Luchtverontreiniging in huis

Je woning gezond houden wil zeggen dat je nadenkt over eenvoudige zaken als de lucht die je inademt. Is die wel zuiver? En is het voldoende om je huis regelmatig te ventileren en vochtvrij te houden?

Binnen en buiten

Bronnen van vervuiling buiten het huis zijn duidelijk aan te wijzen. Uitlaatgassen van auto´s en fabrieken zijn bijvoorbeeld vaak zichtbaar en je kunt ze soms zelfs ruiken. We zijn geneigd te denken dat de lucht in onze huizen zuiver en schoon is, maar onze huizen zijn veranderd. We zien steeds meer dubbele beglazing in plaats van tochtige ramen en deuren. We sluiten het huis af met tochtstrippen en isolatiemateriaal om energie te besparen. De centrale verwarming is in de plaats gekomen van open haarden, die uit zichzelf een luchtstroom creëren omdat ze voortdurend verse lucht het huis in zuigen.

Uitgassen

Samen met het feit dat mensen in geïndustrialiseerde landen tot 90% van hun tijd in huis doorbrengen, betekent dit dat we steeds afhankelijker zijn van kwaliteit van de lucht in onze huizen. In veel huizen wordt de lucht ook niet regelmatig vermengd met lucht van buiten, of die nu vers is of via de airconditioning. Bovendien zijn de materialen die we tegenwoordig voor meubels en decoratie gebruiken niet altijd zo schoon als we denken. Veel stoffen stoten gasachtige moleculen uit tijdens een proces dat uitgassen wordt genoemd. Hoewel sommige van deze moleculen alleen vrijkomen bij bijvoorbeeld het leggen van vloerbedekking, blijven andere stoffen nog jarenlang gassen uitstoten, zoals lijm in meubels van spaanplaat of schuim. Parallel aan deze verandering in de chemische omgeving van onze huizen zien we een toename van een aantal ziekten en lichamelijke gesteldheden bij mensen zoals allergische reacties, gevoeligheid voor chemische stoffen en het chronisch vermoeidheidssyndroom. Onder het grote aantal mogelijke bronnen van luchtverontreiniging in huis vallen sigarettenrook, rookgassen van verbranding, biologische luchtverontreiniging, vluchtige organische stoffen en een aantal andere chemische verontreinigende stoffen, zoals zware metalen en asbest.

Tabaksrook

Tabaksrook is een complex mengsel van meer dan 4000 chemische stoffen. Roken in huis kan leiden tot neusverkoudheid, keelontsteking, hardnekkige hoest, hoofdpijn, kortademigheid en irritatie van het bindvlies. Bovendien kan het de ademhaling bemoeilijken. Kinderen en vooral baby´s zijn bijzonder kwetsbaar voor problemen die ontstaan door tabaksrook. Ze kunnen last krijgen van astma of een bestaande astmatische aandoening kan ernstiger en moeilijker te beheersen worden. Meer ventilatie helpt, maar haalt de gezondheidsrisico´s van tabaksrook niet weg. Sommige luchtverversingsapparaten verwijderen bepaalde deeltjes in tabaksrook, maar de gasachtige verontreinigende stoffen kunnen ze niet weghalen.

Gassen van verbranding

Bij de verbranding van brandstof voor warmte of licht ontstaan rookgassen, zoals koolmonoxide, stikstof, zwaveldioxide, roet, formaldehyde en koolwaterstoffen zoals butaan, propaan en benzeen. Sommige van deze rookgassen, zoals koolmonoxide, zijn vooral gevaarlijk voor oudere mensen, de groeiende foetus en mensen met hart- en longkwalen. In hoge concentraties kunnen deze stoffen zelfs dodelijk zijn. De verschijnselen van koolmonoxidevergiftiging doen soms denken aan een griepaanval. Andere gasvormige verontreinigende stoffen kunnen een groot aantal symptomen veroorzaken, zoals duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, hartkloppingen, kortademigheid, hardnekkige hoest en irritatie van de ogen en de bovenste luchtwegen. Verbrandingsstoffen kunnen een astma-aanval oproepen.

Biologische verontreiniging

Als wetenschappers praten over biologische luchtverontreiniging, hebben ze het over de virussen en bacteriën die worden overgedragen door dierlijke en menselijke bewoners van huizen. Een hoog vochtgehalte bevordert de voortplanting van huisstofmijt en vele andere schimmels. Het vormt vooral een probleem na een overstroming, of als de vloerbedekking steeds vochtig is, en in slecht geventileerde badkamers en keukens. Bovendien produceert een aantal huishoudelijke apparaten ook vocht, en creëert daarmee ideale omstandigheden voor bacteriën en schimmels. Bacteriën nestelen zich ook graag in bepaalde onderdelen van verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsystemen. Andere plekken waar ze graag vertoeven, zijn luchtbevochtigingsystemen of koelspiralen. Biologische verontreiniging kan infecties, hypergevoeligheid en vergiftigingsverschijnselen veroorzaken. De legionairsziekte is een ziekte die in verband wordt gebracht met luchtverontreiniging in huis. Het wordt veroorzaakt door de bacterie Legionella pneumophila, die vooral in koelsystemen en whirlpoolbaden voorkomt. Andere ziekten die in verband worden gebracht met slechte luchtkwaliteit zijn tuberculose en luchtbevochtigerkoorts, een griepachtige ziekte veroorzaakt door biologische gifstoffen en die dezelfde verschijnselen geeft als iemand die wordt blootgesteld aan amoebe, bacteriën en schimmels in bevochtigingreservoirs, airconditioning en aquaria. Belangrijke schuldigen voor allergische reacties zijn schimmels, stofmijt, kakkerlakken, knaagdieren, vogels, katten en honden, maar ook meubelvullingen van natuurlijk materiaal als vogelveren en de plantaardige vezel kapok.