Beweging maakt kinderen slimmer

Bewegen maakt kinderen slimmer. De cognitieve vaardigheden van kinderen verbeteren aanzienlijk door dagelijkse beweging. Ook verbetert het probleemoplossend vermogen, geestelijk welzijn en impulsbeheersing. Kinderen die in hun jeugd veel bewegen, zijn dus cognitief slimmer en investeren (onbewust) in hun toekomst. Wanneer kinderen veel bewegen,worden verbindingen die belangrijk zijn voor de leerprestaties, in het kinderbrein soepeler gelegd.

Betere cognitieve vaardigheden door veel beweging

Schoolprestaties van kinderen verbeteren aanzienlijk als zij veel bewegen. Lichaamsbeweging en cognitieve inspanning doen een beroep op dezelfde circuits in het brein. Het gaat om dezelfde neurale systemen. Gedacht werd dat verbindingen tussen hersengebieden alleen bedoeld waren voor processen betreffende het geheugen, maar het blijkt dat deze verbindingen ook belangrijk zijn voor motorische processen. Lichaamsbeweging brengt het brein in conditie, verbetert de cognitie. Cognitie is de mentale activiteit die leervermogen, denken, kennen, waarnemen, geheugen en probleemoplossend vermogen omvat.

Het kinderbrein is te beïnvloeden

John Ratey, hoogleraar psychologie schrijft in zijn boek (Fit!) dat het brein te beïnvloeden is door te bewegen, doordat beweging het leervermogen en geheugen verbetert en heilzaam is bij allerlei psychische klachten. Helaas neemt de activiteit onder kinderen de laatste jaren alleen maar meer af. Een gemiddeld kind brengt 6 uur per dag achter televisie of computer door. De toekomst van de kinderen qua studie en baan, is te beïnvloeden wanneer zij nog jong zijn, geheel tegen het bekende spreekwoord in: 'als je voor een dubbeltje geboren bent, word je nooit een kwartje.' Aandacht en concentratie van leerlingen verbeteren wanneer zij extra lichamelijke inspanningen verrichten tijdens de basisschoolperiode. En zo hebben zij ook betere schoolprestaties dan passievere klasgenoten.

Bewegen maakt kinderen slimmer

Ook hoogleraar en professor psychologie Scherder zegt dat bewegen slimmer maakt. Sporten zorgt voor een betere doorbloeding van het brein. De doorbloeding van de witte stof verbetert. De witte stof, dat houdt in: de verbindingen in de hersenen die zorgen voor de verwerking van informatie en signalen. Voor betere leerprestaties is het dus belangrijk om de doorbloeding van deze stof goed op peil te houden. Want door middel van lichaamsbeweging leggen kinderen, en ook jongeren, hun cognitieve reserve aan. De verbindingen in de prefrontale cortex ontwikkelen door beweging, tot het 25e levensjaar. Dit betekent dat een kind een uitdagende omgeving nodig heeft. Een omgeving waarin gesport wordt en het liefst ook gemusiceerd wordt, zorgt voor meer vertakkingen in het kinderbrein. En door deze cognitieve reserve die wordt opgebouwd, investeert het kind onbewust in de toekomst en in het levensgeluk. Het is de verrijking, door een verrijkte omgeving, die het verschil kan maken tussen bijvoorbeeld havo en vwo. Een druk schema bij kinderen, is geen probleem, mits ze plezier hebben en houden in wat ze doen. De nadruk kan dus beter niet gelegd worden op presteren, maar op een leuke vrijetijdsbesteding waaraan het kind vreugde beleeft.

Beweging gunstig voor kinderbrein

Het is de prefrontale cortex waar alles om draait de eerste 25 jaar van iemands leven. Maar ook zeker nog na het 25e levensjaar, eigenlijk tot het graf. Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie en hoogleraar bewegingswetenschappen, zegt hierover dat de prefrontale cortex verantwoordelijk is voor het beheersen van de allerhoogste cognitieve functies die onze zelfstandigheid bepalen. "Te denken valt hierbij aan remming. Remmend vermogen is voor de motoriek essentieel. Je ziet bijvoorbeeld dat de motoriek van iemand die een herseninfarct gehad heeft ongeremd wordt. Remming is ook essentieel voor ons gedrag. Kijk naar voetbalhooligans. Als er iemand met een zittinkje begint te gooien, gaat de rest van het vak meedoen. En remming heeft ook alles te maken met geheugenprocessen. Als iemand minder kan remmen, wordt alles in de omgeving even belangrijk. Je ziet dat bij dementerende ouderen, die daardoor angstig worden, maar je ziet het ook bij kinderen met ADHD." De prefrontale cortex is ook belangrijk voor de impulsbeheersing, het probleemoplossend vermogen en het sociale gedrag van jongeren en ouderen.

Het percentage kinderen in Nederland met overgewicht stijgt, doch dit mag niet de enige reden zijn dat lichaamsbeweging onder kinderen gestimuleerd wordt. Niet alleen zijn goede leerprestaties een belangrijk motief, maar ook door het aanleggen van de cognitieve reserves in de eerste 25 jaar wordt alzheimer op latere leeftijd geremd.

Een kind dat sport heeft betere cijfers

De verbindingen tussen de hersencellen en hersenen worden dus optimaal gelegd, doordat door de toename van zuurstof door bewegen, er meer bloed vloeit naar de hersenen en de witte stof verbetert. Het bewegen doet ook eventueel stressniveau of prikkelbaarheid dalen, en een kind dat zich goed voelt, functioneert vanzelfsprekend ook beter. Daarbij komt nog dat sporten in groepsverband bevorderlijk is voor kinderen betreffende sociale vaardigheden (samenwerken, luisteren naar regels, luisteren naar sport- en spel uitleg). Dit komt ze in de klas ten goede qua omgangsvormen, maar ook omdat ze zich gewoon beter kunnen concentreren. Balans tussen sport en school is dus belangrijk, ook voor pubers. Alleen maar huiswerk maken is dus niet bevorderlijk voor de leerprestaties. Wie sport heeft een beter rapport. Dat geldt ook voor pubers, omdat de ontwikkeling van het leggen van belangrijkere verbindingen tussen hersenen wat verantwoordelijk is voor de cognitieve reserves, doorgaat tot het 25e levensjaar. Zo doen pubers in de leeftijd van 13 á 14 jaar het beter in spelling, lezen en wiskunde wanneer zij anderhalf uur extra beweging per week krijgen.

Ook Herman Van Driessche, directeur van de Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS) weet dit. Hij zegt: ‘Wij horen vaak dat kinderen geconcentreerder zijn in de les wanneer ze net hebben kunnen bewegen. Wie uren aan een stuk stilzit wordt loom en kan zijn aandacht er niet meer bijhouden. Een bewegingstussendoortje biedt daarvoor een goede oplossing: tussen de lessen door doen de kinderen enkele oefeningen en ze zijn meteen weer opgeladen voor het volgende uur. Ook ouders moeten beseffen dat het verkeerd is om kinderen constant achter de boeken te houden. Ik liet mijn kinderen tijdens hun examens na ieder studeeruur ook vijf minuten los in de tuin. Dan lukte het leren veel beter.'