Ebola virus: symptomen, oorzaak, uitbraak en behandeling
Ebola-virus symptomen, oorzaak en behandeling. Ebola is een zeldzame, maar dodelijke virusziekte welke ernstige afwijking in het bloed veroorzaakt, waardoor inwendige bloedingen ontstaan. De epidemieën zijn klein, maar ze veroorzaken wel veel paniek, omdat de ziekte levensbedreigend is. De ziekte is in maar liefst 25% tot 90% van de gevallen dodelijk. Er bestaat anno 2024 (nog) geen behandeling voor de ziekte, noch een vaccin. Er bestaan verschillende stammen van het ebolavirus. Ze ontwikkelen virale bloederige koorts. De zogeheten 'Zaïre-variant' is de meest agressieve en dodelijkste vorm, waaraan 9 op de 10 mensen overlijden. Ebola is een van de meest virulente virale ziekten die de mensheid kent. Wat zijn de symptomen van Ebola, waardoor wordt het veroorzaakt en hoe kun je voorkomen dat je deze potentieel dodelijk ziekte krijgt?Ebola virus
- Wat is ebola?
- Oorzaken
- Hoe raak je besmet met het ebolavirus?
- Wat zijn de symptomen van ebola?
- Onderzoek en diagnose
- Laboratoriumonderzoek
- Differentiële diagnose
- Hoe kan ebola behandeld worden?
- Verloop van de ziekte en prognose
Ebola / Bron: Miguelferig, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Wat is ebola?
Ebola is een van de meest ernstige infectieziekten die door virussen worden veroorzaakt. Infectie met het ebolavirus resulteert in hemorragische koorts, een ziektebeeld dat gepaard gaat met koorts en ernstige bloedingen en een hoog sterftecijfer heeft. Het virus dankt zijn naam aan de Ebola, een relatief kleine zijrivier van de Mongala, die via de Kongo in de Atlantische Oceaan stroomt, waar de eerste ziektegevallen optraden. Het ebolavirus behoort tot de groep van filovirussen, waarvan vier verschillende subtypen bekend zijn. In het verleden hebben zich herhaaldelijk grote ebola-uitbraken voorgedaan in Afrika.Mensen raken voornamelijk besmet met ebola door het hanteren van zieke wilde dieren (bijvoorbeeld door jacht en consumptie) of door direct contact met het bloed of andere lichaamsvloeistoffen van zieke patiënten. Overdracht via de lucht door druppelinfectie is onwaarschijnlijk. In de vroege stadia van ebola vallen de virussen de lymfeklieren en de milt aan, vermenigvuldigen zich daar en kunnen vervolgens in het gevorderde stadium van de ziekte in alle organen worden worden aangetroffen.
Oorzaken
De ziekte wordt veroorzaakt door het ebolavirus, waarvan er vijf bekend zijn. Tot op heden hebben drie van deze virusstammen grote uitbraken van ziekten bij mensen veroorzaakt.Hoe raak je besmet met het ebolavirus?
De boosdoener kan zowel door mensen als door dieren doorgegeven worden. Besmette vleerhonden (grote vleermuizen), chimpansees, gorilla’s en andere apen, woudantilopen en stekelvarkens zijn de (inmiddels geïdentificeerde) verspreiders van het virus. Het virus wordt doorgegeven via contact met lichaamsvocht van besmette mensen of dieren. Het virus is via alle lichaamssappen overdraagbaar:- urine;
- transpiratievocht (zweet);
- bloed;
- speeksel;
- sperma;
- ontlasting; of
- moedermelk.
Mensen kunnen die ziek zijn geworden kunnen andere mensen besmetten via direct contact met bloed, ontlasting, urine, sperma, braaksel en zweet. Zo lang iemand geen ziekteverschijnselen heeft (koorts, bloedingen, diarree), is hij/zij niet besmettelijk voor anderen. Mensen die in direct contact komen met de patiënt, zoals familieleden en verzorgers, lopen een groot risico op besmetting. Tijdens begrafenisrituelen in West-Afrika, waarbij familieleden het lijk wassen, kan het virus ook zijn kans schoon zien om zich te verspreiden. Doordat het virus wordt overgedragen door contact met lichaamsvocht, kan ook medisch personeel gemakkelijk besmet raken, wanneer het geen speciale bescherming draagt (zie foto bovenaan het artikel waarbij gezondheidswerkers in Afrika afgebeeld staan die beschermende kleding dragen).
