kinderen van 0-4 jaar

• Meisjes hebben 1000-1100 kilocalorieën per dag nodig.
• Jongens hebben 1100-1200 kilocalorieën per dag nodig.

Voedingsmiddelen

• Brood – 1-3 sneetjes bruin of volkoren brood besmeerd met margarine of halvarine.
• Aardappels/rijst/pasta – 1-2 aardappels of 1-2 opscheplepels pasta of rijst.
• Groenten – 1-2 opscheplepels (100 gram)
• Fruit – 1-2 porties fruit
• Melkproducten – 2-3 bekertjes melk(producten) 3dl bij voorkeur halfvol of mager.
• Kaas – ½ plak kaas
• Vleeswaren – ½ plak vleeswaren
• Vlees – 50 gram gaar vlees of vleesvervanging
• Boter en margarine – 15 gram margarine of vloeibaar braadvet/olie voor de warme maaltijd
• Vocht - ½ - 1 liter vocht inclusief 3 dl melk

Kinderen van 4-8 jaar

• Meisjes hebben 1200-1500 kilocalorieën per dag nodig.
• Jongens hebben 1200-1600 kilocalorieën per dag nodig.

Voedingsmiddelen

• Brood – 3-5 sneetjes (volkoren) brood, crackers of beschuit.
• Aardappels/rijst/pasta – 2-3 aardappels of 2-3 lepels pasta, rijst of 100-150 gram peulvruchten
• Groenten – 3 opscheplepels groente (150 gram)
• Fruit – 2 porties (200 gram)
• Melkproducten – 300-600 ml melk(producten) ½ plak bij voorkeur 30+ kaas (10-20 gram)
• Vlees – 50-100 gram gaar vlees, ei, vis, vleeswaren of vleesvervangers.
• Boter en margarine – zachte margarine, vloeibare bak en braadproducten (15-35 gram)
• Vocht – 1-1,5 liter inclusief melkproducten.

Kinderen van 9-12 jaar

• Meisjes hebben 2100-2300 kilocalorieën per dag nodig.
• Jongens hebben 2200-2500 kilocalorieën per dag nodig.

Voedingsmiddelen

• Brood – 3-5 sneetjes (volkoren)brood, crackers, beschuit.
• Aardappels/rijst/pasta – 2-3 aardappels, 2-3 opscheplepels rijst, pasta, peulvruchten
• Groenten – 3 opscheplepels groenten 150 gram)
• Fruit – 2 porties fruit (200 gram)
• Melkproducten – 500-600 ml melk(producten) en 1 plak kaas (20 gram, 30+)
• Vlees – 50-100 gram gaar vlees en/of vleeswaren, vis, ei of vleesvervangers.
• Boter en margarine – halvarine, zachte margarine, vloeibare bak en braadproducten. (15 gram meisjes, 35 gram jongens.
• Vocht – 1-1,5 liter vocht inclusief melkproducten.

Kinderen van 12-20 jaar

• Meisjes hebben 2100-2500 kilocalorieën per dag nodig.
• Jongens hebben 2700-3300 kilocalorieën per dag nodig.

Voedingsmiddelen

• Brood – 5-7 sneetjes (volkoren)brood, crackers, beschuit.
• Aardappels/rijst/pasta 4-5 aardappels of opscheplepels rijst of pasta.
• Groenten – 200 gram, 4 groentelepels
• Fruit – 2 porties (200 gram)
• Melkproducten – 500 ml melkproducten en 1 plak kaas
• Vlees – 100-120 gram gaar vlees of vleeswaren, vis, ei of vleesvervangers.
• Boter en margarine – halvarine/ zachte margarine, vloeibare bak en braadproducten (20-30 gram.
• Vocht – 1,5 liter vocht inclusief melk.