Hoe red ik mijn relatie?

Effectief en constructief met elkaar communiceren. Voor veel mensen is het moeilijk, zeker in een relatie. Gewoontes slijten er gemakkelijk in waardoor communicatieproblemen kunnen leiden tot een relatiebreuk. Er zijn echter manieren om nader tot elkaar te komen. Dit zijn beproefde technieken uit de relatietherapie. Ze helpen schadelijke interactiepatronen te doorbreken. De Amerikaanse onderzoeker John Gottman heeft in een serie experimenten de schadelijke effecten van dergelijke destructieve interactiepatronen vastgesteld. Hierbij kwamen twee belangrijke bevindingen naar boven:

• Vrouwen raken over het algemeen sneller in een toestand van grote fysiologische opwinding dan mannen, en komen er ook sneller weer uit. Een deel van de problemen in conflicten hebben met deze discrepantie te maken.
• Boosheid uiten is geen slechte zaak. Destructieve omgangsmanieren zoals minachting, in de verdediging drukken, verwijten uiten, echter wel.

Een aantal grondregels om de communicatie tussen partners te verbeteren

Gezinsleden moeten vaardigheden leren om in het algemeen, en speciaal met betrekking tot onenigheden, op een constructieve wijze met elkaar om te gaan. Hierna volgt een aantal regels die mensen kunnen aanhouden waardoor zij leren verwachtingen en kritiekpunten ten opzichte van elkaar dusdanig te formuleren dat zij beter in staat zijn op elkaar in te gaan en er minder voedsel is voor escalerende conflicten.

Uit kritiek op positieve wijze en stop met verwijten

Er wordt gewezen op de destructieve gevolgen van negatief geformuleerde kritiek. De noodzaak wordt beklemd van het combineren van kritiek met het geven van alternatieven. Wie er gelijk heeft maakt niet uit verder. Het gaat om het uiten van wensen in plaats van het hameren op rechten. Het doel wordt dan misschien bereikt.

Wees concreet en vermijd vaagheid

Het specificeren van wensen en problemen zorgt er voor dat mensen weten waar ze aan moeten werken en wat er van hen verwacht wordt. Hierdoor kan de partner adequater reageren. Ook voor de vragende partij is het goed om concreet te weten wat hij of zij nou precies wilt. Doorvragen en mensen vragen expliciet te zijn en algemene termen te voorkomen is de hoofdtaak van de therapeut.

Vermijd breedsprakigheid

Het houden van ellendelange monologen kan een gezinslid behoorlijk wanhopig maken. Vaak kan op een beknopte wijze meer resultaat worden bereikt.

Maak geen misbruik van een foutje in het betoog van de ander

Dit is een veelvoorkomende truc. Het is belangrijk om te vermijden dat er over kleinigheden wordt gedebatteerd waardoor er niet toegekomen wordt aan het daadwerkelijke onderwerp van strijd, het achterliggende probleem.

Misbruik het verleden niet

Men kan de boodschap van de ander teniet doen door het verleden van stal te halen. Gebeurtenissen uit het verleden worden gebruikt om aan te tonen dat beweringen, vragen of andere boodschappen van de ander onterecht zijn. Dit leidt af van wat de ander van je wilt. Het vastpinnen van de ander op eerder gedane uitspraken of gedragingen kan ook op een andere manier destructief zijn. Je kan bijvoorbeeld bij voorbaat al verwachten dat iemand faalt en zo een selffulfilling prophecy in gang zetten. Het verleden moet echter niet vermeden worden, er moet alleen geen misbruik van worden gemaakt.

Laat de omdraaitruc achterwege

Dit kan namelijk een irrelevant argument opleveren en afleiden van de behoeftevraag die de ander stelt.

Stel geen vragen die beweringen zijn; de waarom-vraag

Men moet geen vragen stellen die geen vragen zijn maar verkapte beweringen. De vraagsteller is niet echt geïnteresseerd in het antwoord maar probeert de ander in de verdediging te dwingen. Ook zal de ander de verwijten proberen te ontzenuwen. Het gesprek escaleert dan, er volgen weer tegenverwijten. De nadruk moet leggen op het hoe het beter kan gaan en niet op het waarom van eerder gedrag. Vraag alleen een waarom-vraag als je geneigd bent het antwoord erop serieus te nemen. Gebruik het niet als aanval.

Vermijd verhullend taalgebruik

Om verschillende redenen willen of durven cliënten niet altijd rechtstreeks te zeggen wat ze vinden en wat ze willen. Er worden woorden als ‘misschien’, ‘iemand’, ‘men’, ‘de ander’ en ‘mogelijk’ gebruikt. Het is allemaal indirect taalgebruik. Angst of agressie kunnen motieven zijn. Kleine interventies om iemand na te laten denken wat hij van iets vind kunnen helpen.

Spreek voor jezelf en verschuil je niet achter de ander

Je doet net alsof je iemand anders zijn bestwil nastreeft.

Doe niet alsof je de gedachten van de ander beter kent dan diegene zelf

Je doet aan gedachtelezen. Je vult dingen voor de ander in. Het is ook verwachten dat iemand wel weet wat er in je omgaat. Dit is een onmogelijke opgave.

Weg met negatieve etiketten

Het is iemand anders uitmaken voor een bepaald iets: ‘eikel’, ‘schoft’.

Vermijd de woorden ‘altijd’ en ‘nooit’

Als iemand deze termen gebruikt valt er niet echt zinnig op te reageren. Als iemand iets toch altijd doet, wat kan hij er dan nog verder aan doen? Het is een veroordeling for life.

Poneer een mening niet als een feit

Je zegt dat wetenschappelijk onderzoek iets heeft aangetoond of dat je ergens iets hebt gelezen waarbij het eigenlijk zou moeten gaan om wat jij vind of wilt.

Je mag best in de rede vallen mits..
De rigiditeit van degenen die wachten tot iedereen is uitgesproken vormt vaak een belemmering voor anderen. Die kunnen niet meer onbekommerd praten. Je kan coöperatief en niet-coöperatief in de rede vallen.

Wacht op het goede moment

Als je iets te vertellen hebt wat voor de ander confronterend is kan je het beste een goed moment uitkiezen om zoiets te vertellen. Als iemand je boos maakt kan het verstandig zijn om niet meteen te reageren. Het is beter een mentale notitie te maken en er later op terug te komen.

Excuses maken is een kracht, geen zwaktebod

Het kan helend zijn om je eigen fouten in te zien en dit kenbaar te maken. Het maakt je juist sterk als je je eigen fouten kan toegeven.

Gebruik humor niet als wapen

Het wordt een probleem wanneer de geestige figuur zijn humor gebruikt om het onderwerp te omzeilen, om te scoren, de ander schaakmat te zetten of om de ander te ridiculiseren.

Vermijd ‘the incomplete transaction’

Dit gebeurt wanneer gezinsleden zich zo ondergesneeuwd voelen dat ze de boel gaan saboteren. Het is beter om het andere gezinsleden op een open manier te confronteren met wat je vindt en wilt.

Lees verder

• Verliefd op een getrouwde man: wat nu?
• Afwijzing in de liefde: hoe ga je er mee om?