Spiritualiteit in al zijn aspecten
Spiritualiteit is een groot begrip. Een aantal mensen denken dat het alles met godsdienst te maken heeft. Er zijn ook mensen die spiritualiteit met zweverigheid associëren. Zo simpel, is dit beladen woord echter niet te omschrijven. Spiritualiteit omvat vele aspecten van verschillende religies, maar ook van filosofieën en levenswijzen. Er is zelfs een verschil tussen oosterse en moderne spiritualiteit.
Als je de definitie van spiritualiteit opzoekt, krijg je volgens de ‘Online Encyclopedie’ acht definities
- Geestelijk wezen, onstoffelijkheid, onlichamelijkheid, 2. Geestelijke levenshouding; bijzondere vorm van vroomheid bij verschillende kloosterorden
- Onlichamelijkheid, onstoffelijkheid
- Het geestelijk fijnstoffelijke werkgebied dat zich bezighoudt met het pure bewustzijn. Het is de relatie tussen wat gedacht, gevoeld, geweten en ervaren wordt ofwel het bewustwordingsproces van een wereld die wij zelf geschapen hebben en herscheppen.
- Geestelijke levenshouding, geestelijk bestaan
- De richting en inrichting van je leven met een intuïtieve levensstijl
- Het geheel van mentale activiteiten en processen waardoor wij bewuster worden van de dieperliggende, niet-direct waarneembare maar toch heel belangrijke aspecten van de werkelijkheid.
- 1) Innerlijk geestesleven en 2) Zielenleven
- ‘Spiritualiteit’ heeft in de breedste zin te maken met zaken die de geest (Latijn spiritus) betreffen. Het woord wordt op vele manieren gebruikt en kan te maken hebben met religie of bovennatuurlijke krachten, maar de nadruk ligt op de persoonlijke innerlijke ervaring.
Zoals je kunt zien is spiritualiteit een heel wijd begrip. Het omvat zowel religie als het innerlijk bewustzijn. De vroegmoderne betekenis van ‘spiritualiteit’, die stamt uit de 17e en 18e eeuw, maakte onderscheid tussen hogere en lagere vormen. Ook werd het woord geassocieerd met contemplatieve spiritualiteit. Wat zoveel betekend als; beschouwende, bespiegelende spiritualiteit en dit wil zeggen dat men de geest leegmaakt en geestelijk in contact komt met naar wat men foutief meent God te zijn. Daardoor krijgt het woord een negatieve betekenis. Religie en spiritualiteit waren nog nauw met elkaar verbonden.
Moderne spiritualiteit
Pas na de tweede wereldoorlog, werden spiritualiteit en religie los van elkaar gekoppeld. Spiritualiteit kreeg een andere betekenis waarin psychologie en mystiek werden vermengd. Iemands persoonlijke, innerlijke beleving werd een belangrijk onderdeel van spiritualiteit. Spiritualiteit werd niet meer als een verzameling doctrines (leringen die als autoriteit wordt erkend door een religie, ideologie of andere organisatie) gezien. Er kwam meer openheid voor andere en nieuwere ideeën.
Oosterse spiritualiteit
In het Oosten kent men verschillende stromingen van spiritualiteit:
- Soefisme: Deze vorm van spiritualiteit geloofd dat de Koran en de strikte regels van de sharia uiterlijke regels zijn. Volgens hen bestaan er diverse stadia van ‘innerlijke’ nabijheid tot God. Bekende Soefi’s zijn de dansende derwisjen uit Turkije.
- Jaïnisme: Beter bekend als jain dharma, is een oude Indiase religie die al sinds 599 – 527 v. Chr. als onafhankelijk geloof en filosofie geldt. Deze religie heeft bijgedragen tot het geweldloze Indiase onafhankelijkheidsstreven van Mahatma Gandhi.
- Vaishnavisme: is een godsdienst in het hindoeïsme, waarin Vishnoe of een van zijn incarnaties wordt vereerd als de hoogste God.
- Hare Krishna-beweging: Deze beweging werd in 1966 gesticht in New York door Swami Praphupada. Het is een beweging binnen het vaishnavisme en het hindoeïsme.
- Bhagavad gita: Letterlijk betekent het ‘Lied van de Heer’ en het vormt een onderdeel van een zeer omvangrijk episch gedicht. Dit gedicht heet de Mahabharata (Groot India) en is een boek, geschreven door de wijze Vyasadeva. Dit boek speelt een grote rol in het hindoeïsme.
- Sikhisme: Een godsdienst die in noordelijk India ontstond aan het begin van de 16e eeuw. De basisgedachten zijn, één God, gelijkheid, rechtvaardigheid en vrijheid voor iedereen. Zij accepteert het bestaan van alle geloven en tolereert geen onderdrukking of vooroordelen op basis van godsdienst, kleur, ras of sekse.
- Taoïsme: is een Chinese filosofie en religieuze stroming. Tao betekent letterlijk, ‘weg-doelgericht-gaan’.
- Zen: is een Japanse variant van een vorm van boeddhisme die sterk de nadruk legt op concentratie-meditatie. Hierdoor verkrijgt men inzicht in de eigen ware aard om zo de weg te openen naar een bevrijde manier van leven.
- Meditatie: is een vorm van spirituele oefening. Heel veel geloofsstromingen en religies kennen meditatie. Pas in de 20e eeuw kwam er in het westen hernieuwde belangstelling voor bewustzijnsverruiming door meditatie. Vooral uit het hindoeïsme en het boeddhisme is meditatie tegenwoordig bekend.
Moderne spiritualiteit
In de moderne spiritualiteit kent men ook verschillende stromingen van spiritualiteit:
- New age: Dit is eigenlijk een verzamelnaam voor een breed aantal esoterische filosofieën, occulte wetenschappen, nieuwe religies, alternatieve therapieën en alternatieve leefwijzen. Vanaf de tweede helft van de jaren zestig van de twintigste eeuw is ‘New age’ populair geworden.
- Druïcca: is een van de nieuwere tradities en is een verbondenheid tussen Druïdisme en Wicca.
- Wicca: Dit is de belangrijkste neoheidense natuurreligie. In 1954 werd het populair door Gerald Gardner die het, ‘hekserij’ of ‘heksencultus’ noemde. Haar aanhangers werden Wicca’s. Het is een soort van georganiseerde hekserij. Moderne Wicca is, buiten dat het een natuurreligie is, vooral ook een ecologisch en feministisch geïnspireerde filosofie.
- Sjamanisme: Het sjamanisme is een overkoepelend begrip voor traditionele geloven en praktijken uit verschillende culturen. De beoefenaars van sjamanisme beweren contact te hebben met ‘een andere werkelijkheid’ in de vorm van geesten of natuurgoden. Volgens hen zetten ze die contacten in tijdens genezingen en soms ook om menselijk lijden juist te veroorzaken.
- The Secret: Het geheim is gebaseerd op, het denken van de juiste gedachten om deze uit te laten komen. Zolang je je wensen duidelijk uit, zullen deze uitkomen.
- Holisme: is het idee dat de eigenschappen van een systeem, niet kunnen worden verklaard door de som van alleen zijn componenten te nemen.
- Religieus humanisme: Een integratie van religieuze gevoelens, rituelen of spiritualiteit met humanistische overtuigingen. De humanistische levensbeschouwing gaat uit van de waarde van de mens.
Lees verder