Kinderen met huidkanker

Jongeren en huidkanker: het komt steeds vaker voor. De gevallen van huidkanker groeit met de jaren. Zorgelijk is het feit dat steeds meer kinderen met huidkanker te maken krijgt. Vaak is verbranding door de zon de belangrijkste oorzaak. Ouders moeten verstandig omgaan met het aantal uren zon dat de huid van hun kind bereikt. Kinderen en huidkanker: wat is het gevaar?

Kinderen met kanker

Gemiddeld bestaat een half procent van alle nieuwe kankerpatiënten uit kinderen. Kanker is de belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen tussen de 2 en 12 jaar. Opvallend is dat steeds meer kinderen huidkanker krijgen, iets dat eerder voornamelijk bij ouderen voorkwam. Kinderen zijn extra gevoelig voor beschadiging door Uv-straling die van de zon afkomt. Kinderen dier tijdens hun jonge jaren vaak verbranden door de zon, lopen later meer kans op huidkanker. Maar steeds meer jong volwassenen, pubers en tieners lopen huidkanker op. Dit probleem begint al in de babyjaren.

Het melanoom

Er zijn meerdere vormen van huidkanker. De meest agressieve vorm van huidkanker is het melanoom. Juist het melanoom komt meer voor bij jongere mensen, in vergelijking met andere vormen van huidkanker. Ruim 30 procent van de kinderen verbrand meerdere malen per jaar door de zon. 33 procent van de ouders smeert hun kind nooit in met een zonnebrandcrème. Pubers nemen steeds vaker een zonnebank, hoewel zij wel vaak op de hoogte zijn van de schadelijke gevolgen hiervan.

Het melanoom is een gevaarlijke vorm van huidkanker en kent de meeste sterfgevallen van alle vormen van huidkanker. Een melanoom ontstaat vanuit pigmentcellen. Pigmentcellen bevinden zich onder de opperhuid en geven kleur aan de huid. Pigmentcellen moeten ook beschermen tegen schadelijke Uv-straling. Wanneer de huid wordt blootgesteld aan grote hoeveelheden Uv-straling, neemt de productie van pigment toe. Er ontstaat het bruine kleurtje aan de huid wat vele mensen als gezond zien of als een schoonheidsideaal. In principe is dit kleurtje helemaal niet gezond: het geeft aan dat we de huid blootstellen aan gevaarlijke straling.

Een melanoom ontstaat doordat een groepje pigmentcellen verandert in kankercellen. Vaak gebeurt dit onder invloed van zonlicht. De productie van pigmentcellen neemt toe, maar een aantal cellen kan te snel doorgroeien en een kwaadaardige woekering vormen. Een melanoom zaait makkelijk uit en is daarmee een gevaarlijke vorm van huidkanker. Jaarlijks overlijden 400 mensen aan een melanoom. Van iedere 75 mensen krijgt er 1 een melanoom. Steeds meer kinderen worden getroffen door huidkanker.

Kinderen en huidkanker

Dat huidkanker op latere leeftijd meer voorkomt wanneer het kind op jonge leeftijd veel wordt blootgesteld aan Uv-straling, is bekend. Wat veel ouders niet weten, is dat het risico met 40 procent verhoogd wordt wanneer het kind regelmatig verbrandt. Vaak smeren de ouders hun kind wel in wanneer ze een dagje naar het strand gaan, maar wordt dit vergeten bij het dagelijks buitenspelen. De laatste jaren is de zonkracht toegenomen. De zonkracht geeft de hoeveelheid Uv-straling aan die de aarde bereikt. Hoe hoger de zon staat, hoe hoger de zonkracht. De zonkracht in Nederland varieert van 0 tot 8. De zon in Nederland schijnt de laatste jaren steeds langer en feller. Van alle uren die we gedurende ons hele leven in de zon doorbrengen, halen we ruim 80% van de tijd uit onze kinderjaren (0-18 jaar). Kinderen verblijven veel vaker buiten dan volwassenen, zowel thuis als op school.

Schadelijke Uv-straling komt ook voor in bruiningsapparatuur. Steeds meer jongeren nemen een zonnebank, omdat dit de gewenste bruine kleur geeft. Het modebeeld speelt hier een grote rol. In Amerika, Duitsland en België is het verboden voor jongeren onder de 18 jaar om een zonnebank te nemen. In Nederland is het wel nog toegestaan.

