Snel afkicken met ibogaïne, niet ongevaarlijk

Ibogaïne is een plantaardig middel dat gebruikt wordt als hulp bij het afkicken van heroïne, cocaïne, morfine en alcohol. Het middel heeft een cultstatus verkregen door de snelheid waarmee het de afhankelijkheid van drugs doet verdwijnen. Het gebruik van ibogaïne is echter niet zonder gevaar, het heeft namelijke heftige bijwerkingen. Het gaat dan voornamelijk om sterke hallucinaties die maken dat de gebruiker niet meer weet wat hij doet.

Afkicken met ibogaïne

• Ontdekking van de werking van ibogaïne
• Bijwerkingen van ibogaïne
• Ibogaïne verboden in Nederland
• Waar wordt ibogaïne aangeboden als hulp bij afkicken?

Ontdekking van de werking van ibogaïne

Het middel ibogaïne is in de Verenigde Staten in de jaren '60 verboden. Men kwam tot de ontdekking dat het verslavend kan werken maar geen gezondheidsbevorderend effect heeft. Het werd daarom op de lijst met verboden middelen geplaatst. Rond die zelfde tijd was heroïne-verslaafde Howard Lotsof op zoek naar een nieuwe high en stuitte op het bittere witte poeder afkomstig van een Afrikaanse plant. Voor hij het wist was hij van zijn craving naar heroïne af.

Het motiveerde Lotsof om het woord te verspreiden dat ibogaïne mensen van hun verslaving af kan helpen. Hij begon bij de farmaceutische industrie te lobbyen voor het produceren van een medicijn op basis van de in Gabon voorkomende plant Tabernanthe iboga, zoals deze voluit heet. In de jaren 80 kreeg hij een Belgisch bedrijf zo ver het middel te gaan verwerken in capsules en in Nederland aan te bieden aan drugsverslaafden. Hij ging onder meer samenwerken met de Nederlandse psychiater Jan Bastiaans, bekend van zijn therapie waarbij hij Holocaust-overlevenden behandelde met LSD. Klinieken waar het middel werd aangeboden toonden aan dat het gebruik succesvol was bij zeker driekwart van de gebruikers. Toen in 1993 iemand overleed na het gebruik van ibogaïne (volgens de onderzoekers omdat ze daarnaast ook heroïne bleef gebruiken) zijn alle trials stopgezet.

Bijwerkingen van ibogaïne

Wie een dosis ibogaïne inneemt zal allereerst te maken krijgen met ataxie (een verstoringen van het evenwicht en de bewegingscoördinatie, misselijkheid, overgeven en een droge mond. Deze effecten houden gemiddeld 4 tot 24 uur aan. Om dit te voorkomen wordt ibogaïne ook wel anaal ingebracht. Soms kunnen ook hartkloppingen optreden, evenals andere hartkwalen zoals lange-QT-syndroom en ventriculaire tachycardie. Een veelvoorkomende bijwerking van ibogaïne zijn hallucinaties die zeer heftig kunnen worden en agressiviteit op kunnen wekken.

Ibogaïne verboden in Nederland

In Nederland is het gebruik van ibogaïne sinds 2011 als geneesmiddel verboden (ingevolge artikel 18 Geneesmiddelenwet). In 2014 is een natuurgenezeres uit Kockengen veroordeeld tot een gevangenisstraf van 141 dagen omdat zij iemand die ze met het middel had behandeld in een hulpeloze toestand had achtergelaten in een hotel. Vervolgens liep de man - waarschijnlijk onder invloed van hallucinaties - de snelweg op en kwam om het leven. Bij de behandeling van de zaak van de genezeres uit Kockengen werd onder andere een rapport gebruikt waarin te lezen is dat ibogaïne naast de hallucinaties het risico van cardiotoxiteit en neurotoxiciteit met zich meebrengt. Dit kan levensbedreigend zijn.

Het Nederlands Tijdschrift voor Kwakzalverij is daarnaast niet overtuigd van de positieve effecten van ibogaïne omdat er nog geen erkend grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar is verricht. Onderzoek uitgevoerd in onder andere Brazilië wijst echter uit dat wanneer gebruik van het middel nauwlettend wordt gemonitord door een arts en psycholoog wel degelijk een positief effect kan hebben op een ontwenningsproces.

Waar wordt ibogaïne aangeboden als hulp bij afkicken?

Ibogaïne wordt in Nederland niet in (legale) afkickklinieken gebruikt. Wel zijn er natuurgenezers die het middel gebruiken in hun therapieën, maar dit is dus niet legaal. In diverse landen waar ibogaïne niet verboden is of gedoogd wordt is er aanbod van het middel in (veelal luxe) klinieken. Zulke klinieken zijn onder andere te vinden in Canada, Mexico en Costa Rica.