Verslaving is een complexe onbegrepen ziekte

Verslaving is complex. Psychiaters en artsen beschrijven verschillende definities en zijn het nooit met elkaar eens. Er is geen gouden regel om mensen met een verslaving te benaderen, te begeleiden of te behandelen. Net zoals bij mensen met autisme of een handicap hebben we te maken met zichtbare en onzichtbare ziektebeelden. Verslaving is het gevolg van vele oorzaken. Het ontwikkelt zich vaak al onbewust in de kinderjaren. Op later leeftijd komen daar nog persoonlijke en omgevingsfactoren bij. Daarom is verslaving een ziekte die niet eenvoudig is aan te pakken.

Mensen met verslaving zijn emotioneel gevoelig

Verslaving is een onbegrepen ziekte. Het is een aandoening in de hersenen. Die aandoening heeft als gevolg dat het gedrag verandert. Dat is een logisch gevolg. Verslaafden zijn high sensitive. Dat wil zeggen dat iemand met een verslaving van nature een emotioneel gevoelig persoon is. Door het gebruik wordt hij echter een ander persoon. Harder voor zichzelf en egoïstisch.

In hoeverre kan iemand met een verslaving vrijheid aan?

Een verslaafde kent geen vrijheid. Hij of zij is gebonden aan zijn obsessieve dwangmatige gedrag. Echter hij hunkert als geen ander naar vrijheid. Hoe die vrijheid er voor hem uitziet is moeilijk te zeggen. Hij kan niet omgaan met vrijheid omdat het hem geen kader geeft om vrij te blijven van gebruik. Als hij eenmaal clean is kan hij vrijheid ervaren als geen ander. Te veel vrijheid kan juist cruciaal voor hem zijn.

Hoe ver ga je in grenzen stellen?

Heel ver. Afhankelijk van wie de grenzen moet stellen. Als ouders ga je heel ver. Tenminste in de eerste fase van de verslaving. Uiteindelijk moet je als ouders ook je grenzen stellen. Zero tolerance. Geen gebruik. Dat wil zeggen geen gebruik in huis en zelfs geen gevolgen van het gebruik in huis. Een verslaafde gaat over jouw grenzen heen. Als je geen grenzen stelt ga je er zelf aan onder door.

Kunnen we iemand met een verslaving dwingen?

Ja, dat zou kunnen. Maar daar gaan hele ingewikkelde procedures aan vooraf. Tevens is het gebruik in de meeste Europese landen toegenomen en het beleid versoepeld naar Harm reduction(schade beperking) In ieder geval wordt het vooralsnog niet strenger. Zweden springt er bovenuit als het gaat om verplicht afkicken en streng drugsbeleid. De rechter legt daar sneller een verplichte opname op dan in Nederland. Iemand met een verslaving moet een intrinsieke motivatie hebben om aan zijn verslaving te werken. Natuurlijk spelen excentrieke motivatiemiddelen ook een rol zoals; ouders, vrienden, familie, werk, school etc. Maar dan nog kan de verslaving zo sterk zijn dat men zelfs door belangrijke mensen niet gemotiveerd blijft.

Hoe kun je iemand met een verslaving blijven motiveren om in behandeling te gaan of te blijven?

Motiveren is een prachtig woord, maar in de praktijk werkt het vaak weerbarstiger. Door iemand te motiveren wil je eigenlijk dat de ander zich aan moet passen aan jouw maatstaven of die van zijn omgeving. Wat als hij dat niet wil? Natuurlijk accepteer je zijn gebruik en het daarop volgend gedrag niet. Maar er komt een moment dat de omgeving moet accepteren machteloos te staan tegenover de verslaving. Het is echter wel een uitdaging om de ander te verleiden. Aansluiten op wat hij op dat moment nodig heeft.

Hoe benader je iemand met een verslaving?

Net als ieder ander mens en het is afhankelijk of er een hulpvraag is. Ga er in eerste instantie van uit dat een verslaafde niet te vertrouwen is. Dus benader hem niet naïef. Verslaafden hebben gedurende hun verslaving een ander karakter aangeleerd. Door het ziektebeeld kunnen ze daar misschien zelf niet zoveel aan doen. Maar het is helaas hun eerste natuur geworden. Ga dus niet in op verzoeken of gedrag waardoor je medelijden met ze krijgt.

Wanneer kan ik iemand met een verslaving helpen?

Dat is moeilijk te zeggen (zie de voorgaand vraag). In de literatuur en de praktijk van de Anonieme Alcoholisten zegt men dat het juiste moment pas komt als men Rock Bottom is. Dat wil zeggen dat men eerst ' de bodem' bereikt moet hebben en alles kwijt moet zijn voordat men echt hulp kan en wil aannemen. Eerder niet.

Wanneer weet je of iemand verslaafd is?

Zoals eerder gezegd is verslaving heel complex. Een verslaving heeft een patroon. Dat kan een patroon van een keer per week zijn, twee keer per maand, of elke dag. Eigenlijk bestaat er niet echt een definitie voor. Maar wanneer iemand niet kan functioneren zonder alcohol, cocaïne o.i.d. dan kun je spreken over een verslaving. Sommige wetenschappers zeggen dat xtc niet verslavend is. Echter xtc gebruik is gerelateerd aan dancefeesten. Wanneer de bezoeker geen xtc gebruikt tijdens een feest voelt hij zich niet prettig. Vaste kenmerken zijn, stelen, isolement, geld opmaken, dag- en nachtritme omdraaien.

Lees verder

• Zeven dimensies van verslaving bij jongeren
• Verschillen tussen Crystal Meth XTC en Amfetamine
• De cirkel van stress, trauma en verslaving
• Werken met de dramadriehoek in de hulpverlening
• Tips voor veranderen van gedrag bij een verslaving