Kinderen moeten beschermd worden tegen de zon, zowel thuis als op school

Kinderen zijn zich niet bewust van de gevaren van de zon. Pubers weten het wel, maar staan er niet bij stil. Het uiterlijk is vaak belangrijker dan de gevaren waaraan ze zichzelf blootstellen. Ouders en leerkrachten moeten erop toezien dat kinderen beschermd worden tegen schadelijke Uv-straling

Thuis

• De huid moet langzaam gewend worden aan de zon. Laat kinderen niet plots 'los' in de felle zomerzon, maar begin met opbouwen in de lentezon.
• Verblijf niet langer dan vier uur achter elkaar op het strand of in de speeltuin.
• Smeer het kind ieder half uur in met zonnebrandcrème en ook na het zwemmen. Zelf wanneer de zonnebrandcrème waterproof is, moet dit herhaald worden.
• Gebruik voor kinderen een zonnebrandcrème met minimaal factor 30. Koop ieder jaar een nieuwe tube/fles en gooi de oude weg.
• Kinderen met sproeten en blond of rood haar verbranden sneller: smeer deze kinderen voldoende in.
• Laat het kind een petje en een shirtje dragen bij een sterke zonnekracht.
• Vermijd de zon tussen 12 en 15 uur. Breng schaduwplekken aan in de tuin.
• Zie erop toe dat de kinderen regelmatig even naar binnen komen om af te koelen. Iedere half uur tot een uur is aan te raden bij hete zon.
• Laat kinderen en jongvolwassenen nooit onder de zonnebank. Bespreek met hun dat de gevaren groter zijn dan het ideaalbeeld wat ze ermee willen bereiken.

School

• Vraag de ouders een tubetje zonnebrandcrème mee naar school te geven. Zorg zelf ook voor voorraad voor het geval een tube kwijt raakt of vergeten is. Een andere mogelijkheid is om een kleine bijdrage aan iedere ouder te vragen en hier een grote fles zonnebrandcrème van te kopen voor de hele klas. Neem minimaal factor 30.
• Kleuters en jonge kinderen zijn niet in staat zichzelf goed in te smeren. Help hun hierbij! Iedere kind behoort ingesmeerd te zijn voordat het de hete zon in gaat.
• Creëer schaduwplekken op het schoolplein en zie erop toe dat (vooral de kleine) kinderen regelmatig even de schaduw opzoeken.
• Spelen met water is leuk en verfrissend, maar onthoud dat waterdruppels als een vergrootglas op de huid werken en het kind daardoor nog sneller verbrandt.
• Laat de kinderen bij hete zon maximaal een half uur tot een uur buiten tussen 12 en 15 uur. Laat de deur naar de school altijd open: kinderen moeten in staat zijn de koelte op te zoeken. Een kind met een rode huid heeft het warm.

Op vakantie

• In Nederland is de zonkracht maximaal 8, in andere landen kan dit sterk oplopen. Neem een hogere factor zonnebrandcrème en smeer iedere 20 minuten de huid in.
• Verblijf niet langer dan twee uur achtereen in de zon in warme landen.
• Laat het kind een petje en shirtje dragen om te beschermen tegen de zon.

Huidkanker bij kinderen herkennen

Een kind met een moedervlek dat plots van vorm of grootte veranderd of gaat bloeden, kan een eerste teken vertonen van huidkanker. Rode en schilferende plekjes kunnen op huidkanker wijzen. vooral wanneer het kind niet bekend is met eczeem. Een wondje dat ruw aanvoelt en niet verdwijnt, kan ook een symptoom zijn. Vaak gaat dit wondje bloeden als je eraan krabt. Er zijn meerdere vormen van huidkanker: het basaalcelcarcinoom, het plaveiselcelcarcinoom en het melanoom. Kinderen die veel zijn blootgesteld aan zonlicht of aan bruiningsapparatuur, moeten regelmatig gecontroleerd worden op huidafwijkingen, ook op latere leeftijd. Geef deze kennis mee aan het opgroeiende kind.