Kan het ebola-virus zich echt niet door de lucht verspreiden?
De ebola-epidemie heeft zich in West-Afrika zo snel verspreidt, dat sommige ebola-experts zich afvragen of het ebolavirus zich echt niet door de lucht kan verspreiden. Dr. C.J. Peters, die in 1989 een uitbraak van het virus onder apen die gebruikt werden voor wetenschappelijk onderzoek in Virginia moest bestrijden en die later het meest verregaande onderzoek leidde naar de overdracht van ebola tussen mensen (bij het Amerikaanse equivalent van het RIVM, het CDC, wat staat voor Centers for Disease Control and Prevention), zei bijvoorbeeld dat hij niet wil uitsluiten dat het virus zich verspreidt via de lucht in besloten ruimten waar veel mensen op elkaar zitten: "We just don't have the data to exclude it," zei Peters, die op dit moment onderzoek doet naar virale ziekten op de Universiteit van Texas in Galveston (VS).¹
De ebola-epidemie heeft zich in West-Afrika zo snel verspreidt, dat sommige ebola-experts zich afvragen of het ebolavirus zich echt niet door de lucht kan verspreiden. Dr. C.J. Peters, die in 1989 een uitbraak van het virus onder apen die gebruikt werden voor wetenschappelijk onderzoek in Virginia moest bestrijden en die later het meest verregaande onderzoek leidde naar de overdracht van ebola tussen mensen (bij het Amerikaanse equivalent van het RIVM, het CDC, wat staat voor Centers for Disease Control and Prevention), zei bijvoorbeeld dat hij niet wil uitsluiten dat het virus zich verspreidt via de lucht in besloten ruimten waar veel mensen op elkaar zitten: "We just don't have the data to exclude it," zei Peters, die op dit moment onderzoek doet naar virale ziekten op de Universiteit van Texas in Galveston (VS).¹
Wat zijn de symptomen van ebola?
De incubatietijd —dat is de periode tussen besmetting en de eerste symptomen— ligt ergens tussen de 2 en de 21 dagen. Meestal ontwikkel je na 7 dagen de eerste ziekteverschijnselen. Het ebolavirus veroorzaakt in eerste instantie de volgende symptomen:- hevige koorts;
- hoofdpijn;
- spierpijn;
- keelpijn;
- gele ogen; en
- algehele malaise.
De eerste symptomen lijken sterk op die van malaria. In een tweede fase krijgt de patiënt de volgende klachten:
- diarree
- braken;
- soms huiduitslag;
- hemorragische symptomen, zoals petechiën (puntbloedingen), ecchymosen (een kleinvlekkige bloeding in de huid of in een slijmvlies) en mucosale (slijmvlies) bloedingen, en bloedingen uit alle lichaamsopeningen (ook via de neus en de urine);
- nier- en leverproblemen; en
- moeite met ademhalen.
Het ebolavirus verspreidt zich via het bloed in het hele lichaam en weet zeer adequaat het afweersysteem te verlammen, vaak nog voordat het afweersysteem de boosdoener detecteert en doorheeft wat er gebeurt. Op het moment dat het lichaam het virus opmerkt, is het vaak al te laat en heeft het zijn dodelijke werk al kunnen doen door bloedklonters te veroorzaken die vitale organen blokkeren en aldus voor enorme bloedingen zorgen.
