Palliatieve zorg: wilsverklaring

Als de dood opeens dichtbij komt, krijgt men te maken met hevige emoties zoals angst, boosheid, frustratie, machteloosheid, onzekerheid,... Mensen die hiermee te maken krijgen, hebben vele vragen waaronder het verloop naar hun levenseinde toe. Het kan rust brengen als ze hun wensen op papier kunnen zetten. Het eigen leven in handen hebben geeft een gevoel van controle en geruststelling.

Het recht om te beslissen

Sinds 2002 bestaat de wet op de patiëntenrechten met als vermelding dat men het recht heeft om een behandeling te weigeren.
De arts moet aan jou toestemming vragen om een behandeling op te starten of te beëindigen. Zelfs als je niet in staat bent om je wensen duidelijk te maken. Deze laatste, heet de wilsverklaring.

Wat is een wilsverklaring?

Een wilsverklaring is een schriftelijk document waarin al je wensen en noden geschreven staan. Dit document kan bij je eigen gemeente aangevraagd worden. Het is aangeraden om dit samen met een (huis)arts te bespreken zodat er later geen discussies kunnen ontstaan omtrent bepaalde behandelingen en de verplichtingen van een arts. Een arts is wettelijk verplicht zich te houden aan de wilsverklaring maar kan nooit gevraagd worden bepaalde acties uit te voeren als blijkt dat deze zinloos zijn. Een wilsverklaring is onbeperkt geldig en je houdt het best een kopie voor jezelf, je partner of meest nabije personen en de huisarts. Let op: de wilsverklaring mag dan wel onbeperkt geldig zijn, de euthanasieverklaring is dat niet en slechts vijf jaar geldig. Er bestaat zowel een positieve als een negatieve wilsverklaring

Positieve wilsverklaring

Hierbij geeft men aan wat er nog wel mag gebeuren. Het beschrijft welke onderzoeken, behandelingen,... er nog wel mogen gebeuren. Deze wilsverklaring is een richtlijn voor de arts maar niet bindend. De arts bepaald nog steeds of een behandeling zinvol is.

Negatieve wilsverklaring

Hierin wordt genoteerd wat de persoon niet wenst. Voorbeelden hiervan zijn: behandelingen zoals chemotherapie, pijnbeleid, reanimatie, beademing, bepaalde medicatie,... Een ander voorbeeld is het weigeren van allerlei onderzoeken zoals CT - scan, MRI, biopsie,... Men kan eveneens aangeven wat er moet gebeuren bij overlijden. Dat kan gaan van kleding tot de begrafenis zelf.

Wat als de wilsverklaring is vastgelegd?

Eens het volledig is opgesteld, krijgt men een gevoel van rust over zich heen. Men heeft bepaald wat de wensen zijn en hoe ze het niet willen. Op die manier is er toch een gevoel van controle over het eigen leven.

Steeds meer mensen gaan nadenken over het eigen leven en hoe ze het willen leiden. De wilsverklaring geeft een antwoord op veel vragen omtrent het levenseinde. Durf het te bespreken met de nabije omgeving, ook met de huisarts.

Lees verder

• De naderende dood - een palliatieve zorg