Lupus vulgaris, huidtuberculose

Lupus vulgaris, ook wel huidtuberculose of tbc genoemd. Er bestaan twee versies van: secundaire en primaire huidtuberculose. De secundaire komt in navolging van een eerder opgelopen infectie met de tuberculosebacterie. De primaire vorm komt zelden voor. Tuberculose is een besmettelijke ziekte die vroeger veel doden eiste. Vooral longtuberculose was hier verantwoordelijk voor. Tuberculose aan de huid komt vrij weinig voor en kenmerkt zich door bultjes en zweren.

Lupus vulgaris

Lupus wordt het vaak genoemd, ook wel lupus vulgaris. Een andere benaming is huidtuberculose of tbc. Het is een infectieziekte die voor verminkingen kan zorgen. Andere vormen van tuberculose kunnen zelfs voor sterfte zorgen. Lupus is een zeldzame ziekte. Tuberculose is een eeuwenoude ziekte die vooral vroeger vele doden op haar naam had staan. Tegenwoordig komt tuberculose voornamelijk in ontwikkelingslanden of arme landen voor. Hier hebben de mensen en slechter werkend immuunsysteem door verkeerde voeding, en leven ze vaak in onhygiënische toestanden en dicht op elkaar. In de westerse landen komt huidtuberculose zelden voor.

Tuberculose is toch gevaarlijk?

Tuberculose kennen we vooral van de verhalen van vóór de tweede wereldoorlog. Toen was tuberculose niet te genezen en stierven velen eraan. Gemiddeld stierf 12 tot 15 procent van de bevolking aan tuberculose, voornamelijk longtuberculose. Behandeling bestond uit rust en kuren in een sanatorium. Een kuur bestond uit schone lucht, gezonde voeding en veel bedrust. Helaas overleden sommige alle patiënten. Andere patiënten lagen soms jarenlang in een sanatorium. Pas vanaf 1944, met de komst van antibiotica, werd tuberculose behandelbaar.

Tuberculose wordt ook wel de tering genoemd. Het is een zeer besmettelijke infectieziekte. Besmetting vindt vaak plaats door het inademen van vochtdeeltjes, waarin de bacterie zich bevindt. In de longen vermenigvuldigen de bacteriën zich, en vormen daar een tuberkel. Er ontstaan zo holtes in het lichaam, omdat de tuberkel bestaat uit een kern van dood weefsel. Tuberculose komt in Nederland voornamelijk in de longen voor, zelden aan de huid. Huidtuberculose oftewel lupus wordt voornamelijk vanuit het buitenland opgelopen en meegebracht naar West-Europa.

Besmetting

Huidtuberculose wordt voornamelijk opgelopen in gebieden waar de hygiëne slechter is en er meerdere mensen op een klein oppervlak bij elkaar wonen of verblijven. Iemand met longtuberculose kan anderen besmetten, waardoor er tuberculose op andere delen in het lichaam kan ontstaan. Huidtuberculose is hier een zeldzame vorm van. De veroorzaker van huidtuberculose is de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Vaak komt de ziekte voor na een eerdere infectie of het doormaken van een andere vorm van tuberculose. Dit wordt dan secundaire huidtuberculose genoemd. Primaire huidtuberculose ontstaat wanneer een patiënt voor het eerst besmet raakt met de bacterie en huidtuberculose ontwikkelt.

Symptomen

Vaak begint de infectie al op jonge leeftijd. Er ontstaat een geelbruin tot roodbruin knobbeltje dat verzweert. Daarna geneest het, zonder behandeling blijft er een litteken achter. Er kunnen meerdere knobbeltjes ontstaan die een plakkaat vormen. Vaak bevinden de knobbeltjes zich in het gezicht en de nek. De lymfeklieren in de omgeving van de infectie zijn gezwollen. Op de lange duur kunnen er bepaalde verminkingen optreden, waaronder bindweefselschrompeling rondom de ogen en de mond. Het neustussenschot kan defect raken. Vanuit het littekenweefsel kan er huidkanker ontstaan. Dit gaat dan om plaveiselcelcarcinoom. Dit begint met een klein rood bultje, soms is het bultje huidkleurig. Ook kan er in het littekenweefsel een wondje ontstaan dat niet geneest. Het bultje of wondje wordt groter. Onbehandeld kan huidkanker gevaarlijk zijn en uit gaan zaaien. Met behandeling is huidkanker meestal goed te behandelen.

Behandeling

De diagnose wordt niet altijd direct gesteld, omdat er vaak in een andere richting wordt gedacht zoals lepra, huidkanker, sarcoïdose of een schimmelinfectie. Het is belangrijk om te vermelden wanneer er een bezoek aan het buitenland is gebracht, vooral wanneer dit een gebied betreft waar vaker tuberculose voorkomt. De behandeling bestaat uit het toedienen van isoniazide (INH). Dit geneesmiddel wordt voornamelijk gebruikt bij de behandeling van alle vormen van tuberculose. Het medicijn doodt binnen enkele dagen vrijwel alle tuberculosebacteriën. Er zijn weinig bijwerkingen bekend. In een enkel geval treedt er vermoeidheid op. In een enkel geval treedt er beschadiging aan het zenuwstelsel op. Er is dan sprake van een branderige pijn die erger wordt bij aanraking van de huid, gevoelloosheid en spierzwakte. Er zal bekeken moeten worden of er gestopt kan worden met INH.