Is de E-coli-bacterie, ofwel de poepbacterie gevaarlijk?
Mensen die op vakantie gaan of in Afrikaanse landen werken en of wonen moeten rekening houden met allerlei ongemakken. Tegen veel ongemakken is een vaccinatie mogelijk, maar soms komen er nieuwe ongemakken bij. Vaak hebben darmen daar ook een belangrijke rol in. Zo is de Escherichaia coli, vaak afgekort als de E-coli-bacterie regelmatig volop in het nieuws. Zo maakte het tv-programma ZEMBLA bijvoorbeeld in 2013 een speciale uitzending over de E-coli-bacterie. De Escherichaia coli wordt in de volksmond vaak de poepbacterie genoemd. Volgens ZEMBLA zou de zogenoemde poepbacterie in grote hoeveelheden in het eetbare vlees zitten. Uit de onderzoeksresultaten van een onderzoek van Wakker Dier kwam in september 2014 wederom naar voren, dat veel vlees en dan vooral barbecuevlees besmet is met de zogenaamde poepbacterie. Het is een onsmakelijk idee dat je een stuk vlees op je bord hebt dat besmet is met de poepbacterie, maar is deze E-coli-bacterie nu echt schadelijk voor de gezondheid?E-coli-bacterie of poepbacterie
De Escherichia coli is een groep staafvormige bacteriën die van nature voorkomt in de darmen van dieren en mensen. Deze bacteriën hebben daar als doel het lichaam te beschermen tegen andere schadelijke bacteriën. De E-coli-bacterie is in de meeste gevallen dan ook een ongevaarlijke en juist nuttige bacterie. Echter, er bestaan honderden verschillende soorten bacteriën die afstammen van de E-coli en onder dezelfde naam vallen. De meesten van deze zogenaamde poepbacteriën zijn eveneens ongevaarlijk, maar van enkele soorten E-coli-bacteriën kan het menselijk lichaam goed ziek worden. Er zijn echter enkele typen E-coli die een voedselinfectie kunnen veroorzaken. Deze E-coli typen kunnen in het dagelijks leven bijvoorbeeld voorkomen op:- rauw vlees,
- rauwe groente,
- rauwe melkproducten.
Om besmetting te voorkomen is het heel belangrijk om hygiënisch te werken en bij voorkeur het vlees goed gaar te bakken. Het is raadzaam en heel belangrijk, om vooral na het aanraken van rauw vlees, de handen goed te wassen.
Schadelijke E-coli-bacteriën
Hoewel de meeste E-coli-bacteriën onschadelijk zijn, zijn er ook ongeveer tweehonderd verschillende E-coli-soorten die de giftige stof shigatoxine produceren. Shigatoxine wordt ook wel verocytotoxine genoemd. De meeste E-coli-bacteriën die deze stof bevatten kunnen schadelijke effecten in het menselijk lichaam veroorzaken. Zo kan een schadelijke E-coli-bacterie onder meer reizigersdiarree veroorzaken. Reizigersdiarree is plotseling optredende afwijking van het gewone ontlastingspatroon. Reizigersdiarree kan vooral ontstaan tijdens reizen naar subtropische gebieden.EHEC
Een bepaalde soort schadelijke E-coli-bacteriën vormt een groep die de EHEC wordt genoemd. Wanneer men besmet is geraakt met EHEC, dan hoeft men niet vanzelfsprekend gezondheidsklachten te krijgen. Een grote groep mensen die besmet is geraakt met de EHEC krijgt geen klachten en zal daardoor ook nooit te weten komen dat hij en of zij besmet is. Een andere groep mensen, die besmet is geraakt met EHEC, krijgt wel te maken met ziekteverschijnselen. De ziekteverschijnselen kunnen bijvoorbeeld zijn:het krijgen van hevige bloedingen in de darmen, maar ook symptomen als braken, buikkrampen en misselijkheid kunnen tekenen zijn van besmetting met de EHEC-bacterie.
E-coli besmetting voorkomen?
Besmetting van een giftige E-coli-bacterie of de EHEC-bacterie vindt in de meeste gevallen plaats door:- Het eten en drinken van rauw vlees, rauwe melk, rauwe groente, kiemgroente en ovenhitte vruchtensappen.
- Het in contact komen met besmet oppervlaktewater.
Voedingsadviezen
Daarom geeft het Nederlands voedingscentrum enkele voedingsadviezen om besmetting met de EHEC-bacterie tegen te gaan.Enkele van deze adviezen van het voedingscentrum luiden als volgt:
- Eet geen rauw vlees en drink geen rauwe melk.
- Was rauwe groente, voor het te consumeren altijd grondig onder stromend water.
- Zorg ervoor dat je, je handen voordat je in contact komt met voedsel altijd wast onder stromend water. Een extra wasbeurt is raadzaam na en na contact met dieren, bijvoorbeeld bezoek aan de kinderboerderij.