| Ebola verlamt het immuunsysteem. Het begint als een soort griep, daarna volgt diarree, overgeven en krijgen patiënten bloedingen. Tussen de 60 en 90 procent van de mensen overlijdt aan de gevolgen van het virus. |
Onderzoek en diagnose
Laboratoriumonderzoek
Vooral in de vroege fase van de ziekte is het bijzonder moeilijk onderscheid te maken tussen ebolakoorts en andere ziekten zoals gele koorts, lassakoorts, knokkelkoorts of malaria. Als het vermoed wordt, moeten patiënten vroegtijdig worden geïsoleerd. Er worden monsters genomen en onderzocht op het ebolavirus. De ziekteverwekker kan voornamelijk in het bloed worden gedetecteerd, maar ook in de huid. Antistoffen tegen het virus ontwikkelen zich meestal pas in het latere verloop van de ziekte.Alleen gespecialiseerde laboratoria van het hoogste veiligheidsniveau mogen met het ebolavirus werken en monstermateriaal onderzoeken van patiënten die ervan verdacht worden ebola te hebben. Als ebola wordt vermoed, worden ook de bloedwaarden nauwlettend gevolgd. Bovendien wordt nauwkeurig gecontroleerd of er bloedingen optreden of dat orgaanfuncties gestoord zijn.
Differentiële diagnose
De volgende aandoeningen kunnen qua ziektebeeld veel gelijkenis vertonen met ebola:- lassakoorts
- malaria
- meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek)
- tyfus
Hoe kan ebola behandeld worden?
Er zijn op dit moment nog geen geneesmiddelen of vaccins goedgekeurd voor het behandelen of voorkomen van ebola. Artsen kunnen alleen de symptomen behandelen en de patiënten zo snel mogelijk isoleren om verdere besmetting te voorkomen. Behandeling bestaat uit het hydrateren van patiënten die door diarree zijn uitgedroogd. Daarnaast kan het toedienen van vitamines en pijnstillers nuttig zijn. Voorts is het van belang om de patiënt tegen eventuele andere ziektes, zoals malaria of een bacteriële infectie, te behandelen. Een zieke die geregeld het bewustzijn verliest en hevig bloedt en terminaal is, kan geholpen worden door de pijn te verlichten totdat hij sterft.In sommige gevallen krijgen ebolapatiënten ook antibiotica om secundaire infecties te bestrijden die het zieke lichaam gemakkelijker kunnen aantasten. Kalmerende middelen kunnen ook belangrijk zijn om de patiënt van angst te verlichten. Bovendien is het essentieel om de bloedstolling onder controle te houden.
Verloop van de ziekte en prognose
De infectie begint meestal als een ernstige griep en gaat dan over in de fase van hemorragische koorts; er treden verschillende soorten bloedingen op. In het verdere verloop kan orgaanschade optreden, wat de prognose aanzienlijk verslechtert. Het is vooral dodelijk als belangrijke organen, zoals de nieren, falen.De over het algemeen slechte prognose voor de ziekte is ook te wijten aan de slecht ontwikkelde gezondheidssystemen in de gebieden waar het ebolavirus zich verspreidt. Symptomen en orgaanfalen vereisen vaak dure en moderne behandelmethoden, die in dergelijke landen meestal niet beschikbaar zijn.
Om deze redenen leidt ebola in 25 tot 90 procent van de gevallen tot de dood. Vaak sterven de geïnfecteerden slechts een paar dagen na het begin van de ziekte. Overlevenden van een Ebola-infectie hebben vaak te kampen met langetermijneffecten zoals psychose en leverinfecties.
Noot:
[OLIST]The Los Angeles Times. Some Ebola experts worry virus may spread more easily than assumed, http://www.latimes.com/nation/la-na-ebola-questions-20141007-story.html#page=1 (voor de laatste keer geraadpleegd op 13 oktober 2014)[/OLIST]
Lees verder
- Dengue (knokkelkoorts): symptomen, oorzaak en behandeling
- Acute infectieuze diarree: oorzaken, symptomen & behandeling
Warning: Undefined array key 137908 in /data/sites/web/interatenl/subsites/infonu.nl/include/article.php on line 202
Warning: Undefined array key 142918 in /data/sites/web/interatenl/subsites/infonu.nl/include/article.php on line 202
Warning: Undefined array key 143210 in /data/sites/web/interatenl/subsites/infonu.nl/include/article.php on line 202
