Zes gevolgen van een slaaptekort

Slapen is even belangrijk als gezond eten en voldoende bewegen. Zes uur per nacht slapen is onvoldoende. Toch slapen vele mensen slechts zes uur per nacht, gezien het drukke leefpatroon. Optimaal wordt er gestreefd naar gemiddeld acht uur slaap per nacht. Indien je minder slaapt, dan bestaat de kans dat je een slaaptekort gaat opbouwen. Een slaaptekort uit zich niet enkel in een slecht ochtendhumeur, maar heeft op termijn ook nog belangrijkere en ingrijpendere gevolgen op gebied van je gezondheid. In je slaap spelen zich tal van hormonale en stofwisselingsprocessen af die nodig zijn om je lichaam goed te laten functioneren. Onderschat dus nooit het belang van een goede nachtrust, anders zal je heel snel te maken krijgen met de gevolgen van een slaaptekort.

Hoe evolueer je naar een slaaptekort?

Een slaaptekort opbouwen gebeurt heel geleidelijk. Slapen is minstens even belangrijk als een gezonde voeding of genoeg beweging. Slaapexperten adviseren om gemiddeld acht uur slaap per nacht na te streven. Indien je dit niet doet, dan wordt de kans groter op een chronisch slaaptekort. Even tussendoor rusten kan je niet vergelijken met een verkwikkende nachtrust. Slapen gaat immers veel verder dan de gewone rusttoestand. Terwijl je slaapt zijn het bewustzijn en de zintuigen uitgeschakeld en reageer je niet op prikkels van buitenaf. Je lichaam is nu in volledige rust.

Tijdens de diepe slaap (REM-slaap) begint je lichaam aan zijn herstelkuur en komen het afweersysteem, het centraal zenuwstelsel en de weefsels tot rust. De fase van diepe slaap is dus heel erg belangrijk voor de recuperatie. Een enkele slapeloze nacht kan heus geen kwaad, maar een chronisch slaaptekort kan wel degelijk een grote invloed hebben op je gezondheid. Bij te weinig slaap herstelt je lichaam lichamelijk en psychisch onvoldoende. Genoeg slapen is dus heel belangrijk voor een gezond leven.

Gevolgen van een slaaptekort

Meer kans op ongelukken

10 tot 15% van de verkeersongevallen heeft als oorzaak vermoeidheid bij de bestuurder van het voertuig. Indien je moe bent, dan neemt je concentratie af en wordt het reactievermogen veel trager. De informatie rondom je wordt veel minder snel verwerkt waardoor je een grotere kans hebt op een verkeersongeval. Vermoeidheid kan een chauffeur heel erg slecht doen rijden. De rijstroken worden gemakkelijker overschreden en er zijn grotere stuurcorrecties. Als de auto die voor je uitrijdt heel plots remt, dan zal je bij grote vermoeidheid deze minder snel opmerken. Bij lange verplaatsingen (vakantie) wordt dan ook aangeraden om na twee uur rijden een kwartiertje te stoppen om even te ontspannen.

Grote kans op gezondheidsproblemen

Mensen die heel weinig slapen hebben een grotere kans op andere gezondheidsproblemen. Slaapstoornissen en een chronisch slaaptekort kunnen eventueel leiden tot hartfalen, onregelmatige hartslag, hoge bloeddruk, een beroerte of een hartaanval. Je doet er dus goed aan om voldoende rust te nemen om het risico op deze gezondheidsproblemen fors te verminderen.

Slaaptekort kan leiden tot depressie
Mensen die lange tijd slecht slapen, lopen meer risico tot het ontwikkelen van depressieve klachten. Van één nachtje slecht slapen kan je wat somberder klinken. Dit heeft echter niets te maken met een mogelijke depressie. Bovendien word je humeur wel weer beter na een goede nachtrust. Depressie en slaapproblemen gaan wel vaker hand in hand. Veel mensen met een depressie slapen slecht.

Moeilijker studeren

Instuderen en verwerken van leerstof is quasi-onmogelijk zonder een goede nachtrust. Indien je moe bent, dan kan je minder goed nadenken. Je bent ook minder alert en je concentratie zal een stuk slechter zijn. De mate om probleemoplossend te denken neemt ook af naarmate je vermoeider wordt. Slaap heb je ook nodig om indrukken en informatie van overdag te verwerken. Zorg ook voor voldoende nachtrust tijdens de examentijd. Je hersenen moeten de tijd hebben om leerstof te verwerken. Een goed slaappatroon tijdens de studietijd is dus van uiterst groot belang.

Toename van gewicht

Het risico op overgewicht wordt groter naarmate men minder slaapt. Ook wordt afvallen moeilijker bij weinig nachtrust. De oorzaak hiervan ligt bij de aanmaak van het hormoon ghereline, dat de eetlust opwekt. Indien je weinig slaapt zal je eetlust dus aangewakkerd worden. Bij weinig slaap produceer je ook minder leptine-hormoon, waardoor je meer trek krijgt. Weinig slapen wil ook zeggen dat je minder zin hebt om te bewegen (vermoeidheid) en dat je meer zin krijgt in vetrijk en energierijk voedsel.

Veroudering van de huid

Aanhoudend slaapgebrek kan op termijn leiden tot huidveroudering. Dit vertaalt zich in meer rimpels, donkere kringen onder de ogen en een doffere huid. Bij weinig slaap maken je bijnieren meer cortisol aan. Cortisol heeft een aantal negatieve effecten op de huid. Het vermindert de productie van hyaluronzuur, waardoor de huid droger wordt.

Tips voor een optimale nachtrust

• Doe geen middagdutjes: mensen die overdag even slapen gooien hun slaapritme in de war, wat dan weer de kwaliteit van je nachtrust doet afnemen.
• Laat je problemen uit je bed: laat het werk los en ga ontspannen slapen. Leg desnoods een to-do lijstje aan, zodat je de volgende dag zeker niets vergeet.
• Geen alcohol: alcohol zorgt ervoor dat je minder diep slaapt en bijgevolg je dus minder fris en monter wakker wordt. Dezelfde regel is er voor nicotine en cafeïne.
• Maak de slaapkamer donker: in een donkere slaapkamer val je sneller in slaap. Teveel licht in de kamer zorgt ervoor dat je langer wakker blijft.
• Werk aan een vast slaapritme: breng een vast ritme in je slaap. Ga bijvoorbeeld steeds op hetzelfde uur slapen of doe elke avond opnieuw dezelfde handelingen vooraleer je gaat slapen.