Invloed na besmetting met de E-coli op de nierfunctie
Het is afhankelijk van het type E-coli dat kan leiden tot een besmetting en het gevolg zal hebben van meer of minder ernstige vervelende en irritante verschijnselen. In heel veel gevallen merken de mensen niet dat ze besmet zijn. Andere besmettingen komen in de openbaarheid door het ontstaan van klachten als:- misselijkheid,
- braken,
- diarree.
Er wordt wel gewaarschuwd dat ernstige besmettingen vermindering van de nierfunctie en bloedafbraak tot gevolg kunnen hebben. De vermindering van de nierfunctie en bloedafbraak heet het Haemolytisch Uremisch Syndroom (HUS). Uit onderzoek onder reizigers naar Subtropische gebieden is gebleken dat ongeveer 30% van de reizigers naar subtropische gebieden, waarschijnlijk door besmetting met E-coli, reizigersdiarree heeft gekregen.
Ziekteverschijnselen
Besmetting heeft vaak een ziekteverschijnsel tot gevolg. In de tabel staan van verschillende types E-coli de bijbehorende ziekteverschijnselen.| Type E-coli | Ziekte |
|---|---|
| EPEC | Kinderdiarree; reizigersdiarree |
| ETEC | reizigersdiarree; overgeven; koorts |
| VTEC | Ontlasting met bloed en slijm |
| EHEC (subgroep van VTEC) | Bloederige diarree; mogelijke nierschade als complicatie |
| STEC O157 (EHEC-soort) | Bloederige diarree; mogelijke nierschade als complicatie |
| EIEC | Ontlasting met bloed en slijm |
| EaggEC | Aanhoudende diarree bij kinderen |
| DAEC | Kinderdiarree |
Weinig weerstand
Vooral jonge kinderen, ouderen, zwangere vrouwen, mensen met weinig weerstand, behoren, omdat ze gevoelig zijn voor besmetting door een E-coli infectie, tot een risicogroep.Hoe lang kan de E-coli over- of blijven leven?
Door maanden in de bodem en weken in water te blijven, kan de bacterie blijven leven. Daarnaast vermenigvuldigt de E-coli zich tussen de 10 en 40°C en gaat de E-coli pas dood bij 65°C.Besmetting door E-coli kan daarom heel eenvoudig plaatsvinden via:
- Het eten van rauw vlees. Denk hierbij maar aan bijvoorbeeld rauw gehakt, rauwe of half doorbakken hamburgers, filet americain en niet gaar vlees. Deze kunnen heel waarschijnlijk besmet zijn met E-coli.
- Het eten van rauwe groente. Zoals sla, en kiemgroenten zoals taugé. Eet daarom gekookte groente omdat dat geen probleem is, daar de bacterie dood gaat door verhitting.
- Het drinken van rauwe melk en eten van rauwmelkse kaas en onverhit nuttigen van vruchtensap.
- onhygiënische productieomstandigheden.
Restaurants en cruiseschepen
Veel mensen zijn zich niet bewust dat het nuttigen van maaltijden in restaurants en op cruiseschepen, bij onzorgvuldige hygiëne, ook wel eens de oorzaak van E-coli besmetting kunnen zijn.Contact met dieren
Hoewel dit niet of nauwelijks in dierentuinen en bij kinderboerderijen aangegeven is, is ook het contact met dieren en dan met name runderen en jonge dieren een mogelijkheid om met een E-coli besmet te worden.Jaargetijde
De jaargetijde met de grootste kans op besmetting is de zomer. Daarom is het in de zomer extra opletten. Denk maar aan besmetting door het zwemmen in besmet oppervlaktewater en de gezellige barbecue avonden.
Besmettingsgevaar
Als men besmet is dan is men tijdens de ziekte als E-coli-patiënt voor anderen besmettelijk via de ontlasting. Deze periode kan ongeveer 2 maanden duren. Ook kan verdere verspreiding voorkomen worden door goed de handen te wassen na ieder toiletbezoek en vooral tijdens het bereiden van het eten en het koken.Adviezen om besmetting te voorkomen
Het is raadzaam om besmetting met E-coli te voorkomen. Voor het voorkomen van een besmetting gelden de volgende adviezen:- Eet vooral geen rauw vlees.
- Drink nooit rauwe melk.
- Proef vooral niet van rauw gehakt.
- Bak het vlees altijd goed gaar.
- Was rauwe groente altijd (was sla daarom grondig onder stromend water).
- Dompel voor het gebruik kiemgroenten (bijvoorbeeld taugé) onder in kokend water.
- Was vooral altijd de handen goed en zeer regelmatig onder stromend water. Natuurlijk ook na ieder toiletbezoek en voor het koken en vergeet ze ook niet te wassen na het contact met dieren, denk bijvoorbeeld maar aan het bezoek aan de kinderboerderij of dierentuin.
Kruisbesmetting
Voorkom ook kruisbesmetting. Hiermee wordt bedoeld dat je niet met dezelfde vork moet prikken in rauw vlees en daarna in gaar eten. Gebruik ook nooit dezelfde ondergrond voor rauw vlees en leg daarna geen gaar eten nooit op dezelfde en niet gereinigde ondergrond.
