Goedaardig of benigne

Goedaardig is een term die in de medische wereld wordt gebruikt om aan te duiden dat een ziekte geen schade aan het lichaam toebrengt, of geen ernstige gevolgen heeft zoals invaliditeit of sterfte. Kwaadaardig is het tegenovergestelde en wordt vaak gebruikt bij de ziekte kanker. Het gaat dan om een kwaadaardige tumor. Een ander woord voor goedaardig is benigne of onschuldig. Een goedaardige ziekte hoeft niet altijd behandeld te worden. Wanneer ze klachten geeft, zal de arts een behandelmethode gebruiken die de ziekte geneest of de klachten zal laten verminderen of wegnemen.

Goedaardig is onschuldig

Goedaardig wordt ook wel benigne genoemd. Het is een term die veel in de medische wereld wordt gebruikt en hetzelfde betekent als 'onschuldig'. Het wordt gezegd bij ziektes waarvan deze niet tot ernstige invaliditeit of de dood leiden. De term goedaardig wordt ook gebruikt bij gezwellen die niet zijn uitgezaaid en geen kankergezwellen te noemen zijn.

Kwaadaardig

De term kwaadaardig staat lijnrecht tegenover goedaardig. Kwaadaardig wordt vaak gebruikt wanneer we over de ziekte kanker spreken. Het gaat dan om gezwellen oftewel tumoren die het weefsel binnengroeien of uitgezaaid zijn. Kwaadaardig betekent dan ook dat het gezwel ervoor zorgt dat het lichaam ziek wordt en/of schade aan het lichaam aanricht.

Invaliditeit

Blijvende invaliditeit ontstaat als gevolg van functieverlies van een of meerdere lichaamsdelen of organen. Het gaat hier om ziekten die niet goedaardig zijn. De ziekte ASL veroorzaakt zwakte van de spieren. Ook andere spierziekten veroorzaken dit. De patiënt zal uiteindelijk komen te overlijden, omdat ook de ademhalingswegen en het hart verzwakt raken en ermee stoppen. Wanneer een ziekte dus blijvende invaliditeit veroorzaakt, is deze niet goedaardig maar kwaadaardig.

Goedaardige ziekten

Er zijn zeer veel ziekten waardoor de mens getroffen kan worden. Alleen al van bovengenoemde spierziekten, kennen we er 600. Er bestaan ruim 8.000 zeldzame ziekten: dit zijn ziekten die zeer weinig voorkomen en vaak nog onvoldoende onderzoek naar gedaan is. Ruim een derde van de bevolking heeft een chronische ziekte: dit is een ziekte die blijvend is. Van die chronisch zieken heeft nog eens een-derde minimaal twee chronische ziektes. Een chronische ziekte hoeft niet direct kwaadaardig te zijn: veel chronische ziekten geven lichte klachten waar mee ter leven valt. Ze vallen dan onder de goedaardige ziekten.

Gezwel of tumor

Bij een gezwel of tumor denken de meeste mensen aan kanker. Kanker is, naast hart-en vaatziekten, een van de meest voorkomende doodsoorzaken. Het is verantwoordelijk voor een-derde van alle sterfgevallen. Ruim tweederde (66 procent) van de bevolking krijgt ooit met kanker te maken. Het is dan ook logisch dat er veel gesproken wordt over kanker. Daarnaast komt kanker steeds vaker voor, door ongezonde leefgewoonten. Denk hierbij aan voeding, roken, alcohol en weinig beweging. Een tumor dat kwaadaardig is, wordt een kankergezwel genoemd. Deze groeit in een weefsel en is in staat om uit te zaaien naar andere organen in het lichaam.

Gelukkig zijn niet alle gezwellen kwaadaardig. Een goedaardig gezwel groeit niet in een weefsel en zal niet uitzaaien. Deze gezwellen kunnen in alle mogelijke organen of weefsels voorkomen. Goedaardige gezwellen vinden we in de nieren, de darmen (darmpoliep), de baarmoeder (vleesboom), schildklier, alvleesklier, maag etc. Ook op de huid komen goedaardige gezwellen voor. Soms kan een goedaardig gezwel veranderen in een kwaadaardig gezwel. Een goedaardig (benigne) gezwel wordt dan kwaadaardig (maligne) en kan schade aanrichten, met vaak de dood als gevolg. Een voorstadium van kanker wordt een carcinoma in situ genoemd. Er is sprake van kwaadaardige cellen die nog niet in het omringende weefsel zijn doorgedrongen. Darmpoliepen bevatten vaak dit soort cellen.

Behandeling

Een goedaardige ziekte hoeft niet altijd behandeld te worden. Zo is griep een virusziekte die wereldwijd op grote schaal voorkomt en in de meeste gevallen vanzelf verdwijnt. Het afweersysteem van het lichaam verdringt de ziekte. Alleen bij mensen met een slecht werkend immuunsysteem kan de griep dodelijk zijn. Een chronische goedaardige ziekte wordt vaak wel behandeld, zodat de klachten afnemen of verdwijnen. De ziekte zal echter voort blijven bestaan. Chronisch betekent dan ook ongeneeslijk.

Goedaardige gezwellen worden vaak verwijderd. Vooral bij darmpoliepen is het belangrijk deze te verwijderen, omdat deze onbehandeld over kunnen gaan in kwaadaardige tumoren. Vleesbomen in de baarmoeder hoeven niet altijd verwijderd te worden, tenzij ze klachten geven. Sommige vleesbomen zijn gesteeld en kunnen draaien, wat pijnklachten geeft. In een enkel geval wordt een vleesboom kwaadaardig.

Gezwellen die verwijderd zijn worden onder de microscoop bekeken. Daar kan men beoordelen of het om een goedaardig of een kwaadaardig gezwel gaat. Bij twijfel wordt een gezwel altijd weggenomen. Ook bij klachten worden ze weggenomen. Gezwellen kunnen soms zo groot worden, dat ze het orgaan verdrukken. Hierdoor neemt de functie van het orgaan af of ontstaan er pijnklachten of andere klachten. Wanneer achteraf blijkt dat het gezwel toch kwaadaardig was, zal er een aanvullende behandeling plaatsvinden. Vaak bestaat deze uit bestraling of chemotherapie.